پرداخت واجبات مالی  و حس خوشایند دارندگی

دکتر کمیل رودی، عضو آکادمی هوش مالی

5 نوع مصرف پول داریم که عبارتند از خرید کالا و خدمات، پس‌انداز و کنار‌گذاشتن برای روز مبادا یا سرمایه‌گذاری، صرف دیگران‌کردن در قالب هدیه و قرض، پرداخت مالیات که ضرورت زندگی اجتماعی است و درنهایت واجبات مالی مانند خمس و زکات.
 وقتی به دیگران کمک می‌کنیم‌‍، احساس خوبی نسبت به پول و ثروت پیدا کرده و حس دارندگی به ما دست می‌دهد، درست نقطه مقابل حس نامطلوب ناتوانی مالی و نداری که در زمان قرض گرفتن از دیگران نصیب ما می‌شود. 
هرچند در فرهنگ ما، ‌نگاه منفی به ثروت وجود دارد و به جای تاکید برعدم دلبستگی به ثروت، که امام‌خمینی‌(ره) در کتاب «چهل حدیث» به آن اشاره داشتند، به عدم ثروتمند‌شدن پافشاری کرده و ثروت را می‌کوبانیم درحالی که مقام معظم رهبری نیز بارها برموضوع ثروت‌آفرینی تاکید کرده‌اند. 
از نظر فقهی نیز خمس و زکات جزو دارایی ما نیست. این تفکر که من با دانایی و توانایی خودم محصول یا خدماتی را ارائه داده و ثروت کسب می‌کنم‌، تفکر قارونی است‌. منشا دانایی و توانایی ما خداوند است و ما به حول و قوه او نشسته و برمی‌خیزیم بنابراین ثروت حاصل از این دانایی و توانایی  نیز از جانب خداست و حالا باید سهم خدا را از این ثروت پرداخت کنیم و اگر آن را ندهیم‌، ‌نوعی غصب در مال خداست.
 زکات نیز همانگونه که در سوره توبه اشاره شده به 8گروه تعلق دارد اما اینگونه نیست که ما از آنجا که صاحب گندم و جو و گاو و شتر و گوسفند و ... نیستیم، زکات برعهده‌مان نباشد. علامه حکیمی در کتاب «‌منهای فقر» از قول شیخ‌صدوق بحث زکات باطنی را عنوان کرده‌اند. این زکات مبتنی بر وجود فقر در جامعه است و تا زمانی که فقر وجود دارد، باید زکات داده شود. 
این نوع زکات‌، مختص دین اسلام نیست و تمام ادیان الهی به آن توجه کرده‌اند. هم اکنون نیز در دنیا بر این موضوع تاکید می‌کنند، چراکه به این باور رسیده‌اند که وقتی بخشی از اموالمان را به فقرا می‌دهیم، حس خوبی نسبت به پول ایجاد شده و ‌درست‌تر زندگی خواهیم کرد. 
رابرت کیوساکی در کتاب‌هایش بارها عنوان کرده که یک‌دهم پولت را به فقرا بده. در سواد مالی بر این موضوع تاکید می‌کنیم که سالی یک مرتبه خودتان را از باب دخل و خرج رصد کنید،‌ خمس نیز همین بررسی مالی سالانه است که باید یک‌پنجم مازادش را به خلق و عیال‌الله بدهیم . مردم‌، عیال خداوند هستند.