قلادههای طلا/ ابوالقاسم طالبی 1390
روایت 88
یاسمن هجری_روزنامهنگار
«قلادههای طلا» محصول شکست همهجانبه فیلم «پایاننامه» بود. سال ۸۹ که فیلم پایاننامه در جشنواره فجر به نمایش درآمد، ابوالقاسم طالبی، داور جشنواره بود. ضعیف از کار درآمدن فیلم حامد کلاهداری که قرار بود روایتی از رخدادهای سال ۸۸ باشد و شکستش در همه ابعاد، با وجود تمام حمایتهای بیدریغ وزارت ارشاد، ساخت فیلمی که تراز نظام باشد و به مهمترین رخداد سیاسی آن سالها بپردازد را الزامی کرد. پس قلادههای طلا از این نقطه شروع شد؛ از شکست پایاننامه و قرار بر این شد که فیلمی فاخر با روایتی حسابشده جلوی دوربین برود. این حسابشدهبودن را میشد در شیوه نمایش فیلم در سالن مطبوعات جشنواره سیام فجر هم دید و آن را با جنجالهای سال قبل هنگام نمایش پایاننامه برای روزنامهنگاران مقایسهاش کرد (که سر و صدا چنان شدید بود که دیالوگهای فیلم به سختی شنیده میشد). قلادههای طلا اما داستانی دیگر بود.
قلادههای طلا، داستانی معمایی را طرح میکند و میکوشد با مستندکردن برخی از رخدادهای سال ۸۸، به تفسیری برسد که همخوان با برداشت جریان رسمی بود. فیلم، برخلاف پایاننامه کوشیده در نقل رخدادها، بهجای گذشتن و انکار برخی حوادث، آنها را به نمایش هم بگذارد؛ مثل تصویر راهپیمایی ۲۵ خرداد که با این دیالوگ مأمور امنیتی با بازی شریفینیا همراه میشود: «چه جمعیتی اومده!»
سازنده قلادههای طلا، هوشمندتر از آن است که به انکار بپردازد و بهجایش سایهروشنهایی را مورد توجه قرار میدهد که به روایتی همخوان با قرائت رسمی برسد. حضور گروه کوچکی از مخالفان نظام که تجمعات مردمی را به حاشیه و جنجال میکشاند و همان اندازه مخالف دولت مستقر است که دشمن مردم معترض و در صحنه. این ماجرای اصلی قلادههای طلاست؛ تمی محوری که ابوالقاسم طالبی کوشیده به آن بپردازد. فیلم روایت جناح پیروز انتخابات ۸۸ است ولی کوشیده شده جوری ساخته شود که جریان مقابل را هم جذب کند. برای این کار فیلم نیازمند اثبات بیطرفی بوده و استراتژی طالبی برای رسیدن به این هدف، خارجکردن جناح اصلاحطلب از دید انتقادیاش بود. فیلم حتی تئوری ارتباط سران جنبش سبز با بیگانگان را که سناریوی مطلوب رسانههای راستگرا بود، هم دنبال نمیکند. قلادههای طلا، سوءاستفاده سلطنتطلبان و منافقین را از حوادث پس از انتخابات به تصویر میکشد و در ضمن داستان یک نفوذی در ردههای بالای وزارت اطلاعات را دنبال میکند؛ نفوذیای که یافتهشدنش در انتهای فیلم غافلگیرکننده ولی بدون منطق است. فیلم البته بهعنوان اکشنی سیاسی انتظارات را برآورده میسازد. قلادههای طلا، روایتی از سال ۸۸ است که کوشیده شده حرفهای و جذاب ساخته شود.