مدیریت کلانشهری بر مازندران

علی اسماعیلی| نماینده نور و محمودآباد در مجلس شورای اسلامی:

همگرایی از کلیدواژه‌های اصلی توسعه است. سیستم یعنی مجموعه اعضایی کنار هم برای یک هدف خاص فعالیت کنند و این امر جز با همگرایی محقق نمی‌شود. با وجود تلاش‌ها و برنامه‌ریزی‌هایی که نمایندگان استان مازندران برای تقویت انسجام مدیریتی و اجتماعی سراسر استان انجام می‌دهند، گاهی مشکلات منطقه‌ای و بخشی گریبانگیر امور توسعه‌ای استان می‌شود. در این زمینه عوامل مهمی وجود دارند که هر کدام در بروز برخی اختلافات و بخشی‌نگری‌ها نقش ایفا می‌کنند. دموکراسی بر 4 رکن قوه مقننه، قوه مجریه، قوه قضائیه و رکن چهارم که احزاب و مطبوعات هستند، استوار است. نخستین مشکل ما در مازندران نبود احزاب قوی و فعالیت حزبی سازمان یافته و ساختارمند است. کار حزب این است که با شناساندن خط قرمزهای حکومت و نظام اعضا را آموزش می‌دهد و وارد قدرت می‌کند و آنان نیز در چارچوب‌های تعیین شده که چشم‌انداز توسعه‌بخش دارند، پیگیر برنامه‌ها می‌شوند. بخش دیگر رکن چهارم دموکراسی، مطبوعات هستند. در مازندران در حالی که مطبوعات و رسانه‌های زیادی داریم، کارکرد رسانه‌ای مورد انتظار را نمی‌بینیم. به عبارتی مطبوعات داریم، اما کارکرد مطبوعاتی نداریم. باید برای رسیدن به سطح مناسبی از توسعه اجتماعی، احزاب و مطبوعات ما به دورنمایی مشترک از توسعه منطقه برسند و به جامعه آموزش دهند که برای رسیدن به اهداف توسعه‌بخش باید چه گام‌هایی بردارند.

  مشکل دیگر این است که تعریف وظایف نمایندگان در جوامعی مانند مازندران تا حدودی دستخوش تغییر شده است. به بیان ساده‌تر بسیاری از مردم با وظایف اصلی نمایندگان آشنا نیستند. وظیفه نماینده در درجه نخست قانون‌گذاری است و این‌که در طرح‌های مجلس و لوایح دولت حضور موثری داشته باشد. وظیفه دیگر هم نظارت بر عملکرد دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی، استانی و شهرستانی است. اما آن‌چه در عمل مشاهده می‌شود، مطالبه خواسته‌های کوچک و بزرگ مردم از نماینده است.

 در حالی که نماینده باید به فکر وظایف اصلیش باشد، اما مطالبات سبب می‌شود که برای کارهای منطقه‌ای دیگر هم انرژی و زمان بگذارد. با این تعاریف این پرسش ایجاد می‌شود که پیگیری اموری مانند منطقه آزاد چه ربطی به نماینده مجلس دارد و چرا نمایندگان دخالت می‌کنند؟ پاسخ در همان آشنایی جامعه با وظایف اصلی نمایندگان نهفته است. جامعه محلی به نماینده فشار می‌آورد که به هر قیمت پیگیر اجرای پروژه‌هایی بشود که خواست اجتماعی را همراه دارند. در مورد همین مثال منطقه آزاد تجاری در مازندران اگر مردم به نمایندگان فشار وارد نکنند، نمایندگان می‌گویند هر جا کارشناسی‌تر است، منطقه آزاد شود. اما نمایندگان به رأی مردم نیاز دارند و نظر پیروان بر آنان تاثیر می‌گذارد. یکی از راه‌های مناسب برای برون‌رفت از این وضع، مدیریت یکپارچه و کلانشهری است. مازندران باید به مثابه یک کلانشهر مطرح شود و از این الگوی مدیریتی بهره ببرد. مرز بسیاری از شهرها و شهرستان‌های ما یک تابلو یا یک پل است. این یعنی سراسر استان به هم پیوسته و در هم تنیده است و نمی‌توان نقطه‌ای را از نقطه دیگر جدا دید. اگر انرژی میل به شهرستان شدن و بخش شدن و تبدیل شدن به شهر، صرف سازندگی شود، سرعت توسعه استان را افزایش می‌دهد. 

  بهترین نسخه در این وضع برای افزایش همگرایی در استان این است: مازندران به مثابه کلانشهری باشد که شهرستان‌ها و شهرهای آن به منطقه‌ها و ناحیه‌های شهری تبدیل شوند و با 12 نماینده و یک استاندار و سایر مدیران همه با هم دغدغه توسعه سراسر استان را داشته باشند. این الگو می‌تواند به‌عنوان پایلوت تمرین و تجربه شود تا در سایر استان‌های مشابه مانند گیلان هم مورد توجه و کاربرد قرار گیرد.