تنگه شگفت‌انگیز
مهرداد رسولی
لرستان از روزگار قدیم طبیعت بکر و در عین حال عجیبی داشته است. عجیب از این نظر که برخی جاذبه‌های طبیعی این استان نمونه خارجی هم دارند و به قول معروف به سیبی می‌مانند که از وسط دونیم شده باشد. یکی از این جاذبه‌ها «دره خزینه» است که شباهت غریبی به «گرند کنیون» در آمریکا دارد و دیگری تنگه «شیرز» که انگار خواهرخوانده «دره پادشاهان» در تریتوری استرالیاست. تنگه شگفت‌انگیز شیرز که به دره شیرز هم معروف شده یکی از بکرترین جاذبه‌های طبیعی کشور به‌حساب می‌آید که از چند میلیون سال قبل در رشته‌کوه‌های زاگرس آرام گرفته و هر سال گردشگران بسیاری را جذب می‌کند. خیلی‌ها از شباهت این تنگه تاریخی به دره پادشاهان در استرالیا می‌گویند اما به اعتقاد بومی‌های لرستان این دره پادشاهان است که به‌واسطه شباهت نسبی با تنگه شیرز برای خودش اسم و رسمی دست و پا کرده و نمونه داخلی جاذبه و ابهت بیشتری دارد.
ایران
تنگه شیرز (قدمت: میلیون‌ها سال قبل)
ویژگی: بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی که برای بازدید بناهای تاریخی و جاذبه‌های طبیعی مثل فلک‌الافلاک و دره خزینه و... به لرستان می‌روند بازدید از تنگه شیرز را هم از دست نمی‌دهند. برای رفتن به تنگه شیرز باید از جاده خرم‌آباد عبور کنید تا به شهرستان کوهدشت برسید و وارد جاده اولاد قباد شوید. بعد از ورود به این جاده هم باید روستای زردله را پشت‌سر بگذارید تا سرانجام چشم‌تان به جمال تنگه زیبا و معروف شیرز روشن شود. در وصف زیبایی اینجا باید بگوییم که این جاذبه طبیعی نظر سازمان یونسکو را هم جلب کرده و نامش به‌عنوان میراث جهانی به ثبت رسیده است. اما این تنگه چرا مهم و منحصر به فرد است؟
صخره‌های طبیعی
صخره‌های طبیعی و دیواره‌های پلکانی این تنگه در هزاران سال به‌وجود آمده‌اند. سنگ‌‌های رسوبی این مکان در برخورد با آب باران، باد و سایر نزولات جوی به اشکال جالب و منحصر به فردی تبدیل شده و تنگه تاریخی شیرز به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی غرب کشور تبدیل شده است. ارتفاع دیواره‌های آهکی و چین‌خورده تنگه در ابتدای مسیر که از روستای «گدار گَه» شروع می‌شود حدود 10متر است و در ادامه مسیر به 150تا 200متر می‌رسد. مسیر چند کیلومتری تنگه شیرز مملو از چشمه‌ها و آبشارهای طبیعی است که آبشار شیرز و آبشار پرندگان طرفداران پر و پا قرصی دارند؛ به‌ویژه آبشار پرندگان که سوراخ‌های کوچک و مشبک روی صخره‌های آن به محل زندگی و استراحت پرندگان تبدیل شده است. تنگه شیرز به‌دلیل داشتن ویژگی‌های طبیعی و وجود غارهایی که قدمت آنها به میلیون‌ها سال قبل برمی‌گردد، به‌عنوان «ژئو پارک» در فهرست آثار ملی و یونسکو به ثبت رسیده است و یک میراث جهانی محسوب می‌شود.
محوطه باستانی
جذابیت‌های تنگه شیرز به صخره‌های طبیعی و دیواره‌های آهکی خلاصه نمی‌شود. سرچشمه آبی که در قعر تنگه جریان دارد و از درون غاری طبیعی به نام«پل خدا» می‌جوشد یکی دیگر از شگفتی‌های این جاذبه طبیعی به‌حساب می‌آید. این غار در ابتدا، گذرگاهی طبیعی بوده که بر اثر ریزش کوه و با گذشت سال‌ها در انتهای تنگه تشکیل شده و اکنون به‌عنوان یکی از جاذبه‌های طبیعی در دل تنگه شیرز شناخته می‌شود. مناره سنگی هم یکی دیگر از جاهای پرطرفداری است که در میانه‌های تنگه قدمت زیادی دارد. گفته می‌شود با سپری‌شدن میلیون‌ها سال و شرایط جوی مختلف مثل وزش باد و باران و همچنین وقوع زلزله شدید در منطقه لرستان، این ستون در میان تنگه شیرز شکل گرفته که به مناره سنگی معروف شده است. ارتفاع مناره سنگی از کف صخره تا بالای آن 80متر است و 10متر هم قطر دارد. بومی‌های منطقه معتقدند عمر این قسمت تنگه به 5تا 7قرن پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد. خاک این محوطه باستانی قرمز است و اشیای تاریخی زیادی در حوالی آن کشف و به موزه منتقل شده است.
جهان
دره پادشاهان (قدمت: 44میلیون سال )
ویژگی: تنگه شیرز هم مثل بسیاری از جاذبه‌های طبیعی کشورمان نمونه خارجی دارد و دره پادشاهان به تنگه شیرز بسیار شبیه است. این دره که ارتفاع دیواره‌های آن به 300متر می‌رسد به‌عنوان دره‌ای باستانی و تاریخی شناخته می‌شود و این تنها نقطه اشتراک این دره شگفت‌انگیز با تنگه شیرز به‌حساب می‌آید. دره پادشاهان شکوه و عظمت نمونه ایرانی را ندارد اما در سال‌های اخیر مورد توجه گردشگران خارجی قرار گرفته و استرالیا بابت بازدید خارجی‌ها از این دره تاریخی درآمد هنگفتی دارد. براساس آنچه در تاریخچه دره پادشاهان آمده، دره پادشاهان از 20هزار سال قبل محل زندگی بومیان بوده اما 44میلیون سال قدمت دارد. این دره باستانی و تاریخی در ابتدا به‌عنوان قبرستان پادشاهان مورد استفاده قرار می‌گرفت.
پیاده‌روی تاریخی
طبیعت این دره با گذشت زمان دگرگون شده و اکنون به‌عنوان یکی از پربازدیدترین مناطق گردشگری استرالیا محسوب می‌شود. دره پادشاهان مثل همتای ایرانی‌اش طبیعت شگفت‌انگیزی دارد و بسیاری از گردشگران برای تماشای طلوع آفتاب و انعکاس نور آفتاب بعد از برخورد با صخره‌های سرخ‌رنگ، خودشان را به بالای دره می‌رسانند. پیاده‌روی در مسیر 6کیلومتری دره یکی از تجربه‌های لذت‌بخشی است که با ذائقه طرفداران محوطه‌های تاریخی هم جور در می‌آید. بازدیدکنندگان در مسیر پیاده‌روی می‌توانند بقایای شهر گنبدی ماسه سنگ که با گذشت زمان محو شده را ببینند و به آمفی‌تئاتری که در دل یکی از صخره‌های غول‌پیکر ساخته شده بروند. شنا کردن در چاله آب باغ‌عدن هم یک تفریح سرگرم‌کننده است اما تور لیدرها این تفریح را به بازدیدکنندگان توصیه نمی‌کنند چراکه احتمال برخورد با نوک تیز صخره‌ها وجود دارد. برای رسیدن به این منطقه که در خارج از بافت شهری و در محدوده بکر قرار دارد، باید یک مسیر نسبتا طولانی را با ماشین تردد کرد.
صخره غول‌پیکر
این دره در غرب انتهای محدوده آبگیر جورج(George Grill Range) و فاصله 323کیلومتری جنوب غربی چشمه‌های آلیس(Alice Springs) قرار دارد. بازدیدکنندگان به محض نزدیک‌شدن به دره پادشاهان با یک صخره غول پیکر مواجه می‌شوند که همان صخره معروف «آیرز» است. دره پادشاهان درست پشت این صخره پنهان شده و بازدید از قسمت‌های مختلف دره، یک روز کامل زمان می‌برد. طبیعت سرسبز دره پادشاهان در سال‌های اخیر به چراگاه تبدیل شده اما تنوع گونه‌های گیاهی آن در مقایسه با تنگه شیرز کمتر است. صخره‌های سرخ‌رنگ بخش وسیعی از دیواره‌های این دره را احاطه کرده و فقط بخش شرقی آن طبیعت سرسبزی دارد درحالی‌که دیواره‌های بلند دره شیرز محل رویش گونه‌های مختلف گیاهی است و به همین دلیل چشم‌نوازتر به‌نظر می‌رسد. اگر بخواهیم بین این دو جاذبه طبیعی قضاوت کنیم باید بگوییم دره شیرز مکانی باستانی با طبیعتی شگفت‌انگیز است اما دره پادشاهان استرالیا صرفا به‌عنوان مکانی تاریخی شناخته می‌شود و وجه تاریخی آن به طبیعت بکر اما نیمه‌جان آن غالب است.
