دیدگاه
روند نزولی پیک‌پنجم کرونا شکننده است
محمدرضا محبوب‌فر- عضو انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران
جدیدترین نمودارها و نقشه ابتلا به کرونا در ایران حاکی از توقف نسبی روند صعودی بیماری در برخی استان‌هاست. واکسیناسیون گسترده و رعایت پروتکل‌ها از دلایل کاهش بیماران بستری و بدحال کرونایی در تعدادی از استان‌ها برشمرده شده است.
مشاهده چنین روندی از بیماری اما به‌علت طولانی و فرسایشی شدن پیک پنجم کرونا بسیار ناپایدار و شکننده ارزیابی می‌شود و درحالی‌که آمارهای کلی بیانگر نزولی شدن پیک پنجم و عبور از قله بیماری در تعدادی از استان‌های کشور است، ویروس کرونا و به‌ویژه جهش دلتا همچنان خزنده در حال گسترش است و میزان ابتلای این بیماران نسبت به روزهای گذشته رشد داشته.
هم‌اکنون، عادی‌انگاری کرونا در جامعه و دست‌کم گرفتن ویروس به حدی است که از بین پروتکل‌های موجود فقط درصد استفاده از ماسک از 40 به 60درصد افزایش یافته اما فاصله اجتماعی و فاصله فیزیکی در شهرها رعایت نمی‌شود.
نکته دیگری که نباید مقامات سلامت کشور را گمراه کند و به افت نسبی روند افزایشی بیماری کرونا در کشور امیدوار باشند، مدیریت واکسیناسیون است. براساس تازه‌ترین آمار تفکیکی واکسیناسیون کرونا در ایران، تاکنون بیش از ۲۶میلیون دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است. این آمار نشان می‌دهد 13درصد جمعیت کشور فقط دوز اول واکسن را دریافت کرده‌اند و 6درصد جمعیت نیز دوز دوم را دریافت و به‌طور کامل واکسینه شده‌اند. در روزهای بحرانی کرونا در ایران که آمار مرگ‌ومیرها به بالای 700 - 600 نفر رسیده، اعلام شده با تزریق ۷۶۵هزارو۱۳۴دوز واکسن کرونا طی یکی دو روز گذشته، رکورد تزریق روزانه واکسن در کشور شکسته شد درحالی‌که افت روند واکسیناسیون در آخر هفته‌ها ، تعطیلی برخی مراکز واکسیناسیون در شهرها، موجب نگرانی‌های جدی در موفقیت برنامه‌های کنترل و مدیریت بیماری در ایران شده است.
پایان یافتن موجودی واکسن طی یکی دو هفته اخیر در بسیاری از نقاط شهری، سرگردانی تزریق‌کنندگان دوز اول واکسن کرونا در ارمنستان برای تزریق دوز دوم در داخل ایران، انتظار بیش از ۲۰میلیون روستایی و یک میلیون عشایر برای تزریق واکسن، مشمول نبودن حاشیه‌نشین‌ها و کارتن‌خواب‌‌ها و مددجوهای مددسراها یا گرمخانه‌ها با وجود زندگی پرخطرشان برای تزریق واکسن و نداشتن مجوز دریافت واکسن برای بی‌شناسنامه‌ها از دیگر موانع عمده برای واکسیناسیون عمومی مردم کشور و دسترسی به ایمنی جمعی برای جمعیت کشور محسوب می‌شود. در این بین البته در بخشی از جمعیت با پدیده واکسن‌هراسی روبه‌رو هستیم که باید برای اصلاح این شرایط اقداماتی صورت گیرد.
به‌طوری که در شهرهای مختلف حدود 40درصد مشمولان واکسن به مراکز واکسیناسیون مراجعه نکرده‌اند یا در آخرین مورد در شمال و در شهر بابلسر تجمعاتی علیه واکسن اجباری کرونا به راه افتاده است. به‌نظر می‌رسد با وجود افت نسبی روندهای صعودی بیماری در کشور، بحران همه‌‌گیری کرونا همزمان با کمبود واکسن و عادی‌انگاری‌ها و برپایی تجمعات تداوم داشته باشد و برای تغییر این شرایط باید اقدامات جدی از سوی مسئولان وزارت بهداشت صورت گیرد.
سخنان فرمانده ستاد مقابله با کرونا در تهران درباره مشاهده ویروس لاندا در تهران و سپس تکذیب مشاهده این سویه ویروس، کار را برای کنترل و مدیریت بیماری در روزهای آینده سخت‌تر می‌کند، مخصوصا اینکه ویروس لاندا در مرزهای شرقی و غربی ایران یعنی عراق، افغانستان و ترکیه مشاهده شده است.
ورود کاروان پناهجویان افغانستانی به سیستان و بلوچستان که اکنون از وضعیت قرمز خارج شده هم بر نگرانی‌ها افزوده است. این روند کنونی مهاجرت می‌تواند وضعیت کرونایی سیستان و بلوچستان را به وضعیت قرمز تغییر جهت دهد و بار دیگر شعله‌های پاندمی کرونا از این استان به استان‌های مجاور و سپس به سراسر کشور منتقل شود. با توصیفی که از کم و کیف واکسیناسیون و روند جابه‌جایی‌ها در مرزهای شرقی ایران و حضور گونه لاندا در کشورهای همسایه و همچنین میزان رعایت پروتکل‌ها در جامعه رفت، شبح پیک ششم کرونا با ویروس لاندا بر سر ایران است. نمودارهای تحلیل روند کرونا در تهران به‌عنوان حوزه نفوذ کل کشور حکایت از این مسئله مهم دارد که با وجود افت نسبی ابتلا و مرگ‌ومیر در تعدادی از استان‌های کشور به‌دلیل تعطیلی نسبی 6روزه اخیر، وضعیت کرونا در تهران حالت سینوسی به‌خود گرفته و تهران تاکنون از قله پیک پنجم عبور نکرده است. در روزهای آینده پیش‌بینی می‌شود روند ابتلا و مرگ‌ومیرها در تهران به همراه دیگر شهرهایی که همچنان پیک پنجم صعودی است، ادامه داشته باشد. تأثیر سفر‌های انجام شده در تعطیلات، عروسی‌‌های پیش از آغاز محرم و کم توجهی در برخی از مراسم عزاداری محرم هنوز در کشور سر باز نکرده و پیش‌بینی می‌شود در روزهای پایانی شهریور و مسافرت‌های دوباره، افزایش بیماران کرونایی در آینده شدت گیرد و در نتیجه، پیک جدید بیماری یعنی خیز ششم بیماری این بار حاصل ترکیب مرگبار دلتا و لاندا، کشور را فرا گیرد. برای پیشگیری از پیک ششم بیماری کرونا و جلوگیری از تلفات بیماری کرونا در این پیک که گسترده‌تر از پیک قبلی خواهد بود، واکسیناسیون سریع و گسترده امکان‌پذیر نیست. پیک پنجم کرونا توسط مقامات سلامت دست‌کم گرفته شد و فراموش کردن فاجعه پیک پنجم مقدمه‌ای برای فاجعه بعدی یعنی پیک ششم بیماری خواهد بود. ایران از برنامه واکسیناسیون جهانی 10ماه عقب افتاده است. ایمنی جمعی در کشور درصورت واکسینه شدن حداقل 80درصد جمعیت در بازه کوتاه چند‌ماهه ممکن است و طولانی شدن واکسیناسیون پاسخگوی وضعیت فعلی کشور از نظر پیک ششم بیماری نخواهد بود. حتی اگر هم به فرض محال، واکسیناسیون سریع انجام شود، چون واکسن با تأخیر اثر می‌کند، لاجرم کشور باید بدون فوت وقت قرنطینه شود تا بتوان کرونا را کنترل کرد.
در همینه زمینه :
