کمبود نیروی انسانی و تجهیزات مدرن از مشکلاتی است که بیشتر ایستگاههای آتشنشانی در استانها با آن مواجه هستند
تجهیزات مدرن میخواهیم
هفتم مهرماه بهعنوان روز «آتشنشانی و ایمنی» نامگذاری شدهاست؛ روزی برای پاسداشت خدمات و جانفشانیهای آتشنشانهایی که برای نجات جان شهروندان، به دل آتش میزنند و هراسی به دل راه نمیدهند. ایندرحالیاست که اینروزها بیشاز قدردانی از آتشنشانها، باید به فکر رفع مشکلات آنان و کمبودهای موجود دراین حوزه بود.حالا دیگر بسیاری از شهرها در استانهای مختلف کشور دارای ایستگاههای آتشنشانی هستند، اما تعداد قابل توجهی از آنها با کمبود تجهیزات و نیرو برای انجام مأموریتهای محوله مواجه هستند؛ کمبودهایی که هم ایمنی شهر را بهخطر میاندازد و هم سلامت آتشنشانها را.براین اساس همشهری در پرونده ویژهای به بررسی وضعیت شهرهای مختلف استان در زمینه میزان برخورداری از ایستگاههای آتشنشانی (تعداد ایستگاهها، پراکندگی جغرافیایی و...) پرداختهاست. همچنین میزان برخورداری ایستگاههای آتشنشانی از امکانات و تجهیزات مدرن اطفای حریق و بررسی مشکلات موجود دراین حوزه بهویژه میزان بهرهمندی از نیروی انسانی موردنیاز را زیر ذرهبین قرار دادهایم که در ادامه میخوانید.
لرستان
خرمآباد، بهعنوان شهر مرکز استان لرستان، ۷ایستگاه آتشنشانی دارد که نسبت به جمعیت کافی است، اما از آنجا که توپوگرافی این شهر طولی بهحساب میآید، به ۳ایستگاه دیگر نیاز است. قرار بود در محل مسکنمهر این شهر، زمینی بهمنظور ساخت یک ایستگاه آتشنشانی در اختیار مدیران این سازمان قرار گیرد که فعلا عملی نشدهاست. ساخت هر ایستگاه آتشنشانی استاندارد، بدون هزینههای خودرو، بیشاز ۸میلیارد تومان ارزیابی میشود و البته تجهیزات ایستگاههای فعلی هم نیازمند بهروزرسانی است. همچنین گفتنی است باتوجه به اینکه ارتفاع ساختمانها افزایش یافته، این ایستگاهها باید به نردبانهای ۵۲، ۴۲ و۳۲متری و همچنین بالابر مجهز شوند. مجموع ۷ایستگاه موجود آتشنشانی در استان، ۱۶۵نیرو دارند که ۱۵نفر اداری و بقیه، عملیاتی هستند. هرچند این تعداد نیرو با چارت سازمانی همخوانی ندارد، اما میتوان گفت تاحدی مناسب است. سایر شهرستانهای استان لرستان نیز هرکدام حداقل به یک ایستگاه مجهز هستند.
گلستان
براساس اعلام مسئولان مربوط در استانداری گلستان، وضعیت ایستگاهها و تجهیزات آتشنشانی در شهرهای مختلف استان، مطلوب نیست و حتی دربرخی شهرها ایستگاه آتشنشانی وجود ندارد. این استان با وجود داشتن 33شهر، 30ایستگاه آتشنشانی دارد که ۶ایستگاه فقط در مرکز استان فعال است. همچنین ۳۷دستگاه خودروی آتشنشانی در ایستگاههای روستایی وجود دارد که از این تعداد ۶دستگاه سبک و ۳۱دستگاه نیمهسنگین است.همچنین یکی از نقاط ضعف آتشنشانی استان، نداشتن نردبان برای اطفای حریق در ساختمانهای بلندمرتبه است. قبل از تشکیل دهیاریها در دهه80شمسی، واحدی به نام آتشنشانی در روستاها ازنظر قانونی وجود نداشت، اکنون اما با وجود آماده بودن بسترقانونی، از هزار روستای گلستان فقط ۳۷روستا امکانات اطفایحریق دارند. بررسی ها نشان میدهد بیشترین کمبود امکانات آتشنشانی در شرق استانگلستان محسوس است.
البرز
بررسیها نشان میدهد کرج، بهعنوان مرکز استان البرز، به نسبت جمعیت خود، باید ۳۵ایستگاه آتشنشانی داشته باشد که درحالحاضر ۳۱ایستگاه فعال دراین شهر وجود دارد. همچنین سازمان آتشنشانی کرج ۵۱۹آتشنشان دارد و این درحالیاست که باید حدود ۲۵۰ نفر نیروی دیگر نیز جذب شوند تا به سطح استاندارد برسد. ایندرحالیاست که درسالهای اخیر و با توجه به ساعت کاری طولانی، نداشتن امکانات و مزایا براساس ساعات کاری، برخی از ادامه همکاری با سازمان آتشنشانی منصرف شدهاند. کمبود ایستگاه آتشنشانی و نیرو در دیگر شهرستانهای البرز نیز مانند مرکز استان است، بهطوریکه فردیس با وجود داشتن 7ایستگاه آتشنشانی، براساس جمعیتی که دارد، نیازمند وجود 3ایستگاه دیگر است و نظرآباد نیز دارای 3 ایستگاه آتشنشانی است و کمبود ایستگاه در طالقان، ساوجبلاغ و بهویژه اشتهارد نیز وجود دارد، چراکه شهرک صنعتی این منطقه با وجود کارخانههای بزرگ، بیشتر درمعرض خطر است و باید تجهیزات آتشنشانی آن بهروز باشد، اما با وجود اینکه شهرک صنعتی 2ایستگاه آتشنشانی مجزا از سازمان خدمات شهری دارد، اما امکانات آن کامل نیست. همه اینها درحالیاست که بخش قابلتوجهی از ایستگاههای آتشنشانی استان با کمبودهای بسیاری در زمینه ماشینهای عملیاتی، بالابرها و نردبانهای بلند مواجه هستند، اما بهگفته مسئولان با توجه به اینکه بیشتر تجهیزات آتشنشانی وارداتی است، در شرایط تحریم و با نوسان امروزی ارز، خریداری اینگونه امکانات کار سادهسای نیست.
بوشهر
در ۴۰شهر استانبوشهر ۴۴ایستگاه آتشنشانی استاندارد، مجهز و فعال وجود دارد که درحال خدماترسانی تماموقت هستند. بهگفته «حمید بردستانی»، مدیرکل دفتر شهری و شوراهای استانداری بوشهر، یک ایستگاه در شهر دیر با پیشرفت فیزیکی ۳۰درصد و یک ایستگاه هم در بهارستان با پیشرفت فیزیکی ۲۰درصد از پروژههای در دست اجرا دراین حوزه هستند. سالقبل هم ۲ایستگاه جدید در شهرهای خورموج و بادوله به بهرهبرداری رسید. همچنین ۴۱۲نفر در ایستگاههای آتشنشانی استان مشغول انجام وظیفه هستند و علاوه برآن، ۸۹خودروی سنگین و ۳۹خودروی سبک دراین ایستگاهها فعالیت میکنند. از مهمترین اقدامهای انجام شده برای ارتقای توان عملیاتی ایستگاههای آتشنشانی، واگذاری دستگاه تنفسی و تجهیزات فردی و لباس ویژه آتشنشانی است. همچنین استخدام پیمانی ۶۲نیرو و راننده آتشنشان ازطریق آزمون در دستورکار قرار گرفت که این تعداد، از ابتدای سالگذشته در شهرداریها مشغول بهکار شدهاند. گناوه، برازجان و کنگان شهرهایی هستند که نیاز به ساخت یک ایستگاه آتشنشانی دارند و در بوشهر هم باید ۲ایستگاه دیگر ساخته شود.
کرمانشاه
درحالحاضر شهر کرمانشاه ۱۱ایستگاه آتشنشانی دارد که براساس استانداردهای موجود، باید ۱۰ایستگاه دیگر در استان فعال شود، چراکه سرعت حضور در صحنه حادثه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و درصورت ایجاد ایستگاههای جدید، این زمان بسیار کاهش مییابد. در ۱۴شهرستان استان کرمانشاه نیز بهجز اسلام آبادغرب که 2ایستگاه آتشنشانی دارد، همگی دارای یک ایستگاه آتشنشانی هستند. درحالیکه براساس استانداردها، هر شهری با جمعیت بالای ۵۰هزارنفر باید ۲ایستگاه داشته باشد، اما شهرستانهای استان دراین زمینه با مشکل مواجهاند. ازسوی دیگر کمبود نیرو و تجهیزات مشکل بیشتر شهرستانهای استان است و شاهد کمبود نردبان هیدرولیک دراین استان نیز هستیم.
یزد
شهر یزد، بهعنوان مرکز استان، ۱۲ایستگاه آتشنشانی دارد که این تعداد ایستگاه نسبت به جمعیت، برای پوشش نیازهای استان مناسب است، اما بهدلیل پراکندگی و جانمایی نامناسب، به نظر میرسد به ایستگاههای بیشتری نیاز است. از این رو سازمان آتشنشانی یزد نسبت به انتخاب مشاور برای بهبود جانمایی ایستگاهها اقدام کردهاست. ازنظر برخورداری از ماشینها و تجهیزات آتشنشانی هم شهر یزد از جایگاه خوبی در کشور برخوردار است، اما عمر ناوگان زیاد است و باید نوسازی شود. براساس شاخصهای جمعیتی موجود، برای شهر یزد حدود ۲۲۰آتشنشان نیاز است که درحالحاضر تعداد مأموران آتشنشانی شهریزد به ۲۰۰نفر میرسد. درباره سایر شهرهای استان نیز میتوان گفت در هر شهری که شهرداری فعالیت میکند قطعا ایستگاه آتشنشانی وجود دارد، اما ازنظر تجهیزات، بهروز بودن آموزشها و نیروی انسانی عمدتاً با چالش مواجه هستند. ایندرحالیاست که برخی شهرهای واقع در شهرستان یزد، ازجمله حمیدیا، شاهدیه، زارچ و اشکذر بسیاری از خدمات آتشنشانی خود را از شهرداری یزد دریافت میکنند.
زنجان
استان زنجان 31پایگاه آتشنشانی دارد و بهگفته مسئولان مربوط، امکانات به تناسب در همه جای استان وجود دارد و همه شهرهای این استان دارای مرکز آتشنشانی هستند. ازسوی دیگر، در شهر زنجان، بهعنوان مرکز استان 6جایگاه فعال آتشنشانی فعالیت میکنند و یک جایگاه هم در دست ساخت است. ازسوی دیگر ساخت ایستگاه آتشنشانی بازار زنجان نیز در دستورکار گرفته تا از حوادث احتمالی جلوگیری شود. مسئولان میگویند درحالحاضر در همه شهرهای این استان پایگاه آتشنشانی فعال وجود دارد و اکنون اولویت نخست، توسعه کیفی جایگاهها و تجهیز هرچه بیشتر آنهاست.
اردبیل
استان اردبیل 59ایستگاه و پایگاه آتشنشانی دارد که از این تعداد، 10ایستگاه و یک پایگاه آتشنشانی در مرکز استان واقع شدهاست. ایستگاههای آتشنشانی در شهرها و پایگاهها در دهیاریها مستقرند و شاهد توزیع نسبتا متناسبی دراین زمینه در مناطق مختلف استان هستیم. با توجه به استانداردهای جهانی، تعداد ایستگاههای آتشنشانی ازنظر کمی قابلقبول است، اما برای ارائه خدمات بهتر به شهروندان، نیاز به کیفیسازی خدمات محسوس است. آتشسوزی در واحدهای تولیدی شهرکهای صنعتی استان در سالهای گذشته بهصورت مکرر اتفاق افتادهاست؛ موضوعی که سبب شد استقرار و تجهیز آتشنشانی دراین شهرکها جزو اولویتها قرار گیرد.
سمنان
27 ایستگاه آتشنشانی در استان 700هزارنفری سمنان فعال است که با توجه به استاندارد سرانه جمعیتی «یک ایستگاه بهازای هر 50هزارنفر»، شرایط سمنان دراین بخش مطلوب است. بهجز شهرهای رودیان و کهنآباد، سایر شهرهای سمنان دارای ایستگاه آتشنشانی هستند و سهم سمنان 5ایستگاه، شاهرود 4ایستگاه، شهرهای دامغان و گرمسار ۲ایستگاه و سایر شهرها یک ایستگاه است. این استان با حدود 270نیروی فعال در ایستگاههای آتشنشانی، ازنظر تعداد نیروی آتشنشان نیز نسبت به استاندارد سرانه جمعیتی که «یک آتشنشان بهازای هر ۲هزارو ۵۰۰شهروند» است، وضعیت مطلوبی دارد. وجود ایستگاهها و بیشاز 70دستگاه خودروی آتشنشانی سنگین، نیمهسنگین، سبک پیشرو و آمبولانس سبب شده ناوگان خودرویی آتشنشانی در سمنان نیز نسبت به جمعیت استان مطلوب باشد، اما یکی از چالشهای مهم آتشنشانی این استان نبود خودروهای آتشنشانی دارای نردبانهای بلند هیدرولیکی است که امدادرسانی را در برخی موارد با مشکل مواجه میکند. از طرفی هم با توجه به پهناور بودن استان و فاصله بین روستاها، بهرهمندی ساکنان روستاها از زیرساختها و تجهیزات آتشنشانی، بهویژه در شهرستان میامی که حدود 80درصد جمعیتش در روستاها ساکن هستند، اندک است.
کردستان
در شهرسنندج مرکز استان کردستان، ۸ایستگاه آتشنشانی و 13خودروی سبک و 12خودروی سنگین آماده امدادرسانی به شهروندان در زمان وقوع حوادث هستند. این ایستگاهها شامل ۳ایستگاه در نواحی منفصلشهری و ۵ایستگاه در مناطق مرکزی سنندج است. همچنین دراین ایستگاهها ۱۴۸نیروی آتشنشانی حضور دارند که حدود ۱۳۰نفر از آنها، عملیاتی هستند درحالیکه براساس استاندارد کشوری، باید دراین ایستگاهها حدود ۲۶۸نیرو وجود داشته باشد. در چند سال اخیر تجهیزات آتشنشانی در سنندج بهروز شده و یکی از اقدامهای مهم، اضافه کردن۱۲دستگاه ماشین سبک و سنگین به ناوگان خودرویی سازمان آتشنشانی بودهاست. سازمان آتشنشانی سنندج در سال۱۳۴۶ تأسیس شد که در ۸ایستگاه اصلی و فرعی مشغول فعالیت هستند. در همه شهرستانهای استان نیز یک تا ۲ایستگاه آتشنشانی وجود دارد. کمبود نیرو و تجهیزات بهروز در شهرستانها از مشکلاتی است که آتشنشانی و آتشنشانان استان با آن دست و پنجه نرم میکنند. دراین زمینه بهعنوان مثال میتوان به آتشنشانی دهگلان اشاره کرد که با کمبود نیرو مواجه است. در آتشنشانی قروه نیز کمبود نیرو و تجهیزات از مشکلات مهم موجود بهحساب میآید.
چهارمحالوبختیاری
۴۴ایستگاه آتشنشانی با 153آتشنشان در استان چهارمحالوبختیاری فعال است و یک ایستگاه آتشنشانی درحال ساخت نیز در شهر دشتک قراردارد. این استان با جمعیتی درحدود ۹۷۹هزارنفر، دارای ۱۰شهرستان و ۴۲شهر است و همه این شهرداریها آتشنشانی فعال دارند. روستاهایی که دهیاری دارند نیز مجهز به خودروی آتشنشان هستند، اما چارت سازمانی آتشنشانی ندارند. در سطح استان ۵۹خودروی آتشنشانی فعال است که تعدادی از این خودروها درحال تعمیر هستند یا نیاز به تعمیر دارند. با توجه به فرسوده بودن ناوگان آتشنشانی، بهروز کردن خودروها و همچنین جایگزین کردن خودروهای جدید بهجای خودروهای فرسوده، یک اولویت است. سالگذشته سهمیه استان ۳دستگاه خودروی آتشنشانی بود که تنها یک دستگاه اختصاص یافت. در مرکز استان هم برای رسیدن به استاندارد مطلوب، ساخت ۲ایستگاه آتشنشانی نیاز است. تجهیزات آتشنشانی استان متناسب با رشد صنعت و ساختمانهای بلندمرتبه و فعالیت مراکز تجاری صنعتی نیست و برای ارتقای سطح ایمنی در استان، نیاز به تجهیزات بهروز و کارآمد محسوس است. کمبود خودرو و تجهیزات خودرویی بهروز، کمبود نیروی انسانی و کمبود مواد مخصوص اطفای حریق، از چالشهای این حوزه دراستان چهارمحالوبختیاری بهشمار میرود.
آذربایجانشرقی
آذربایجانشرقی بهدلیل تراکم جمعیتی در تبریز و بلندمرتبهسازی درسالهای اخیر از یکسو و وجود جنگلهای ارسباران ازسوی دیگر، ازجمله استانهایی است که نیاز زیادی به تجهیزات ایمنی و آتشنشانی دارد؛ درحالیکه قرار بود تبریز تا پایان سال1398 دارای 40ایستگاه آتشنشانی باشد، اینشهر درحالحاضر تنها از 23ایستگاه آتشنشانی برخوردار است و با توجه به گستردگی شهر در سالهای اخیر، کارشناسان وجود حداقل 45ایستگاه آتشنشانی را دراین شهر ضروری میدانند. در شهرهای اطراف جنگلهای ارسباران هم کمبود ایستگاههای آتشنشانی مشهود است، بهگونهای که دربرخی شهرهای واقع در منطقه ارسباران ازجمله «آبش احمد»، تا همین سال قبل ایستگاه آتشنشانی وجود نداشت. هماکنون شهرهای حوزه ارسباران ازجمله اهر، کلیبر، هوراند، هریس و آبشاحمد نیاز به راهاندازی ایستگاههای آتشنشانی دارند. کمبود نیرویانسانی در آتشنشانی تبریز و بهطورکلی استان، سبب شده تا کارکنان آتشنشانی استان فشار کاری زیادی را متحمل شوند و ازسوی دیگر، بهدلیل کمبود تجهیزات، همواره مصدومیتهایی برای تعدادی از آتشنشانها در ماموریتهای مختلف رخ میدهد. ارتقای شغلی و برخورداری از تجهیزات با ایمنی بالاتر نیز مطالبه ماموران آتشنشانی آذربایجانشرقی است.
هرمزگان
همه شهرهای استان هرمزگان دارای ایستگاه آتشنشانی است، اما بهجز بندرعباس که دارای ۸۰شیر هیدرانت برای برداشت آب در موارد اطفایحریق است، برای هیچیک از شهرهای این استان چنین امکاناتی تعریف نشدهاست و مهار آتش تنها با کمک مخزن سیار انجام میشود. براساس اعلام سازمان آتشنشانی بندرعباس، این شهر نیز با توجه به وسعت موجود، نیازمند ۲۰۰شیر هیدرانت دیگر است. همچنین در شهرهای هرمزگان و حتی مرکز استان خودروی بالابر آتشنشانی وجود ندارد؛ موضوعی که سبب میشود خاموش کردن آتش در ساختمانهای بلندمرتبه و تازهساز با مشکلات بسیاری همراه شود. همچنین باید به این نکته هم اشاره کرد که این استان با وجود داشتن بیشاز هزارو 200روستا، تنها ۷۸پایگاه و ماشین آتشنشانی روستایی فعال دارد.
آذربایجانغربی
آذربایجانغربی یکی از استانهای کوهستانی با پراکندگی زیاد شهرها و روستاهاست و رسیدن به مناطق سختگذر یکی از چالشهای امدادرسانی و اطفای حریق دراین استان محسوب میشود. وجود جنگلهای ناحیه زاگرس نیز سبب شده طرفداران محیط زیست همواره نگران کیفیت و سرعت خدماترسانی در مواقع آتشسوزی باشند. برهمین اساس مسئولان استانی راهاندازی 35ایستگاه روستایی را درمناطق کوهستانی و جنگلی استان پیشبینی کردهاند. ایندرحالیاست که هماکنون در 35روستای کوهستانی استان ایستگاه آتشنشانی وجود دارد. ازسوی دیگر در ارومیه، بهعنوان مرکز استان و با جمعیتی نزدیک بیشاز یکمیلیون نفر، 12ایستگاه آتشنشانی وجود دارد، اما کارشناسان شهری افزایش ۲برابری ایستگاههای آتشنشانی دراین شهر را با توجه به توسعه شهر، ضروری میدانند. با وجود اینکه همه شهرستانهای استان ایستگاه آتشنشانی دارند، اما مشکل کمبود تجهیزات موردنیاز و نیروی انسانی همواره مطرح بودهاست. در سالهای گذشته هرچند شهرداری ارومیه برای افزایش نیروی انسانی اقدامهایی انجام داده، اما آتشنشانی ارومیه از کمبود نیرویانسانی رنج میبرد، بهویژه اینکه این شهر معین دیگر شهرهای استان نیز هست و در محور آزادراه شهید کلانتری، که از محورهای حادثهخیز استان است، نیروهای آتشنشانی ارومیه خدمات ارائه میدهند.
همدان
هرکدام از شهرستانهای استان همدان حداقل یک ایستگاه و مرکز استان ۱۰ایستگاه آتشنشانی دارند، اما اگر ۲ایستگاه به مرکز استان اضافه شود، میتوان گفت این شهر ازنظر تعداد ایستگاه به استانداردهای جهانی نزدیک شدهاست. بهدلیل مدور بودن ساختارشهری همدان، جانمایی ایستگاههای آتشنشانی این شهر مناسب است و ایستگاهها میتوانند بهراحتی یکدیگر را حمایت کنند و پوشش دهند. آتشنشانی همدان بیشاز ۲۰۰نیرو دارد، اما افزایش تعداد نیروها خلأ نوبتهای استراحت و آمادهباش را پر خواهد کرد و این موضوع میتواند کیفیت عملکرد آتشنشانان را نیز به میزان چشمگیری بالاتر ببرد. اینها درحالیاست که شرایط مالی کنونی و تحریمهای ظالمانه دشمنان اجازه اضافه و بهروز کردن تجهیزات ایستگاهها را نمیدهد و این درصورتی است که آتشنشانی همدان حداقل به چند نردبان ۵۲ و ۵۶متری نیاز دارند تا در مواقع عملیات در ساختمانهای بلندمرتبه، از آن استفاده کنند و در ارائه خدمات به مردم موفقتر از قبل باشند.
خراسانرضوی
شهر مشهد مرکز استان خراسانرضوی، با جمعیتی حدود 3میلیونو 200هزارنفر، نیازمند 3هزارو 200 آتشنشان است که با استخدام نیروهایی که از پاییز سالگذشته وارد تیم عملیاتی این حوزه شدهاند، تعداد نفرات تیم عملیاتی سازمان آتشنشانی مشهد به هزارو 700نفر رسید. ایستگاههای عملیاتی آتشنشانی مشهد درحالحاضر به عدد 53 رسیده و تا سرانه استاندارد ایستگاهها که 67ایستگاه برای شهرمشهد است، 13ایستگاه دیگر نیاز است. ایندرحالیاست که استان خراسانرضوی دارای 33شهرستان، 81شهر، 79بخش و 157دهستان است. همه شهرهای بزرگ استان دارای ایستگاههای عملیاتی آتشنشانی هستند، اما بیشتر شهرهای کوچک و دهستانهای استان از داشتن ایستگاه آتشنشانی محروم هستند. 27دیماه سالگذشته بیشاز ۷۰۰آتشنشان جوان در بخشهای مختلف آتشنشانی خراسانرضوی استخدام و مشغول بهکار شدند، اما هنوز هم برای سازمان آتشنشانی این استخدامها کافی نیست و همچنان کمبود نیروی آتشنشان در استان خراسانرضوی وجود دارد. در زمینه اطفای حریق در روستاها و شهرهای کوچک، خلأ تجهیزاتی همچنان وجود دارد و مسئولان معتقدند با توجه به گران شدن تجهیزات، تکمیل این کمبودها کار بسیار دشواری است.
قزوین
شهرقزوین۱۰ایستگاه ایستگاه آتشنشانی ثابت دارد و شهرداری قزوین برای رفاه حال بیشتر شهروندان، ۲ایستگاه موقت هم درخیابان امام(ره) و پارک باراجین مستقر کردهاست. همچنین اوایل سالجاری ۲ایستگاه آتشنشانی ثابت در شهرک اندیشه و شهرک دانش به بهرهبرداری رسید و حالا دیگر ظرفیت آتشنشانی شهر قزوین به میزان استاندارد رسیدهاست. درحالحاضر حداکثر زمان رسیدن نیروهای آتشنشان قزوین به محل حادثه، بین ۴تا ۶ دقیقه است، چراکه با مکانیابی دقیق ایستگاهها و استقرار ایستگاههای موقت در برخی نقاط پر ازدحام، فاصله همه مناطق شهر به نزدیکترین ایستگاه آتشنشانی، کمتر شده و به ۳دقیقه و مطابق استاندارد جهانی میرسد. سازمان آتشنشانی شهرداری قزوین درحالحاضر نیاز به یک نردبان ۵۵متری دارد که این نیاز در برنامه ۵ساله شهرداری دیده شده بود، اما با توجه به افزایش قیمتها و تحریمهای ظالمانه دشمنان، تأمین این نردبان نیاز به بودجه زیادی دارد و با توجه به پیگیریهای شورایاسلامی شهر، بهزودی این نردبان به تجهیزات آتشنشانی قزوین اضافه خواهد شد. همچنین ۱۶۶شیر آتشنشانی (هیدرانت) در سطح شهر قزوین نصب شدهاست.
فارس
سازمان آتشنشانی وخدمات ایمنی شهرداری شیراز درحالحاضر ۶۶۵ نیرو دارد که در 23ایستگاه آتشنشانی مشغول فعالیت شبانهروزی هستند. ایندرحالیاست که مسئولان از افتتاح 3ایستگاه عملیاتی گویم، پارک کوهستانی دراک و ایستگاه واقع در بلوار هویزه در سالجاری و بهدنبال آن، افزایش سرعت امدادرسانی خبر میدهند. در گذشته زمینهای فاقد کاربری یا حاشیهای برای ساخت ایستگاه آتشنشانی درنظر گرفته میشد، اما هماکنون شناسایی و جانمایی ایستگاهها براساس بعد مسافت و با درنظرگرفتن استانداردهای جهانی انجام میشود که این موضوع زمینهساز کاهش مدت زمان حضور امدادگران در محل حادثه میشود. ازسوی دیگر ایستگاههای آتشنشانی در سطح استان از تجهیزات کافی برخوردارند و این تجهیزات هرچند سال یکبار بهروز میشود.
خراسانشمالی
در وضعیت استاندارد بهازای هر ۵۰هزارنفر جمعیت، باید یک ایستگاه آتشنشانی در شهر وجود داشته باشد که اکنون تعداد این مراکز در بجنورد، مرکز استان خراسانشمالی، بیشاز میانگین کشوری است. اکنون تعداد ایستگاههای آتشنشانی دراین شهر 5ایستگاه است و راهاندازی ایستگاه ششم نیز در شهرک حضرت ولیعصر(عج) نیز در دستورکار قرار گرفته تا خدماترسانی در شهرکهای اقماری به لحاظ دوری مسافت با مشکل روبهرو نشود. ایندرحالیاست که ایستگاههای آتشنشانی بجنورد در حوزه لجستیکی، با مشکل فرسودگی ناوگان روبهرو هستند. ازسوی دیگر درحالحاضر فرسودگی تجهیزات آتشنشانی و کمبود اعتبار از مشکلات اساسی این حوزه درشهرستانهای این استان است.
قم
کلانشهر قم دارای 24ایستگاه آتشنشانی در نقاط مختلف شهر است و 522آتشنشان بهصورت عملیاتی و اداری دراین ایستگاهها مشغول خدمترسانی هستند و با توجه به اینکه احتمال رونق ساختوساز در سالهای آینده میرود، یک ایستگاه آتشنشانی هم در بلوار پیامبراعظم(ص) در دست ساخت است. تعداد ایستگاههای آتشنشانی شهر قم براساس شاخصهای استاندارد بینالمللی مطلوب است، اما تعداد نیروهای آتشنشان با استاندارد کشوری فاصله زیادی دارد. البته مسئولان آتشنشانی قم درخواست استخدام 100آتشنشان را ارائه کردهاند و امیدوارند با توجه به بازنشسته شدن تعدادی از نیروهای آتشنشان، با این درخواست موافقت شود. امکانات و تجهیزات بخشهای تابعه، بهویژه ۲شهرستان تازهتأسیس بسیار محدود است. درحالحاضر در شهرستانهای کهک و جعفرآباد، یک ایستگاه آتشنشانی وجود دارد و در حوادثی که نیاز به اعزام نیروها و خودروهای بیشتری دارد، نیروهای آتشنشانی از قم اعزام میشوند. یکی از مشکلات جدی آتشنشانی قم، کمبود تجهیزات آتشنشانی در شهرکهای صنعتی است. تاکنون چندین آتشسوزی گسترده در شهرکهای صنعتی رخ داده و نیروهای آتشنشانی قم اعزام شدهاند، درحالیکه این نیروها برای عملیات در محدوده خارج بافتشهری هیچ مسئولیتی ندارند.
کرمان
درحالحاضر ۱۰ایستگاه آتشنشانی در شهر کرمان فعالیت میکنند، اما نیاز به 7ایستگاه دیگر وجود دارد. ایستگاه شماره یک کرمان با قدمت بیشاز ۴۰سال، رو به فرسوده شدن بود که هماکنون ساخت و ساز ساختمان جدید در همان محل درحال انجام است و علاوه برآن، تلاشهای خوبی برای تهیه تجهیزات و ماشینهای آتشنشانی، موتورسیکلتهای امدادی و خودروهای مبارزه با مواد شیمیایی در ایستگاههای سیار صورت گرفتهاست. ایستگاه شماره11 کرمان نیز با مساحت حدود یک هکتار، استخر ذخیره آب، یک سالن ورزشی چندمنظوره و محل فرود اضطراری هلیکوپتر در دست ساخت است. کلنگ ساخت مرکز آموزش آتشنشانی استان کرمان، بهعنوان بزرگترین مرکز آموزشی در جنوب شرق کشور نیز به زمین زده شده که دراین مرکز، علاوه بر امکانات دیده شده برای سالهای آینده، تمام آموزشهای ایمنی مربوط به کارکنان و افراد متقاضی، کودکان و دانشآموزان ارائه خواهد شد. اما شهرستانهای دیگر استان با کمبود ایستگاه و تجهیزات مواجه هستند، بهگونهای که خدمترسانی آتشنشانان را مختل کردهاست. درحالحاضر دغدغه اصلی آتشنشانان جنوب کرمان، نبود امکانات کافی برای آتشسوزی ساختمان های بلندمرتبه است و ازنظر تجهیزات خودرویی نیز امکانات کافی ندارند.
گیلان
براساس استانداردهای موجود، استانگیلان نیازمند ۴۶ایستگاه آتشنشانی استاندارد در ۴۶شهر زیر۵۰هزار نفر جمعیت و ۲۳ایستگاه استاندارد در ۶شهر بالای ۵۰هزارنفر جمعیت ازجمله رشت است. درمجموع باید ۶۹ایستگاه آتش نشانی استاندارد در گیلان وجود داشته باشد، اما اکنون این تعداد تنها ۳۹ایستگاه است. همچنین بهجای۱۳۸خودروی آتش نشانی، ۱۲۶خودرو دراین استان وجود دارد و متوسط عمر ماشین های آتش نشانی استان نیز ۱۵سال است، درحالیکه این رقم برای ماشین های آتش نشانی استاندارد، ۵ تا ۸سال است. هرچند سالانه منابع مالی لازم برای تأمین ماشین های موردنیاز شهرداری ازطریق سازمان برنامهوبودجه و سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور اختصاص می یابد، اما کافی نیست. سالگذشته ۲۶میلیارد تومان برای خرید ماشین های موردنیاز اختصاص یافت و ۱۳دستگاه ماشین آتش نشانی همراه با ۳نردبان وارد ناوگان آتش نشانی استان شد. همچنین رشت که جزو ۶شهر برتر کشور در ارائه خدمات آتش نشانی است، یک نردبان ۵۵متری دارد. گیلان با ۲میلیونو ۵۰۰هزارنفرجمعیت اکنون حدود ۸۰۰آتش نشان دارد و از این تعداد، ۴۰۴آتش نشان در رشت هستند. سازمان آتشنشانی رشت دارای ۴۰۲نیروی آتشنشان متخصص و ۱۶ایستگاه آتشنشانی فعال است، اما رعایت نشدن جانمایی مناسب ایستگاههای آتشنشانی، سبب شدهاست برخی ایستگاه به یکدیگر نزدیک و بعضی با فاصله زیادی ازهم قرار داشته باشند.
سیستانوبلوچستان
بهدلیل پراکندگی جمعیت و شهرها و همچنین کمبودهای موجود در استان سیستانوبلوچستان، زیرساختهای آتشنشانی استان نیاز به تقویت دارد. زاهدان ۱۰ایستگاه آتشنشانی دارد و 3ایستگاه هم در شهرک صنعتی زاهدان قرارگرفته است. تعداد نیروهای داوطلب این سازمان در زاهدان هم بیشاز 300نفر است و درمجموع میتوان گفت شرایط زاهدان ازنظر خدمات آتشنشانی، قابلقبول است. آتشنشانی چابهار هم ۲ایستگاه در سطح شهر با 24نیرو دارد که تنها 13نفر از آنان بهعنوان آتشنشان فعالیت میکنند و این تعداد باید افزایش یابد. امکانات و تجهیزات آتشنشانی چابهار متناسب با جمعیت و جایگاه این بندر مهم اقتصادی نیست و چنانچه زلزلهای رخ دهد با تعداد اندک نیرو، کمکرسانی به مردم بسیار مشکل خواهد شد. چابهار با توجه به موقعیت راهبردی و اقتصادی و همجواری با آبهای اقیانوسی باید نیروی انسانی آتشنشان درحد استانداردهای جهانی داشته باشد. سراوان، زابل، ایرانشهر و باقی شهرهای استان هم ازنظر زیرساختهای آتشنشانی با کمبود امکانات و ایستگاه آتشنشانی روبهرو هستند. بهعنوانمثال در شهر سراوان فقط یک ایستگاه آتشنشانی وجود دارد که نیروهای خدمترسان آن هم جوابگوی نیاز این شهر نیستند. در زابل هم فقط 3ایستگاه آتشنشانی فعال است و در سطح شهر گلمورتی دلگان هم فقط یک ایستگاه آتشنشانی وجود دارد.
ایلام
در شهر ایلام 3ایستگاه آتشنشانی وجود دارد که این ایستگاهها 11دستگاه خودرو در اختیار دارند که 70درصد این خودروها از ایمنی و امکانات خوبی برخوردارند و 30درصدشان قدیمی هستند. در استان ایلام 25شهرداری وجود دارد که از این تعداد، حدود 12شهرداری با مشکلاتی در زمینه تأمین نیروهای موردنیاز برای خدمات دهی بهتر به شهروندان مواجه هستند. یکی از مشکلاتی که دراین استان وجود دارد، کمبود نیروهای آموزش دیده و ماهر دراین حوزه است. مسئولان مربوط در استان بهدنبال این هستند که در آینده از ظرفیت نیروی بومی که دارای مدرک آتشنشانی و مرتبط هستند استفاده کنند تا مشکل نیرو رفع شود. دراین میان باید به این نکته هم اشاره کرد که با توجه به توپوگرافی استان، امکان استقرار آتشنشانی در برخی مناطق جنگلی استان که درمعرض آتشسوزی قرار دارند، وجود ندارد.
خراسانجنوبی
بررسیها نشان میدهد خودروهای آتشنشانی در ایستگاههای شهر بیرجند، مرکز استانخراسانجنوبی، از عمر بالایی برخوردارند و این موضوع، میانگین زمان رسیدگی به حادثه را افزایش میدهد. بیشاز 50درصد خودروهای آتشنشانی موجود در ایستگاههای آتشنشانی این شهر مستهلک بوده و نیاز به خودروهایی با کارآیی بالاتر محسوس است. تجهیز هر خودروی سنگین آتشنشانی بهطور متوسط 3 تا 4میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. 6ایستگاه آتشنشانی شهری در بیرجند وجود دارد و 120نیرو دراین ایستگاهها مشغول خدمت به شهروندان هستند. در ۵ماه نخست سالجاری درمجموع ۶۴۶مأموریت ازسوی ایستگاههای آتشنشانیهای بیرجند انجام شدهاست که از این میزان ۲۴۵مورد حریق و ۴۰۱مورد حادثه بودهاست. استان خراسانجنوبی، ۱۱شهرستان، ۲۵بخش، ۶۱دهستان و ۲۸شهر دارد که شهرهای بزرگ استان دارای ایستگاههای آتشنشانی هستند، اما بهدلیل وسعت شهرها، ایناستان همواره با کمبود ایستگاههای آتشنشانی، تجهیزات و نیروی انسانی روبهرو بودهاست. درمجموع برای ۶۱دهستان خراسانجنوبی 9ایستگاه آتشنشانی وجود دارد که این مجموعه را زیرپوشش دارد، اما این تعداد ایستگاه برای دهستانهای استان کافی نیست. ازسوی دیگر درسال1398 در قسمتهای مختلف آتشنشانی 157نفر مشغول بهکار شدند، اما سازمان آتشنشانی استان خراسانجنوبی همچنان با مشکل کمبود نیرو مواجه است.
اصفهان
استاناصفهان ۱۱۰شهرداری دارد که همه آنها مجهز به یک واحد آتشنشانی هستند. در شهر اصفهان نیز ۲۶ایستگاه آتشنشانی فعال وجود دارد. در کل کشور احتمال وقوع ۵۳نوع حادثه طبیعی و غیرطبیعی وجود دارد که وقوع بیشاز ۴۰مورد از این تعداد، دراستان اصفهان محتمل است و برای آنها دستورالعمل مشخصی تدوین شدهاست. فاکتورهای مهم، امداد و نجات، آموزش و وجود تجهیزات مناسب و بهروز امدادی هستند، اما از آنجا که قیمت این تجهیزات بالا رفته، اعتبارات شهرداریها برای خرید آنها کفایت نمیکند. شهرهای بزرگ نیاز به نردبانهای بلندمرتبه دارند، اما دراستان تنها ۲نردبان بلندمرتبه در شهراصفهان و شاهینشهر موجود است و ۱۲شهر ازجمله کاشان، مبارکه، نجفآباد، شهرضا، فولادشهر، زرینشهر، بهارستان، خمینیشهر و... به آن نیاز دارند. پساز ساخت مسکن مهر و اسکان مردم دراین مجتمعها، احساس نیاز بیشتری به نردبانهای بلندمرتبه برای امدادرسانی به طبقات بالاتر بهوجود آمد. نیاز به توسعه ایستگاههای آتشنشانی و به روزرسانی تجهیزات آنها و همچنین کمبود نیرویانسانی آموزش دیده احساس میشود. همچنین از آنجا که نیروهای آتشنشان درمعرض حوادث هستند، علاوه بر تأمین نیروی انسانی موردنیاز، باید نیروی مازاد هم برای ایستگاهها پیشبینی شود.
مازندران
مازندران بهدلیل شرایط اقلیمی و ساختار جمعیتی پرتراکم، در حوزه آتشنشانی استانی شرایطی متفاوت از استانهای دیگر دارد. آتشنشانی دراین استان علاوه بر پوشش حوادث شهری تعریف شده در وظایف نیروهای آتشنشان و همچنین خدمترسانی به روستاها، بهدلیل وجود جنگل، دریا و عرصههای طبیعی که حوادث ویژه خود را دارند، دراین بخشها نیز خدمات ارائه می دهد. غرقشدگی در دریا، آتشسوزی در عرصههای طبیعی اعم از جنگل و مرتع و همچنین گم شدن گردشگران در جنگلهای انبوه، از حوادثی است که پای آتشنشانهای مازندرانی برای امدادرسانی به آنها باز میشود. درحالحاضر 89ایستگاه آتشنشانی در مازندران وجود دارد و بیشاز هزارو ۳۰۰آتشنشان درآنها مشغول فعالیت هستند. یکی از نیازهای ضروری این حوزه، تهیه نردبانهای بلند آتشنشانی است و با توجه به افزایش بلندمرتبهسازی دراین استان طی یک دهه اخیر، وجود خودروهای دارای نردبان بلند هیدرولیکی ضروری است. درحالحاضر فقط یک نردبان 33متری در آتشنشانی ساری وجود دارد که آنهم پساز 3سال، با تعمیر و راهاندازی مجدد، به چرخه عملیات بازگشت. یکی دیگر از چالشهای مهم این استان دراین حوزه، کمبود ایستگاههای آتشنشانی تجمیعی برای روستاهای استان است.
خوزستان
آنطور که تاریخچه شکلگیری ایستگاههای آتشنشانی در کشور نشان میدهد، نخستین ایستگاه آتشنشانی در ایران سال 1304 و بهدلیل ایجاد پالایشگاه در آبادان و چاههای نفت مسجد سلیمان و همچنین منابع نفتی اهواز در شهراهواز ایجاد شدهاست و بعد از آن ایستگاهی هم در غرب کارون ایجاد شد. با وجود این، ایستگاههای آتشنشانی دراین استان رشد قابلتوجهی نداشت. بنابراعلام مدیرعامل سازمان آتشنشانی اهواز، هرچند طی 15سالگذشته جمعیت این کلانشهر از 300هزارنفر به حدود یکمیلیون و 400هزارنفر رسیده و حدود 5برابر شده، اما فقط 15ایستگاه آتشنشانی دراین شهر وجود دارد، درحالیکه اهواز حداقل به 23ایستگاه نیاز دارد. در شهرهای دیگر هم شرایط به همین منوال است و خرمشهر، آبادان، رامهرمز، گتوند، دزفول و... هم با مشکلات مشابهی ازجمله کمبود نیرو، ایستگاه، ماشین و تجهیزات روبهروهستند.
کهگیلویهوبویراحمد
آنچه بیش از همه کمبود امکانات آتشنشانی را در کهگیلویهوبویراحمد متفاوت و برجسته میکند، آتشسوزیهای گسترده در مناطق حفاظتشده و جنگلهای زاگرس است. معمولا دراین حوادث بهدلیل سختگذر بودن، شیب تند، گرمای ۵۰درجه و صخرهای بودن منطقه نیاز به هواپیمای آتشنشان وجود دارد، اما استان از این امکان محروم است. علاوه براین، وجود رودخانه درسطح شهر یاسوج، جادههای ناایمن و کوهستانی هم حوادث را درمرکز استان و سایر شهرهای کهگیلویهوبویراحمد افزایش دادهاست. هرچند نیروهای آتشنشانی همه تلاش خود را برای رسیدن بهموقع سرصحنه حوادث انجام میدهند، اما کمبود تجهیزات و به روز نبودن آنها و بهویژه نداشتن خودروی نردباندار، آنها را با چالشهای زیادی روبهرو میکند. درحالحاضر در شهریاسوج 3ایستگاه آتشنشانی وجود دارد که با توجه به رشد جمعیت و نیازشهری، باید این تعداد به 5ایستگاه افزایش یابد؛ کمبودی که درشهرهای دیگر هم وجود دارد.
استان مرکزی
کلانشهر اراک، بهعنوان مرکز استان مرکزی، با داشتن 11ایستگاه آتشنشانی، وضعیت مطلوبی ازنظر استانداردهای این حوزه دارد، اما ازنظر پراکندگی جغرافیایی، نیمی از ایستگاهها جانمایی خوبی ندارند. با توجه به عبور بین 700 تا هزارو۵۰۰تانکر حملسوخت از محورهای اراک بهسوی شهرهای مختلف، وجود یک ایستگاه ویژه مبارزه با حوادث شیمیایی دراین محور ضروری است که درحالحاضر زمین آن در کوی کوثر تهیه شده و ساخت آن بهزودی آغاز میشود. اینها درحالیاست که ایستگاههای آتشنشانی استان ازنظر برخورداری از تجهیزات و امکانات مدرن اطفایحریق، تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارند. در سالگذشته حدود 100نیروی آتشنشان به جمع نیروهای عملیاتی آتشنشانی کلانشهر اراک اضافه شدند که هرچند کافی نیست و با استانداردهای لازم فاصله دارد، اما مشکلات موجود دراین بخش نسبتا رفع شدهاست. ازسوی دیگر با توجه به اینکه در ۲سال آینده جمعی از نیروهای آتشنشان استان بازنشسته میشوند، نیاز مبرم به جذب نیروی انسانی وجود دارد. بررسیها نشان میدهد وضعیت ایستگاههای آتشنشانی در شهرهای مختلف استان مرکزی مطلوب نیست و مهمترین دلیل آن هم کمتوجهی کمبود اعتبار است.