جعبه ابزار ناقص  ارتباط دانشگاه و صنعت

حسین نصیری، پژوهشگر حوزه علم و فناوری

ارتباط بین دانشگاه با صنعت و جامعه، عبارت آشنا و پرتکراری در جامعه علمی و سیاستگذاری است. اما به همان میزان که در مورد آن نوشته‌اند و گفته‌اند، موفق نبوده است. علت ریشه‌ای ضعف ارتباط دانشگاه و صنعت، افتراق زاویه صنعتگران و دانشگاهیان است. صنعتگران به‌دنبال کسب سود در کوتاه‌ترین زمان هستند اما در مراکز علمی که هدف اصلی گسترش مرزهای دانش است، انجام یک پژوهش گاهی چندسال به طول می‌انجامد. اما گذشته از ماهیت و مأموریت متفاوت آنها، هر دو به یکدیگر نیازمند هستند. واقعیتی که در جوامع توسعه‌یافته به‌خوبی روشن شده است. قاعدتا صنعت نمی‌تواند با ابزار و سازوکارهای کهنه چند دهه پیش ادامه مسیر بدهد و جامعه علمی و دانشگاهی نیز برای حفظ موجودیت و اعتبار خود لازم است بیش از پیش مشروعیت خود را از جامعه و صنعت بگیرد. اگر رابطه دانشگاه و صنعت را به یک فرایند ارتباطی تشبیه کنیم، باید گفت که پس از 4دهه تلاش جامعه علمی و صنعتی کشور‌، هنوز جعبه ابزار ارتباط دانشگاه و صنعت کامل نیست. 3عنصر فرستنده، گیرنده و پیام همیشه در ارتباط دانشگاه و صنعت مشخص بوده است اما هیچ‌گاه به رمزگذاری و رمزگشایی پیام و کانال و ابزاری که بتواند این پیام را منتقل و تفهیم کند، فکری نشده است. موضوعی که در دنیای توسعه‌یافته برای آن تدابیر مختلفی تدارک دیده‌اند. یکی از سازوکارهای مرسوم در دنیا، استفاده از نهادهای واسط به‌عنوان کانال ارتباطی است. نهادهای واسطی که در ادبیات بیشتر با عنوان کارگزار (بروکر) شناخته می‌شوند. این بخش علاوه بر اینکه توان و ظرفیت تبدیل آموزش‌ها و پژوهش‌های دانشگاهی را به محصولات قابل کاربرد جامعه و صنعت دارند.