باهم از بحران عبور می‌کنیم

 آخرین باری که ظریف عصبانی دیده شده بود، 3 سال پیش بود؛ خرداد‌94که مهدی کوچک‌زاده نماینده اصولگرای وقت مجلس، وزیر خارجه دولت را در پارلمان متهم به وحدت شکنی کرد و ظریف برافروخت که: «من وحدت ملی را خدشه‌دار کرده‌ام‌ یا کسی که به من خائن گفته است؟» بعد از آن، از عصبانیت‌های وزیر خارجه دولت روحانی هر چه شنیدیم مربوط به جلسات او با تیم مذاکراتی آمریکا در پشت درهای بسته بود، اما حمله به مذاکره‌کنندگان هسته‌ای در داخل کشور از سکه نیفتاد و آخرین آن هم در روز قدس امسال بود که علی اکبر صالحی از اتهام خیانت بی‌نصیب نماند. ظریف دیروز با فراموشی همه این هجمه‌ها، حمله‌ها و کم لطفی‌ها پشت تریبون رفت و سکوت را شکست، عصبانی نبود اما یکی از پرکنایه‌ترین سخنان خود را در تمام این 3سالی که از عمر برجام می‌گذرد ایراد کرد، چنان‌که هم به داخلی‌های مخالف دولت هشدار داد و هم برای خارجی‌های مخالف نظام خط و نشان کشید که: «خیال نکنید که اگر آقای روحانی رفت و اصولگرایان آمدند موفق می‌شوند. بعضی‌ها خیال نکنند که اگر جمهوری اسلامی ایران رفت آنها سر کار می‌آیند.» این اما همه حرف ظریف نبود. او همه را به همدلی دعوت کرد و گفت که مسیر سخت را باهم پشت سر می‌گذاریم.

اگر یک روز قبل‌تر معاون ظریف یعنی سیدعباس عراقچی به صراحت گفته بود که برایش سؤال ایجاد شده که « چرا برخی از بازگشت تحریم‌ها لذت می‌برند و کیف می‌کنند که تحریم‌های آمریکا برگردد؟»، ظریف به کنایه از سنگ اندازی‌ها و تلاش‌ها برای ازبین رفتن برجام حرف زد و تذکر داد: اگر ما پیش‌بینی کنیم که برجام شکست می‌خورد و در موقعیتی باشیم که بتوانیم این پیش‌بینی را اجرایی کنیم، این برای کشور خطرناک است. او گفت: ما در ایران از اصولگرا، اصلاح‌طلب، بی‌خط، مخالف جمهوری اسلامی ایران و یا مخالف دولت همه در یک کشتی نشسته‌ایم و اکنون هدف دشمنان نه نظام ایران، نه دولت روحانی، بلکه ایران است، می‌خواهند ایران را نابود کنند.

 انگار از اول قرار بوده که بار دولت در پیچ‌های حساس به دوش محمد جواد ظریف، بیژن زنگنه و اسحاق جهانگیری باشد و حرف دولت از زبان این 3 نفر شنیده شود. در روزهایی که دولت گرفتار تب‌وتاب اقتصادی شده، ظریف و جهانگیری میداندار شده و این پیچ تاریخی و شرایط ویژه را فعلا برای مسئولان، نمایندگان و تجار تفسیر می‌کنند.

ظریف اگر دیروز در جمع اعضا و فعالان اتاق بازرگانی از قدرت اقتصادی کشور به‌عنوان یک مولفه در کنار برد بلند توپ‌ها و موشک‌ها صحبت می‌کرد، اسحاق جهانگیری در جمع نمایندگان مجلس، ابعاد جنگ اقتصادی آمریکا با ایران را شرح می‌داد و از آنها می‌خواست به دولت در این زمینه کمک کنند و با رأی به تغییر ساختار دولت و تفکیک وزارتخانه‌ها تمرکز دولت روی حوزه‌های صنعت، تجارت و مسکن را بیشتر کنند. بماند آنکه مجلس به این توصیه جهانگیری گوش نداد تا معاون اول را وادار کند در جلسه‌ای غیرعلنی شرح شرایط حساس کنونی را عیان‌تر به گوش نمایندگان برساند. ظریف در آن جمع بازرگانان گفت: «‌برخی دوستان دلواپس از گذشته به این حرف من ایراد گرفته‌اند که من گفته‌ام فقط قدرت نظامی برای یک کشور کافی نیست، قدرت نظامی امر مهمی است اما تنها قدرت نظامی نیست و من همچنان بر این سخن خود تأکید دارم. دیپلماسی قایق‌های توپدار که تعداد توپ‌ها و برد آنها فقط ملاک برتری بود مربوط به قرن 18و 19میلادی است و از ابتدای قرن بیستم قدرت اقتصادی در کنار قدرت نظامی قرار گرفته و این مولفه باعث پیشرفت یا عقب‌ماندگی یک کشور شده است. از قرن بیستم به بعد دیپلمات‌ها تنها نمایندگان بخش خصوصی و امنیتی نبودند و حوزه دیگری به‌عنوان موضوع اقتصادی به فعالیت‌های آنها اضافه شد.»

در آن سو جهانگیری به نمایندگان مجلس گفت: «بدانید آمریکایی‌ها به ظن خود جنگ اقتصادی جدی علیه کشورمان شروع کرده‌اند و تصورشان از این جنگ آن است که در زمینگیر کردن اقتصاد ما موفق می‌شوند تا به تعبیر رئیس‌جمهور آمریکا، ایران پای میز مذاکره آید.»

ظریف از جنگ روانی در داخل و خارج حرف زده و مصادیقش را برشمرده که: «این روزها خبرگزاری رویترز حدودا روزی 50تا خبر دروغ در مورد اقتصاد ایران تولید می‌کند. یک گروه مشخص توسط یک کشور همسایه مورد حمایت مالی قرار گرفته و این گروه وظیفه دارد که این اخبار را پخش و به‌نحوی مطرح کند که همه دنیا دارند از ایران خارج می‌شوند. گروهی نیز منتظر نشسته‌اند که بگویند تحریم‌ها موفق شد درحالی‌که آنها گویی یادشان رفته که تا دیروز می‌گفتند برجام هیچ دستاوردی نداشته است و اکنون با برخی اخبار بازار را تحریک می‌کنند که همه دارند از ایران خارج می‌شوند و ما بیچاره شدیم.»

و این همه آشفتگی به یک توصیه در سخنان ظریف و جهانگیری ختم می‌شد؛ انسجام داخلی. آنچنان که ظریف انسجام داخلی را از نان شب و هوا نیز برای کشور مهم‌تر دانست. به گزارش ایسنا، وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه من در جریان مذاکرات و سفرهای اخیری که داشته‌ام مشاهده کردم که اروپایی‌ها، روس‌ها، چینی‌ها و آفریقایی‌ها برای همکاری آماده هستند، افزود: البته کار دشوار است و من نمی‌گویم که تصور غیرواقع‌بینانه‌ای ترسیم کنیم. سختی در مسیر راه فراوان است اما اعتقاد دارم که این موانع قابل رفع است و می‌توان آن را برطرف کرد، اگر همه‌مان در کنار هم باشیم.

جهانگیری نیز که به مجلس رفته بود گفت: متأسفانه درباره شرایط جدید پیش‌روی کشور با مجلس، دولت و مردم گفت‌وگوی شفاف و روشنی نداشتیم، به همین دلیل برای خیلی از مسئولان کشور وضعیت فعلی به‌عنوان یک شرایط ویژه تفسیر نشده و در جریان قرار نگرفته‌اند.

او گفت: در مقطع فعلی بر همه مسئولان کشور اعم از دولت و مجلس و نخبگان و جریان‌های سیاسی و همه مردم ایران لازم است که در مقابل توطئه بزرگی که شروع شده، با هم متحد باشیم و برای عبور از این مرحله با افتخار و سربلندی برنامه‌ریزی کنیم. ظریف البته توصیه‌ای هم به بازرگانان داشت تا آنان را از زخم زبان دلواپسان مصون نگاه دارد. آنجا که گفت: «اخیرا اروپایی‌ها گفته‌اند که ما 5 هزار شرکت کوچک و متوسط برای کار با شما تجهیز می‌کنیم درحالی‌که ما باید خودمان به‌نحوی رفتار کنیم که انتخاب‌کننده این شرکت‌ها باشیم و خودمان شرکت‌هایی را که می‌خواهیم با ایران کار کنند انتخاب کنیم چنان‌که به‌نحوی نباشد که فردا دلواپسان بگویند که شرکت‌های ورشکسته اروپایی آمده‌اند با ایران کار کنند.»

بنای ناسازگاری

حجت‌الاسلام سیدرضا اکرمی، رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست‌جمهوری با اشاره به شرایطی که بر کشور حاکم شده است، در گفت‌وگو با همشهری گفت: ما باید درک کنیم که آقای ترامپ بنای ناسازگاری با خیلی از کشور‌ها ازجمله ایران را گذاشته است. او حتی از شورای حقوق بشر هم خارج می‌شود. خروج آمریکا از توافق هسته‌ای میان ایران و 1+5 هم مسائلی را برای ایران پیش آورده که در کنار تبلیغات روانی و رسانه‌ای بیگانه برای فشار به مردم فعال شده است. این نکته‌ای است که باید بدانیم. وی با اشاره به ضرورت همدلی در کشور افزود: در چنین شرایطی لازم است مصالح و منافع خودمان را با توجه به همبستگی ملی و انسجامی که باید به‌دنبال آن باشیم، پیگیری کنیم. رئیس شورای فرهنگی نهاد ریاست‌جمهوری گفت: در روزگاری که دشمن تلاش می‌کند بر مردم ما فشار وارد کند، اگر از داخل کشور هم فکت‌هایی از اختلاف به او برسد و دشمن احساس کند که اختلافاتی در کشور بر سر مسائل مهم وجود دارد، حتما دشمنی‌اش را بیشتر می‌کند. پس ما باید هوشیار باشیم.

اکرمی در ادامه با اشاره به راهکارهای موجود برای پیروز شدن بر دشمنی‌های طرف مقابل، گفت: علاوه بر همدلی، وحدت و یکپارچگی که نکته اساسی است، لازم است منافعمان را هم در راستای تلاش برای به ثمر نشستن اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی پیگیری کنیم. او افزود: اگر اختلاف نظر و دیدگاهی هم در زمینه‌های مختلف باشد، بهترین راه‌حل وحدت حول مقام معظم رهبری است. وی در ادامه گفت: ما اگر به‌دنبال ایران آزاد، آباد، مستقل و مقتدر هستیم و مایلیم مردمان در آرامش و آسایش باشند، باید اختلاف‌ها را کنار بگذاریم.

جنگ تحمیلی جدید

حجت‌الاسلام غلامرضا مصباحی‌مقدم، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز هم در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به خطبه‌های نماز عید فطر مقام معظم رهبری تأکید کرد: مسئولان و جناح‌های سیاسی باید اختلافات خود را کنار بگذارند. مصباحی‌مقدم تأکید کرد: شرایطی که امروز در کشور حاکم شده، درست مثل یک جنگ اقتصادی تمام‌عیار است. این جنگ تحمیلی جدیدی است که در کشور به راه انداخته‌اند و در مقابل در کشور هم هر آنچه لازمه مدیریت یک جنگ اقتصادی است، باید فراهم شود. وقتی آمریکا نتوانست با برجام ایران را محدود کند، درصدد برآمد که فشار اقتصادی بر کشور ما وارد کند پس لازمه مقابله با یک جنگ، همدلی و وفاق ملی است.

وی در پاسخ راهکارهای عملیاتی مقابله با این جنگ، گفت: ظرفیت‌های داخلی کشور ما بسیار زیاد است و مردم ما کفایت لازم را در این زمینه دارند. آنچه امروز باید روی آن تأکید کنیم بسیج همه امکانات و به کارگیری نیرو‌های نخبه کشور و مدیریت منابع ارزی است که به خوبی باید مدیریت و پیگیری شود و همه باید در کنار هم به این مسئله کمک کنند. مصباحی‌مقدم در پاسخ به چگونگی هدایت‌کردن مسئله همدلی برای به ثمر نشستن اهداف هم گفت: احزاب می‌توانند نقش خوبی را در این زمینه عهده‌دار شوند. البته باید این مسئله را باور کنند که اختلافات و کشمکش‌ها را باید کنار بگذارند. البته مسئله دیگر در این زمینه حمایت از دولت و اهداف نظام است که در کنار همبستگی ملی به نتیجه می‌رسد.


واقعیات به مردم گفته شود



مرتضی مبلغ، معاون سیاسی امنیتی وزارت کشور در دولت اصلاحات با اشاره به ضرورت بحث وحدت و همدلی احزاب و جریا‌ن‌های سیاسی در کشور، طرح برخی انتقادات نسبت به سیاست داخلی از سوی وزیر امور خارجه را ناشی از تناقض‌گویی‌های جدی و خطرناکی دانست که این روزها در مواضع برخی جریان‌های کشور بروز پیدا کرده است. او گفت: در شرایطی که مقابل هجمه معاندان و مخالفان جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران هستیم و کشور نیاز به انسجام، وحدت و همدلی دارد، عده‌ای به جای اینکه دیپلمات‌های ما را برای گرفتن امتیازات بیشتر از اروپا حمایت کنند، پیشدستی می‌کنند و آهنگ خروج از برجام سرمی‌دهند. یا کسانی به شکلی میدانداری می‌کنند که همه مشکلات و مسائل به‌وجود آمده را به جای اینکه متوجه عوامل اصلی‌اش کنند، به دولت ارجاع می‌دهند. مبلغ با اشاره به طرح دیدگاه روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور نظامی در کشور، تصریح کرد: این معارضه خطرناک است و شیوه‌ای است که درست عکس آن باید اتفاق بیفتد. توجه کنیم که اصولگرایان 8سال سر کار بودند و در این 8سال کشور را تا مرز سقوط پیش بردند. مشکلاتی که امروز شاهدش هستیم ناشی از همان سیاست‌های مخرب و ناکارآمدی است که تندروهای اصولگرا در این کشور به ظهور و بروز رساندند. فشار بر دولت آقای روحانی و متوقف کردن آن در راستای مصالح و منافع ملی نیست. کسانی که به هر دلیلی این مسئله را می‌خواهند یک لحظه تصور کنند که اوضاع کشور از حالت هموار خودش خارج شود؛ در این شرایط بحرانی که گرگ‌هایی از بیرون برای ایران و جمهوری اسلامی دندان تیز کرده‌اند و افراطیون داخلی از روی جهالت یا منافع باندی و جریانی خودشان به کشور آسیب می‌زنند و جریان سرنگونی‌طلب مترصد شرایط است؛ چه برای کشور و نظام و ایران باقی می‌ماند؟ این حرف‌ها در خوش‌بینانه‌ترین حالت دادن آدرس‌های غلط و فروکاستن مشکلات اصلی به ساده‌ترین شکل خودش است. عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت همچنین در پاسخ به این سؤال که با توجه به اظهارات جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر اینکه «شرایط ویژه برای مسئولان و مردم روشن نشده»، این شرایط را چه کسانی باید روشن کنند؛ احزاب یا مسئولان، گفت: واقعیت‌ها باید گفته شود، ابعاد مشکلات باید برای جامعه تبیین شود، چون درنهایت صاحبان اصلی این کشور مردم هستند و آنها باید نسبت به همه ابعاد موضوعات آگاه شوند. وظیفه همه قوای کشور و مقامات است که دلسوزانه، همدلانه و با وحدت و انسجام میان خودشان حقایق را بگویند و راه‌حل‌ها را بیان کنند. از طرف دیگر باید از صاحب‌نظران و دلسوزان کشور نیز دعوت به عمل آید تا نقطه‌نظرات آنها دریافت شود. در گام سوم نیز هیچ‌کس حق ندارد توپ را در زمین مقام و مسئول دیگری بیندازد. هیچ شخصیت و مقامی امروز حق ندارد فرافکنی کند و مسئولیت‌ها را گردن دیگری بیندازد و تقصیرها را نپذیرد؛ چنین رفتاری جز اینکه به کینه‌ها، نفرت‌ها و شکاف‌ها دامن بزند نتیجه دیگری ندارد. او افزود: همه باید به شرایط فعلی کشور که عارض شده و عوامل متعددی در آن دخیل بوده است، به‌عنوان یک معضل بزرگ و مشکل ملی نگاه کنند و درقبال آن احساس مسئولیت کنند. این بار سنگین را باید همه به دوش بکشند و هرکس پیشتاز و پیشگام در برداشتن این بار باشد تا اینکه بخواهد فرافکنی کند. امروز روزی است که باید وحدت و همدلی به‌معنای واقعی کلمه اتفاق بیفتد. همه باید بپذیرند مسئولیت اول را در این شرایط دارند و دلسوزانه و عالمانه وارد شوند و به شیوه تعاملی نسبت به حل‌وفصل مشکلات و گشایش در امور مردم اقدام کنند.


بیش از هر زمان به همگرایی احتیاج داریم



علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی شیطنت‌های آمریکا را در بروز وضعیت اقتصادی اخیر دخیل دانست و در عین حال گفت: برخی اشکالات درونی اقتصادی کشور همچون نقدینگی زیاد نیز باعث وضعیت اقتصادی فعلی شده که باید روی آن کار جدی‌تری شود تا نقدینگی به سمت جاهایی که ثروت‌زا و تولیدزاست، سوق پیدا کند. وی با اشاره به جلسه غیرعلنی مجلس با اسحاق جهانگیری گفت: این جلسه با توجه به نوع نیازهای دولت از لحاظ شرایط فعلی صورت گرفت و پیشنهاداتی ارائه شد، اما مهم آن است که ما در وضعیت فعلی به همگرایی بیشتر بین افراد و صاحب‌نظران نیاز داریم. خوشبختانه مقام معظم رهبری نیز سازوکار مدیریتی را طراحی کرده‌اند که قوای مختلف کشور در آن حضور دارند و با هم تصمیم می‌گیرند که ضوابطی گذاشته شود. امیدواریم با این جلسات بتوانیم با فکر عمیق‌تر راهی برای بهبود شرایط کشور پیدا کنیم.


 قرارگاه اقتصادی، نیازمند وحدت مسئولان



محمدرضا باهنر، فعال سیاسی اصولگرا در اظهاراتی درباره مطرح‌شدن بحث عدم‌کفایت رئیس‌جمهور از سوی مخالفان دولت گفت: اگر قرار باشد یک قرارگاهی را تأسیس کنیم، اقتصادی است و نه لزوما نظامی که سیاستش هم مشخص است که اقتصاد مقاومتی است و نیاز این قرارگاه هم مشخص است که همان وحدت مقام‌های کشور و نیروهای سیاسی و اقتصادی است که به ایران اسلامی چشم دوخته‌اند. وی در ادامه افزود: معاون اول رئیس‌جمهور این قرارگاه را تاسیس کرده‌اند، بنابراین زیرآب زدن و آجر از زیر پا کشیدن درست نیست. باهنر با اشاره به جلسات رؤسای قوا گفت: خدا را شکر نوع جلسات سران قوا متفاوت شده و رئیس‌جمهور به‌طور دیگری رفتار می‌کنند، در گذشته قوا تقصیر‌ها را بر گردن یکدیگر می‌انداختند اما امروز متفاوت شده است و هر سه قوا با هم در تلاش هستند.