مکرون در راه واشنگتن

در سال 1960، در اوج جنگ سرد، شارل دوگل، رئیس‌جمهور وقت فرانسه سخنانی در کنگره آمریکا بر زبان آورد که باعث شد همه نمایندگان ایستاده او را تشویق کنند. او گفت: «برای فرانسه هیچ‌چیزی مهم‌تر از دوستی مردم آمریکا نیست.» امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور کنونی فرانسه، امروز در شرایطی وارد واشنگتن می‌شود که 2کشور در پاره‌ای از مسائل دچار همگرایی و در پاره‌ای از مسائل دیگر، دچار اختلافات مهم هستند، اما می‌توان انتظار داشت که او نیز تلاش کند تا نشان دهد دوطرف دوستان بسیار نزدیکی به هم هستند.
این دومین سفر رسمی مکرون به آمریکاست. میزبان سفر قبلی مکرون، دونالد ترامپ بود، اما به هر حال تاکنون هیچ رئیس‌جمهوری در فرانسه، 2بار به واشنگتن سفر نکرده است. تا همین چند ماه قبل، 2کشور بر سر سازوکار نظامی مشترک میان آمریکا، انگلیس و استرالیا که به «آکوس» معروف شده، تندترین جمله‌ها را نصیب یکدیگر می‌‌کردند. سفر امروز مکرون به واشنگتن اما نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها سخت مشغول کار بوده‌اند تا تنش بی‌سابقه با متحد قدیمی خود را برطرف کنند. براساس سازوکار آکوس، آمریکا و انگلیس در سال 2021توافق کردند که استرالیا را به زیردریایی‌های اتمی مجهز کنند؛ اقدامی که قرار بود در چارچوب یک قرارداد کلان از سوی فرانسوی‌ها انجام شود. فرانسه همان موقع، رفتار دوستان خود را به «خنجر زدن از پشت» تشبیه و مواضع انتقادی تندی علیه هر3 کشور اتخاذ کرد.
از آن زمان بیش از یک‌سال گذشته است و هرچه باشد آمریکایی‌ها بار دیگر به دوستان فرانسوی خود نیاز دارند. این روزها در میانه جنگ اوکراین، اولویت کاخ سفید آن است که اروپا را متحد و یکصدا مقابل روسیه حفظ کند؛ به‌خصوص اکنون که نیروهای اوکراینی منطقه خرسون را از چنگ روس‌ها خارج کرده‌‌اند و غرب امیدوار است کی‌یف بتواند در گام بعدی کنترل شبه‌جزیره کریمه را هم در دست بگیرد.
وقتی پای مسائل استراتژیک در میان باشد، انگلیس متحد اصلی آمریکا در اروپاست. زمانی که بحث اقتصاد و تجارت در میان باشد، قطعا آلمان شریک اصلی آمریکایی‌هاست، اما در جهان پسابرگزیت (بعد از خروج انگلیس از اتحادیه اروپا)، قطعا فرانسه است که قدرت اصلی نظامی اتحادیه اروپا به شمار می‌رود و به همین دلیل، طرف اصلی واشنگتن در مسائل نظامی اروپا، پاریس است. تا به اینجا، فرانسه در بحران اوکراین، هم‌موضع با آمریکا بوده است. امانوئل مکرون اما همزمان ارتباط شخصی خود با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را هم حفظ کرده است. برای آمریکا، وجود چنین ارتباطی به‌دلیل جلوگیری از تبدیل شدن جنگ اوکراین به یک جنگ هسته‌ای تمام‌عیار حیاتی است.
با این حال، امانوئل مکرون و همتای آمریکایی‌اش جو بایدن، در مورد برخی مسائل جنگ اوکراین اختلاف‌نظر هم دارند. مکرون معتقد است که شی‌ جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، می‌تواند برای حل بحران اوکراین، گام‌های مهمی بردارد و روسیه را به پایان جنگ ترغیب کند، اما بایدن نمی‌خواهد آقای شی در نقش منجی اروپا وارد صحنه شود.
فارغ از موضوع اوکراین که به نظر می‌رسد محور مذاکرات دو رئیس‌جمهور در این سفر باشد، مکرون احتمالا مسئله قیمت بالای گاز طبیعی مایع (LNG) صادراتی آمریکا به اروپا را هم مطرح خواهد کرد. اخیراً صدای اعتراض اروپایی‌ها به اقدامات آمریکا در خلال جنگ اوکراین بلند شده است. روسیه تا پیش از آغاز جنگ، بین 40 تا 50 درصد از گاز اروپا را تامین می‌کرد. این حجم از گاز اما اکنون از سبد انرژی اروپا حذف شده است. در شرایطی که خانوارهای اروپایی‌ به طور جدی با بحران انرژی و افزایش بهای قبوض گاز و برق روبه‌رو هستند، آمریکایی‌ها قیمت گاز صادراتی خود به این قاره را افزایش داده‌اند؛ موضوعی که باعث تشدید اعتراض‌ها به واشنگتن شده است. وب سایت پولیتیکو، روز شنبه به نقل از یک دیپلمات ارشد اروپایی که نخواسته نامش فاش شود نوشت: دولت جو بایدن از جنگ اوکراین برای ثروت‌اندوزی استفاده می‌کند، درحالی‌که کشورهای اروپایی در رنج هستند. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز صراحتا از واشنگتن خواسته تا به نگرانی‌های اروپا پاسخ دهد. او در مصاحبه‌ای با پولیتیکو گفته: «دوستان آمریکایی ما تصمیماتی می‌گیرند که اقتصاد اروپا را هدف قرار می‌دهد.» آمریکا اما این اتهامات را رد می‌کند. سخنگوی شورای امنیت ملی این کشور می‌گوید: «افزایش قیمت گاز در اروپا، ناشی از حمله روسیه به اوکراین و جنگ انرژی پوتین علیه اروپاست. در این میان صادرات گاز طبیعی مایع از آمریکا به اروپا به‌طور چشمگیری افزایش یافته و به اروپا کمک کرده تا بتواند از روسیه فاصله بگیرد.»
اروپایی‌ها در شرایطی با منفعت‌طلبی متحد دیرینه خود روبه‌رو شده‌اند که اقتصاد اغلب کشورهای این قاره، تحت‌تأثیر جنگ اوکراین در آستانه رکود است. فارغ از مسئله قیمت گاز، بسته کمک‌های اقتصادی آمریکا برای شرکت‌های تولیدی این کشور نیز باعث اختلاف میان دو طرف شده است. شرکت‌های اروپایی‌ معتقدند این کمک‌ها عملا امکان رقابت در بازار جهانی را به نفع رقبای آمریکایی از آنها گرفته است. یارانه پرداختی از سوی دولت آمریکا به شرکت‌های این کشور، در راستای جبران خسارت‌های آنها به خاطر وضعیت وخیم اقتصاد جهانی در پی جنگ اوکراین قرار می‌گیرد. اروپایی‌ها به همین دلیل، دولت بایدن را به اتخاذ سیاست‌ها پوپولیستی یکجانبه متهم می‌کنند؛ سیاست‌هایی که شاید در نهایت اروپا را به سمت واقع‌گرایی در تامین منافع خود مستقل از آمریکا هدایت کند.