چک اتو ری هاگلی

حامد فوقانی

هنوز 7دقیقه از بازی نگذشته بود که انگار آب سردی بر 49هزار تماشاگر ورزشگاه دارگو پورتو ریختند. همه بهت‌زده بودند؛ آنها خود را آماده ‌جشن پیروزی در نخستین بازی تورنمنت یورو‌2004 می‌‌کردند اما کاراگونیس همه نقشه‌های میزبان را به هم ریخت. پس از این، یونانی‌ها 93دقیقه تمام دفاع کردند و موفق هم شدند. آنها حتی دقیقه 51روی یک‌غافلگیری صاحب ضربه پنالتی هم شدند تا 2بر صفر جلو بیفتند. سرانجام هم کریستیانو رونالدو آنقدر دیر (دقیقه‌93) موفق به گلزنی شد که فرصتی برای به تساوی کشاندن بازی نبود. خیلی‌ها می‌گفتند سد دفاعی یونان، چنان محکم بود که شاید اگر پرتغالی‌ها دقایق بیشتری فرصت داشتند هم نمی‌توانستند گل دیگری را به ثمر برسانند. برزیل اروپا، بازی‌ها را با باخت شروع کرد. فیگو، کوتو، کاستا، گومز، ریکاردو و کریستیانو رونالدو 17ساله همگی با چهره‌های درهم‌کشیده ورزشگاه را ترک کردند.
پرتغال ادامه بازی‌ها را با جدیت بیشتری دنبال کرد تا میزبان ناکام لقب نگیرد؛ آنها در هر بازی جنگنده‌تر از قبل ظاهر می‌شدند و آخر سر مزد زحمات خود را با رسیدن به فینال گرفتند. یونان اما دو مصاف باقیمانده گروهی را چندان دلچسب بازی نکرد. آنها در برابر اسپانیا و روسیه به‌ترتیب به تساوی یک‌-یک و شکست 2 بر یک رسیدند و با خوش‌شانسی به‌خاطر تفاضل گل بهتر نسبت به اسپانیا، بعد از میزبان رقابت‌ها پا به مرحله حذفی گذاشتند. اوج کار یونانی‌ها در همین مرحله بود. آنها خروس‌های اروپا‌ را با نتیجه یک ‌بر صفر شکست دادند و فرانسوی‌ها به‌عنوان قهرمان دوره پیش و قهرمان جهان در ‌1998، با جام وداع کردند. جمهوری چک، یکی از بهترین‌های تورنمنت که هلند را در مرحله گروهی 3-2شکست داده بود، قربانی بعدی بازی دفاعی یونان شد. پاول ندود، روسیچکی و پوبلسکی هرچه پاس برای یان کولر فرستادند، فایده نداشت و هرکول چک با قد 2متر و 2سانتی نتوانست دیوار بتنی یونانی‌ها را بشکند.
به این ترتیب اهالی کهن قاره سبز، در سراسر آتن، سالونیک، یوآنینا و سایر شهرها به پایکوبی پرداختند چراکه تیم فوتبال‌شان برای نخستین‌بار به فینال رسیده بود. شگفت‌سازهای جام، در عین شگفتی باید بازی پایانی را با پرتغال برگزار می‌کردند؛ پرتغالی‌ها سراسر آماده شده بودند تا انتقام بازی نخست را بگیرند. اما همان رقم خورد که برای سایر تیم‌های بزرگ رقم خورده بود؛ زدن یک‌گل حساب‌شده و دفاع متمرکز و اعصاب خردکن؛ روندی که هر تیمی را عاصی می‌کرد تا دست‌هایش را به نشانه تسلیم بالا بگیرد. یونان قهرمان یورو‌2004 لقب گرفت. یونان 17سال پیش با مربیگری اتوری هاگل، بازی با سبکی نوین را به نمایش گذاشته بود؛ سبکی که اگرچه کسل‌کننده بود اما پس از پایان بازی همه را متعجب می‌کرد. این باعث شد تا کارشناسان و مربی‌ها تیم منسجم یونان را بارها تحلیل کنند و حتی سبک تیم‌ خود را به شیوه‌ای که مرد آلمانی، انتخاب کرده بود، تغییر دهند. البته بعدها خیلی زود مشخص شد که این سبک همیشه به‌ویژه در لیگ‌های بلندمدت و بازی‌های رفت و برگشت، نتیجه‌بخش نیست. ضمن اینکه تماشاگران را ناراضی خواهد کرد؛ مسئله‌ای که می‌توانست سهام باشگاه‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. با این حال، در تاریخ ثبت شد که یونان، قهرمان یورو شده است.
حالا و برای یورو‌2020 شاید تاریخ بار دیگر تکرار شود. این بار اما برای جمهوری چک؛ تیمی که اسکاتلند را ابتدا با 2گل شکست داد و در برابر کرواسی با سبک بازی نزدیک به‌خودش، به تساوی یک-یک رسید. در ادامه اما بازی را به انگلیسی‌ها واگذار کردند. با وجود این، به‌عنوان تیم سوم و همانند پرتغالی‌ها به‌خاطر امتیاز بالاتر نسبت به سایر تیم‌های سوم دیگر گروه‌‌ها، به مرحله حذفی صعود کردند. آنها یکشنبه‌شب، تیم شاداب هلند را هم مانند یورو2004 شکست دادند. اگرچه نباید فراموش کرد که شیرازه هلند با اشتباه مبتدیانه ماتیاس دی‌لیخت و اخراجش در ابتدای نیمه دوم، از هم پاشیده بود. چکی‌ها پس از اخراج دی‌لیخت، از ضعف استکلنبرگ، نهایت بهره را بردند و گل زدند. آنها بعد از گل نخست، بازی تدافعی را در دستور کار گذاشتند و گاهی حتی، سعی می‌‌کردند بازیکنان حریف را مجبور به خطا کرده و با خوابیدن روی زمین کمی هم که شده زمان را تلف کنند. چک با حربه دفاع متمرکز و محکم و نیم‌نگاهی به دروازه هلند، به سبک اتوری هاگلی، چَک دوم را هم به هلندی‌ها در دقایق پایانی بازی زد و به مرحله بعدی صعود کرد. صدالبته که آنها، تاکتیک بالاتری نسبت به یونان‌2004 دارند اما در دفاع چندان بی‌شباهت نیستند. بنابراین باید منتظر ماند و دید که چک در ادامه رقابت‌ها بازهم موفق می‌شود شگفتی بیافریند یا ‌اسیر بازی هوشمندانه دانمارکی‌ها، فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها، سوئیسی‌ها و... خواهد شد.