هپاتیت جنوب تهران را هدف گرفته است

مژگان مهرابی| خبرنگار:

منطقه 6

هپاتیت B، بیماری ای است که این روزها زیاد نامش برده می‌شود. موذیانه آدمی را گرفتار می‌کند و درمان قطعی ندارد. کودک و سالمند هم نمی‌شناسد. هرکسی را که رعایت اصول بهداشتی نکند بیمار می‌کند. ویروس هپاتیت B، از جمله ویروس‌هایی نیست که تازه سروکله‌اش پیدا شده باشد. پیشینه زیادی دارد. خیلی‌ها را بیمار و سرانجامشان را به مرگ ختم کرده است، اما چند سالی است تیم پزشکی شبکه هپاتیت B خیلی خوب این ویروس را مهار کرده تا جایی که آمار مبتلایان را به نصف رسانده است. شبکه ملی هپاتیت ایران در منطقه 6 قرار دارد و روزانه پذیرای بیماران زیادی است که از راه‌های دور و نزدیک به اینجا می‌آیند. خدمات ارزنده‌ای در این مرکز ارائه می‌شود و اگر بخواهیم بهتر توصیفش کنیم خانه دوم هپاتیتی‌ها به شمار می‌آید. «سیدمؤید علویان» رئیس شبکه ملی هپاتیت و همکارانش همه توان خود را به کار گرفته تا بیماران را یاری کنند. امروز روز جهانی هپاتیت است. برای همین با او گفت‌وگو کرده‌ایم. 

دلیل همه‌گیر شدن بیماری هپاتیت B چیست؟ 

بیماری هپاتیت B، بیماری ناشناخته‌ای نیست. از سال‌ها پیش وجود داشته است. اگر درباره‌‌اش زیاد صحبت می‌شود علتش فراوانی آن نیست بلکه اطلاع‌رسانی‌ها بیشتر شده است. در دوران قدیم چون درمانی برایش نبود خیلی‌ها بر اثر هپاتیت، جان خود را از دست می‌دادند، اما حالا این بیماری کنترل شده است و در چند سال آینده به صفر می‌رسد. 

روش‌های انتقال هپاتیت B و C مشابه بیماری ایدز است. تماس خونی، حجامت و دندانپزشکی‌های غیر‌بهداشتی، سرنگ آلوده، رفتارهای جنسی پرخطر، انتقال از طریق مادر به نوزاد، اما در مورد هپاتیتA، ویروس از طریق ترشحات بزاق منتقل می‌شود. 

تفاوت انواع هپاتیت چیست و چه علائمی دارد؟ 

هپاتیت یعنی التهاب کبد که اگر به موقع درمان نشود منجر به تنبلی کبد و از بین رفتن بافت آن می‌شود. ویروس هپاتیت A، B و C با هم فرق دارند. هپاتیتA خودش را با پررنگی ادرار، استفراغ، تهوع و زردی چهره نشان می‌دهد، اما در مورد هپاتیت B و C خیلی دیر علائم بروز می‌‌کند. اگر کسی با علائمی چون زرد شدن چهره، لکه‌های قهوه‌ای روی بدن، آب آوردن شکم و ورم زیاد مواجه شد بهتر است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کند. 

واقع شدن انجمن هپاتیت B در منطقه 6 و خیابان سپهبد قرنی با هدف خاصی انجام شده است؟ 

از عمر شبکه هپاتیت 10 – 12 سال می‌گذرد، اما تیم ما از 24 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است هدف ما خدمت به بیماران هپاتیتی است که از راه‌های دور و نزدیک گذرشان به اینجا می‌افتد. بنابراین باید آن را در منطقه‌ای دایر می‌کردیم که دسترسی مردم آسان باشد تا بتوانند برای رفت‌وآمد از وسیله نقلیه عمومی استفاده کنند. خیلی از آنها وضعیت مالی مناسب و امکان‌ تردد با آژانس را ندارند. موضوع دیگر اینکه در این محدوده داروخانه‌های 13 آبان و هلال‌احمر، انجمن‌های تالاسمی و هموفیلی قرار داشت. 

آماری از پراکندگی هپاتیت B و Cدر تهران دارید؟ و اینکه در کدام مناطق شیوع بیشتری دارد؟ 

تا 40 سال پیش شیوع هپاتیت B 5 تا 7‌درصد بود و الان به سبب اطلاع‌رسانی‌های انجام شده به کمتر از 2‌درصد رسیده است. از سال 1373 واکسیناسیون نوزادان را شروع کرده‌ایم و در واقع الان کسی مبتلا به این بیماری نیست مگر آنکه واکسن نزده باشد. استان‌های سیستان و بلوچستان و گلستان بیشترین جمعیت هپاتیتی‌ها را دارد، چراکه فرهنگ خالکوبی در این 2 استان رواج دارد، اما در تهران حدود 120 هزار نفر به هپاتیت B و 90 هزار نفر به هپاتیت C مبتلا هستند که جمعیت‌شان در مناطق جنوبی و حاشیه شهر بیشتر است. 

چطور انتقال بیماری از طریق مادر به نوزاد را به حداقل رسانده‌اید؟ 

اخیراً طرحی اجرا می‌شود و مادران موظف هستند آزمایش هپاتیت B بدهند. اگر جواب مثبت باشد تحت کنترل قرار می‌گیرند و بعد از زایمان به نوزاد واکسن زده می‌شود. مادر مبتلا به هپاتیت B قادر به شیردهی نیست، اما در مادر مبتلا به هپاتیت C منعی برای شیردهی وجود ندارد. 

چند‌درصد از بیماران هپاتیتی با پیوند کبد، سلامت خود را به دست می‌آورند؟ 

التهاب کبد اگر به موقع درمان نشود تبدیل به سیروز می‌شود. در این صورت نیاز به پیوند کبد هست. التهاب می‌تواند بر اثر مصرف مشروبات الکلی، چاقی و هپاتیت باشد. در ایران هر سال بین 700 تا 800 نفر پیوند کبد انجام می‌دهند که اغلب‌شان مبتلا به هپاتیت هستند. اگر برای درمان به موقع اقدام کنند و بیماری‌شان کنترل شود دیگر نیازی به پیوند نیست. کشور ما بیشترین میزان پیوند کبد را دارد که نشان‌دهنده پیشرفته بودن امکانات و علم پزشکی است. این را هم بگویم که سالانه 5 هزار نفر بر اثر بیماری کبدی جان خود را از دست می‌دهند. 

فرد مبتلا به هپاتیت B و C ممکن است تا سال‌ها علامتی نداشته باشد در صورتی که ناقل بیماری است. چطور می‌توان ایمنی‌سازی کرد؟ 

واکسیناسیون بهترین راه برای جلوگیری از مبتلا شدن به این بیماری است. طبق مصوبه وزارت بهداشت، پزشکان، پرستاران، کادر پزشکی، آرایشگرها، آتش‌نشان‌ها و غسال‌ها و کارگران شهرداری می‌توانند واکسن رایگان دریافت کنند، اما دیگر شهروندان می‌توانند با مراجعه به انستیتو پاستور واقع در خیابان پاستور، واکسن دریافت کنند. هزینه زیادی هم ندارد. 

خدماتی که در این مرکز ارائه می‌شود رایگان است؟ 

برای قشر کم‌درآمد و بیماران خاص مثل تالاسمی‌ها، هموفیلی‌ها و دیالیزی‌ها رایگان است، اما بقیه شهروندان با ارائه دفترچه هزینه کمی می‌پردازند، البته بعضی‌ها همین حداقل هزینه را هم نمی‌پردازند که در این صورت از خیّران سلامت کمک می‌گیریم. روزانه بین 70 تا 80 نفر به انجمن مراجعه می‌کنند. خیلی از آنها به سبب وضع نامناسب معیشتی ناچار می‌شوند درمان را نیمه‌کاره رها کنند اما اجازه نمی‌دهیم کسی به سبب مشکل مالی از درمانش سرباز زند و همه توان‌مان را برای یاری بیماران به کار می‌گیریم. 

بیماران کارتن‌خواب را هم پذیرش می‌کنید؟ 

قطعاً، چراکه همنوع ما هستند و وظیفه پزشکی‌مان ایجاب می‌کند از آنها حمایت کنیم. کسی که کارتن‌خواب است در توانش نیست که برای درمان اقدام کند. اگر حمایت نشود امکان ناقل بودنش زیاد است. بنابراین کمکش می‌کنیم. 

اگر کسی نیاز به کمک داشت باید با وقت قبلی به مرکز هپاتیت مراجعه کند؟ 

اگر کسی نیاز به مشاوره داشت می‌تواند با شماره 88907154 تماس بگیرد.