شهر‌های پر از درخت

محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار

حفظ فضای سبز شهری از راه افزایش درختانی که در حاشیه خیابان کاشته می‌شوند، یکی از روش‌های بهبود زندگی در شهر‌هاست. این کار در برخی از شهر‌های بزرگ دنیا به عنوان بخشی از رویه‌ ثابت مدیریت شهری انجام می‌گیرد.
شهر تامپا (Tampa) در فلوریدا علاوه بر اینکه یکی از بزرگ‌ترین مسیر‌های پیوسته پیاده‌روی را دارد، صاحب رکورد بالایی در نسبت درختان به مساحت شهر است. بنا  بر برآورد موسسه فناوری ماساچوست (MIT) نزدیک 36درصد مساحت این شهر شامل درختان سبز می‌شود که بیشتر آنها درخت‌های نخل بومی خلیج کارائیب هستند. این محاسبه بر اساس سطح تاج درخت‌ها انجام شده و در آن سنگاپور و اسلو 30درصد و سیدنی و ونکوور 25درصد درخت دارند. البته نمی‌‌توان بر این اساس، یک رتبه‌بندی جهانی انجام داد؛ زیرا بیشتر شهر‌ها مطالعه نشده‌‌اند.
داده‌های ماهواره‌ای در این زمینه چندان معتبر نیست؛ چون قادر به جدا کردن درخت‌های پارک‌ها و حیاط‌های شخصی از خیابان نیستند. داده‌‌هایی که از دوربین‌های زمینی مانند دوربین‌های خودرویی گوگل به دست می‌آید هم همینطور.  در آلمان، گرمای شدید هوا باعث مشکلاتی در درختکاری شده است. فرانکفورت که جایگاه خوبی از نظر وضعیت درختان دارد با تابستان‌‌های گرم و خشک روبه‌روست و ممکن است در کاشت درختان جدید گونه‌های مدیترانه‌ای را جایگزین بلوط و افرای بومی آلمانی کند.
طرح‌های درختکاری در کنار معابر زمانی موفق می‌شوند که مشارکت شهروندان را به همراه داشته باشند. در سال 2015 طرح کاشت یک‌میلیون درخت در شهر نیویورک به همین شکل به پایان رسید و از سال 2016 سنجش ماهواره‌ای این درختان با نرم‌افزار‌هایی که برای رصد جنگل‌ها ساخته شده است، انجام و برخی از داده‌ها ارائه می‌شود.  سنگاپور نیز با چند دهه برنامه‌ریزی توانسته است محیط‌زیست پاک خود را در سطح بین‌المللی نشان دهد.
در این شهر 7میلیون درخت وجود دارد که 3میلیون آن در کنار خیابان‌ها،‌ پارک‌ها و مناطق مسکونی و صنعتی قرار گرفته‌اند. در سال‌های اخیر 50هزار درخت جدید نیز در کنار جاده‌ها کاشته شده است. در برخی شهر‌های دیگر برنامه درختکاری در نیمه کار خود است.
در شهر میلان باید تا سال 2030 حدود 3میلیون درخت کاشته شود تا به استاندارد یک درخت به ازای هر شهرنشین برسد. از طرف دیگر شهر‌های حیدر‌آباد و بمبئی در کشور هندوستان به دلیل اجرای طرح‌های درختکاری با حضور داوطلبانه شهروندان، توانستند سطح پارک‌های جنگلی خود را در سال‌های اخیر افزایش دهند.  اگرچه درختکاری در شهر‌ها همیشه جنبه مثبت دارد، اما مشکلات اقلیمی و افزایش دمای هوا یکی از موانع جدید در این زمینه است.