سرمایه‌ای به نام ویسادار

مریم ساحلی| رضوانشهر - خبرنگار:

آنها که آمده‌اند، گوش می‌سپارند به آواز آبشار ویسادار و چشم‌هایشان روشن می‌شود از فرود اعجاب‌انگیز آب و سرسبزی جنگلی که نسیم عاشقانه لابه‌لای شاخ و برگ درختانش می‌وزد. شهر پره‌سر، واقع در شهرستان رضوانشهر، نگینی را در برگرفته که این روزها از بی‌توجهی‌ها در رنج است. زباله‌هایی که اینجا و آنجا رها هستند، زخم‌هایی عمیق بر جان این خطه سبز به جای گذاشته‌اند و از دیگر سو انبوه مردمی که روی پل باریک آهنین بر فراز آبشار ویسادار به تماشا می‌ایستند، از خطر فرو ریختن پل و رویداد فاجعه‌ای اسفناک دور نیستند. 


نبود امکانات اولیه

گردشگران بسیاری از گیلان و دیگر نقاط کشور با فراهم آمدن فرصتی مناسب رهسپار ویسادار می‌شوند. «میثم دستجردی»، گردشگری که همراه با خانواده‌اش در تعطیلات آخر هفته راهی این منطقه شده است، در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: تماشای این حجم از سرسبزی و طراوت حال و هوایی وصف‌ناپذیر به انسان می‌بخشد. اما آنچه به چشم می‌آید، نبود توجه مناسب به این منطقه ارزشمند است. زباله‌هایی که زیر درختان و در حاشیه رودخانه رها شده‌اند موجب شرمساری است.  این گردشگر ادامه می‌دهد: متاسفانه اغلب از یاد می‌بریم که این طبیعت زیبا امانتی است که باید در حفظ آن بکوشیم. در ورودی این منطقه مبلغ 5 هزار تومان از هر اتومبیل اخذ می‌شود اما دست‌کم تا نزدیک آبشار که خانواده‌های بسیاری برای تفرج آمده‌اند، سرویس بهداشتی عمومی و سطل زباله که جزو امکانات اولیه و ضروری محسوب می‌شوند، به چشم نمی‌آید.  از سوی دیگر، تلفن‌های همراه در این منطقه آنتن ندارد. با توجه به خیل عظیم گردشگران انتظار می‌رود مامورانی به عنوان انتظامات منطقه حضور داشته باشند تا در صورت رخ دادن حادثه امدادرسانی به سرعت انجام شود و همچنین رعایت نظافت را به آنهایی که دقت عمل لازم را ندارند، متذکر شوند. 

دستجردی می‌گوید: مساله مهمی دیگری که وجود دارد تحمل پل آبشار ویسادار است که جمعیت بسیاری همزمان روی آن مشغول عکس گرفتن و تماشای جریان آب هستند. فرو ریختن پل با وجود ارتفاع زیاد آن می‌تواند حادثه‌ای دردناک را به وجود آورد. 


اهمیت گردشگری

آبشار ویسادار از جاذبه‌های گردشگری گیلان است و با کمی توجه و رسیدگی و حفظ و حراست از این موهبت الهی می‌توان زندگی مردم منطقه را نیز رونق بخشید.  رئیس هیات‌مدیره موسسه محیط زیستی و منابع طبیعی شقایق‌های وحشی هیرکانی در گفت‌وگو با همشهری اظهار می‌کند: ویسادار سومین آبشار مرتفع شناخته‌شده در گیلان است که در فاصله 15 کیلومتری شهر پره‌سر در دل جنگل‌های هیرکانی بر سر راه رودخانه پرآب لمررود قرار دارد. این آبشار ارتفاع آبریز 15 متر و عمق حوضچه تقریبی 2 متر دارد. البته در گذشته عمق حوضچه 10 متر بوده که بر اثر سیلاب‌های سال‌های اخیر و انباشت رسوبات به 2 متر کاهش یافته است.  «سعید شفقتی چروده» با اشاره به ویژگی‌های گردشگری قابل توجه منطقه ویسادار یادآور می‌شود: با در نظر گرفتن فاکتورهای توسعه پایدار این مکان می‌تواند به یک قطب شاخص گردشگری مبدل شود.

وی ادامه می‌دهد: منطقه ویسادار پره‌سر در فهرست منابع ملی و در زمره طرح‌های جنگلداری شرکت شفارود قرار دارد و این شرکت قانونا متولی آن است. 
بنابراین انتظار می‌رود انجام هرگونه فعالیت یا دریافت هرگونه خدمات از طریق متولی آن صورت گیرد. همچنین این شرکت باید زیرساخت‌های لازم را برای توسعه این منطقه فراهم کند.  شفقتی چروده می‌افزاید: شهرداری پره‌سر طی 2 دهه فعالیت در خدمات‌رسانی و فراهم کردن برخی زیرساخت‌ها از قبیل احداث چندین دهنه پل بزرگ و کوچک، گابیون‌بندی حاشیه دره‌ها و نقاط ریزشی، تسطیح و رگلاژ و آسفالت مسیر کوهستانی، ترمیم پل آهنی که شرکت چوب‌بری اسالم در دهه 50 ساخته بود، نصب سطل‌های زباله فلزی و بتنی و نیز ارائه خدمات پسماند مدعی تولیت این منطقه بود، ولی هیچ‌گاه تا قبل از سال 1396 موفق به مدیریت کامل آن نشده بود. 
در نیمه دوم سال 96، با تفاهم دوجانبه میان شهردار پره‌سر و مدیرعامل شرکت جنگل شفارود، این دو به صورت مشترک متولی منطقه ویسادار هستند. 


مشکلات موجود

شفقتی در تشریح مشکلات منطقه بر مواردی چون نامطلوب بودن جاده آسفالته، نبود کانال‌های زهکشی مطلوب در حاشیه جاده دسترسی برای کنترل و هدایت رواناب‌ها و گل و لای ناشی از بارندگی‌های رگباری، کم بودن تعداد تابلوهای راهنمایی و رانندگی موجود در حاشیه راه و نبود گاردریل در حاشیه جاده و ضریب پایین ایمنی تردد، آلودگی بصری موجود در محدوده آبشار و همچنین ساماندهی نشدن دستفروشان در یک بازارچه سنتی در خارج از منظر عمومی آبشار و نبود نظارت مطلوب، فرسودگی پایه‌های بتنی 2 سر پل عرضی آبشار و انجام نشدن بازسازی و مقاوم‌سازی آن در سنوات گذشته تاکید می‌کند. 
وی در ادامه دیگر معضلات این منطقه گردشگری را نبود پارکینگ خودرو قبل از آبشار، نبود شانه خاکی مناسب در حاشیه جاده برای توقف اضطراری خودروها، نبود پایگاه امدادی و مستقر نبودن آمبولانس و امدادگر در فصل پیک سفر و روند کند برداشت بخش ریزش کرده جاده آبشار اعلام کرد. 
وی همچنین نبود آب چشمه قابل شرب در محدوده آبشار، بی‌توجهی گردشگران به طبیعت منطقه و اصرار آنان بر افروختن آتش به منظور گرم کردن خود، طبخ غذا، کباب و چای که بعضا موجب بروز حریق می‌شود و تخریب زیستگاه‌ها بر اثر ازدحام جمعیت برمی‌شمرد. 


ضرورت تقویت فونداسیون پل کنار آبشار

رئیس هیات‌مدیره موسسه محیط زیستی و منابع طبیعی شقایق‌های وحشی هیرکانی می‌گوید: تقویت فونداسیون، مقاوم‌سازی پل کنار آبشار ویسادار و نرده‌های آن و نصب تابلو اهمیت زیادی دارد. همچنین ضروری است سازمان‌های مسئول به ایجاد بازارچه دائمی عرضه صنایع دستی و غرفه‌های عرضه محصولات سنتی و بومی و رستوران‌های سنتی در محلی پایین‌تر از منظر آبشار و ساماندهی دستفروشان در شعاع 500 متری آبشار همت کنند. 
«سعید شفقتی چروده» اظهار می‌کند: بهتر است به منظور بازیابی پوشش گیاهی محدوده آبشار و بهبود منظر عمومی آن و افزایش ماندگاری گردشگران در منطقه فکری اساسی شود. ضمن اینکه استقرار چندین دستگاه درشکه جهت انتقال گردشگران به منطقه و همچنین نظارت مطلوب بر ارائه خدمات از سوی دستگاه‌های اداری و نظارتی متولی بر منطقه لازم است.