شلیک به قلب طبیعت

محمدصادق خسروی‌علیا- خبرنگار

به گواهی آمار در این 4دهه از 3هزارو500محیط‌بان ۱۴۵محیط‌بان جان خود از دست داده‌اند و بیش از 180نفر دیگر به‌دلیل درگیری مسلحانه و اصابت گلوله در عرصه‌های محیط‌زیستی جانباز شدند. براساس استاندارد جهانی باید در هر هزار هکتار یک محیط‌بان فعال باشد اما در ایران در هر ۱۲هزار هکتار یک محیط‌بان وجود دارد که با این حساب تعداد محیط‌بانان ایران یک دوازدهم استاندارد جهانی است. البته برخی کارشناسان این اتفاق را بیشتر مربوط به خلأ قانونی می‌دانند. قانونی که می‌گوید محیط‌بانان فقط حق به کارگیری سلاح دارند و نه تیراندازی! همچنین در درگیری‌ها، مسئولیت‌های کیفری و مدنی متوجه محیط‌بان است. جمشید محبت‌خانی، فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط‌زیست در این‌باره به خبرگزاری صداوسیما گفته است؛ «در قانون، محیط‌بانان تنها زمانی که جانشان یا جان همکارشان در خطر باشد اجازه استفاده از سلاح دارند. اما خلأ قانون این است که وقتی محیط‌بان در منطقه حفاظت شده افرادی را سوار بر خودرو یا موتور با سلاح گرم ببیند، شکار زده باشند یا نزده باشند تا زمانی که به سمت محیط‌بان هدف‌گیری و شلیک نکنند، او اجازه شلیک ندارد و شکارچی غیرمجاز حتی اگر شکار هم کرده باشد می‌تواند به راحتی با سلاح گرم در منطقه تردد کند.» تداوم همین رویه و وجود خلأ قانونی باعث شده در یک‌سال گذشته اخبار تیراندازی به محیط‌بان‌ها بیش از گذشته شنیده و منتشر شود. این گزارش نگاهی به 6نبرد محیط‌زیستی میان محیط‌بان و شکارچی از حدود یک‌سال قبل تاکنون داشته است. این تنها 6 روایت از شلیک به محیط‌بان‌هاست.

آبان 1400؛ بوشهر
تیراندازی شکارچی از فاصله یک متری به 2محیط‌بان

صبح بیستم آبان‌ماه امسال، 2محیط‌بان در منطقه مُند و پایش وضعیت زیستی آهوهای منطقه، متوجه نور چراغ یک موتورسیکلت می‌شوند و به‌سمت آن حرکت می‌کنند. آن شکارچی باسابقه در منطقه در حال شکار بود. متخلف هنگام مواجهه با محیط‌بانان، اخطار آنها را نادیده گرفته و متواری می‌شود.تعقیب و گریز تا میدان خالوحسین در شهر بردخون از توابع شهرستان دیر شکل ادامه می‌یابد و در آن نقطه شکارچی محاصره می‌شود. درنهایت شکارچی در حضور مردم با شلیک تفنگ ساچمه‌زن از فاصله یک متری به سمت هر ۲ محیط‌بان از صحنه درگیری متواری می‌شود.

دی 1399؛ دماوند
کشته شدن یک محیط‌بان بر اثر تیراندازی افراد ناشناس

23دی‌ماه 99؛محیط‌بان عباس میرزاکریمی با تیراندازی عده‌ای ناشناس در دماوند جان باخت. عباس میرزا کریمی، سال‌ها ریاست اداره محیط‌زیست دماوند را برعهده داشت. هنوز ضاربان شناسایی نشده‌اند و انگیزه آنها مشخص نیست. عده بسیاری کشته شدن میرزاکریمی را با محیط‌بان بودن او بی‌ارتباط نمی‌‌دانند و معتقدند، این پرونده یک قتل محیط‌زیستی است.

شهریور 1399؛ هرمزگان
شهادت محیط‌بان و خودکشی شکارچی

شامگاه 11شهریور ماه، شکارچی غیرمجاز پس از اینکه متوجه شد محیط‌بانی که به ضرب گلوله او به کام مرگ رفته دایی‌خودش بوده با شلیک گلوله به زندگی‌اش پایان داد. شب حادثه محمدحسن‌نژاد در حال گشت‌زنی در منطقه ارمک هرمزگان بود که با 2شکارچی غیرمجاز مواجه شد. این محیط‌بان با شلیک گلوله یکی از شکارچیان از ناحیه سینه مجروح شد و بعد از انتقال به بیمارستان به‌علت شدت جراحت جانش را از دست داد. ضارب در تاریکی شب متوجه نبود کسی را که هدف گلوله قرار داد، دایی‌اش بود. او پس از اطلاع از ماجرا با شلیک گلوله به زندگی خود نیز پایان داد.

شهریور1400؛ شهرکرد
شلیک به 2محیط‌بان

27شهریور ماه، ۲نفر از مأموران یگان حفاظت پارک ملی تنگ صیاد هنگام گشت‌زنی با 2متخلف که صورت خود را پوشانده بودند مواجه شدند. در جریان این رویارویی متخلفان بدون هیچ‌گونه معطلی دست به ماشه شدند و به‌سمت محیط‌بانان شهرکردی شلیک کردند. پس از مجروح ساختن محیط‌بانان هر 2فرد متواری شدند. متخلفان این پرونده هنوز شناسایی نشدند و تلاش‌های مقامات قضایی و پلیس برای شناسایی و دستگیری آنها همچنان ادامه دارد.

شهریور1399؛ شمیرانات
2گلوله؛ یک محیط‌بان

۵ بامداد نوزدهم شهریور ماه؛ 2نفر از یگان اداره محیط‌زیست شمیرانات برای بررسی و پایش وارد منطقه ورجین شمیرانات شدند که حوالی ساعت ۷صبح با 2شکارچی غیرمجاز برخورد کردند که به قصد شکار قوچ وحشی وارد منطقه شده بودند. ماموران به متخلفان، اخطار ایست دادند. 2شکارچی غیرمجاز به محض اینکه از ردگیری مأموران مطلع شدند اقدام به شلیک کردند. در این حادثه یکی از مأموران از ناحیه شکم و پای راست هدف گلوله مستقیم شکارچیان قرار گرفت.

مرداد 1399؛ گتوند
قطع عضو با یک شلیک

یکی از آخرین شب‌های فروردین‌ماه۹۹ بود که متخلفان مسلح در حمله به یک ایستگاه محیط‌بانی در گتوند، به ضرب و شتم محیط‌بان شیفت بسنده نکردند و مستقیما به پای او تیراندازی کردند. سیدامین هادی‌پور، محیط‌بان ۳۷ساله پاسگاه محیط‌بانی اداره حفاظت محیط‌زیست گتوند در نزدیکی روستای دو پیران در بخش مرکزی این شهرستان بود که پس از طی دوره درمان یک ماهه در اهواز و تهران، سرانجام پزشکان هفته گذشته تصمیم به قطع پای مجروح وی گرفتند.