برجام؛ محور نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا

 وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نخستین نشست خود پس از خروج آمریکا از برجام، در بروکسل گرد هم آمدند تا به بررسی گام بعدی این اتحادیه درباره توافق هسته‌ای با ایران بپردازند.

محور سخنان فدریکا موگرینی که ریاست این نشست را به‌عهده داشت، تلاش و تعهد اروپایی‌ها برای «حفظ برجام» بود؛ توافقی که او بارها آن را یک توافق بین‌المللی و دستاورد بزرگ دیپلماسی برای جهان خوانده است.

موگرینی گفت که تلاش اتحادیه اروپا بر حفظ توافق هسته‌ای با ایران و همچنین ادامه روابط تجاری اروپا و دیگر کشورهای جهان با ایران متمرکز شده است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن اشاره به تأیید اقدامات ایران از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای یازدهمین بار گفت: «ما طی هفته‌های گذشته با ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس و همچنین دیگر اعضای اتحادیه اروپا برای ادامه حضور در برجام مذاکرات خوبی داشته‌ایم و نکته کلیدی این مذاکرات تنها یک چیز است: اینکه تصمیم‌های اتحادیه اروپا از سوی اروپایی‌ها اتخاذ می‌شود، نه هیچ کشور دیگری.»

موگرینی در سخنانی که از آن تقابل آشکار اروپا با سیاست‌های آمریکا در قبال برجام برمی‌آمد گفت: «اروپا ابزارهای لازم برای حفاظت از سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی که در ایران انجام داده را دارد؛ به‌خصوص زمانی که این سرمایه‌گذاری‌ها با منافع امنیتی ما گره خورده باشد.» اشاره موگرینی به خط‌ونشان‌هایی است که دونالد ترامپ و وزیر خارجه‌اش طی هفته‌های اخیر برای شرکت‌های اروپایی کشیده‌اند. دونالد ترامپ 3هفته پیش با اعلام خروج آمریکا از برجام، گفت شرکت‌هایی که به ادامه فعالیت‌های تجاری خود با ایران ادامه دهند، از سوی آمریکا تنبیه خواهند شد. هفته گذشته نیز مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، طی سخنانی در بنیاد هریتیج در واشنگتن، مسیر آمریکا در تقابل با ایران و جهان بر سر توافق هسته‌ای را مشخص کرد و گفت که دولت آمریکا تصمیم دارد «شدیدترین تحریم‌های تاریخ» را علیه ایران وضع کند.

وزرای خارجه اتحادیه اروپا با توجه به توافق 2هفته پیش سران کشورهای اروپایی در نشست صوفیه در بلغارستان مبنی بر ادامه تعهد اتحادیه اروپا به برجام، اقدامات عملی برای حفظ این توافق را مورد بررسی قرار دادند. همزمان فدریکا موگرینی، نتایج و توافق‌های نشست کمیسیون مشترک برجام را به اطلاع وزرای خارجه اروپایی رساند. هفته گذشته وین میزبان نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام بدون حضور آمریکا بود که نتایج مذاکرات آن رضایت همه طرف‌های حاضر در توافق را در بر داشت. اروپایی‌ها متعهد شده‌اند «بسته اقتصادی» پیشنهادی خود به ایران برای مقابله با تحریم‌های آمریکا و همچنین خروج این کشور از برجام را تا دهم خرداد ارائه کنند؛ بسته‌ای که ایران خواستار همراه شدن آن با «تضمین‌های مشخص» اروپا شده است.

موگرینی در کنفرانس خبری بعد از نشست دیروز، اجرای قانون انسداد را راهکار مشخص اتحادیه اروپا برای حفاظت از شرکت‌های اروپایی در برابر تحریم‌های آمریکا دانست و گفت: «این قانون طبق خواسته سران کشورهای اروپایی در نشست صوفیه به مرحله اجرا گذاشته می شود و چارچوب حقوقی لازم را برای اقدام اتحادیه اروپا در قبال تحریم‌های آمریکا فراهم خواهد کرد.»  فدریکا موگرینی گفت که شرکت‌های اروپایی به طور قانونی در ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند و اتحادیه اروپا تمامی سازوکارهای لازم برای ادامه فعالیت‌ آنها در ایران را فراهم خواهد کرد. او اضافه کرد: «پیام سیاسی نشست وزرای خارجه کشورهای اروپایی در پی نشست سران 28 کشور عضو در بلغارستان، اتحاد در برابر اقدام آمریکا در خروج از برجام است.»

 مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بار دیگر بر اهمیت برجام برای حفظ امنیت جهان و اروپا تاکید کرد و گفت که ادامه حیات توافق هسته‌ای با ایران تنها از جنبه اقتصادی مدنظر نیست و مسائل امنیتی باعث شده تا اروپا با جدیت به دنبال حضور همه طرف‌ها در این توافق باشد. تمامی کشورهای حاضر در توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده‌اند به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند هستند. در این میان، اروپایی‌ها بیش از پیش برای ادامه حیات این توافق فعال شده‌اند. حجم روابط میان ایران و اروپا طی 2سال گذشته 3برابر شده و به حدود 25میلیارد دلار رسیده است. همچنین، شرکت‌های بزرگ اروپایی به‌خصوص آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها در پروژه‌های مشترک با طرف‌های ایرانی، وارد قراردادهای سرمایه‌گذاری شده‌اند. اروپا آنگونه که موگرینی دیروز اعلام کرد اکنون برای حفظ برجام جدی‌تر از همیشه است.

 از فلسطین تا ونزوئلا؛ در دستور کار اتحادیه اروپا

توافق هسته‌ای با ایران محور مباحث مطرح‌شده در نشست دیروز وزرای خارجه اتحادیه اروپا بود اما حاضران به موضوع‌های دیگری ازجمله وضعیت غزه و بیت‌المقدس و انتخابات ونزوئلا نیز پرداختند. وزرای خارجه اتحادیه اروپا خواستار پایان دادن به کشتار فلسطینیان شدند و بر راه‌حل 2 دولت به عنوان راه‌حل مورد نظر اروپا تأکید کردند.

اروپا پیش از این نیز با انتقاد از انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس شرقی، خواستار جلوگیری از تغییر وضعیت این شهر شده بود؛ شهری که مردم فلسطین آن را پایتخت دولت آینده خود می‌دانند. وزرای خارجه اتحادیه اروپا در نشست دیروز خود همچنین ضمن انتقاد از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ونزوئلا پیش از موعد مقرر، اعلام کردند که انتخابات برگزار‌شده در این کشور را دمکراتیک نمی‌دانند. بر این اساس، اتحادیه اروپا از دولت ونزوئلا خواسته است انتخابات را بار دیگر و در شرایط برابر برگزار کند.

این سازمان همچنین ونزوئلا را تهدید کرده است درصورت عدم‌برگزاری مجدد انتخابات، دولت این کشور را هدف تحریم‌های جدید قرار خواهد داد.