آنکه خواهان ایران بود

حمیدرضا محمدی  

در میان آن همه درجه‌دار کوچک و بزرگ که مدام در گوش شاه می‌خواندند که قوای نظامی کشور را توپ هم تکان نمی‌دهد، فقط او بود که حواسش به ارتش بود. وقتی هم که جنگ شد همان‌ها فرمان تَرک مخاصمه به سربازان دادند و خود به پسِ پشتی گریختند. اما او ماند و رشادت کرد. اگرچه مجاهدتش کارگر نیفتاد و انگلیسی‌ها وارد خاک وطن شدند، اما به قول مجله قشون در شماره اسفند١٣٢٠ که نوشت «خدمات مجدانه و استعداد غریزی و ارزش تحصیلی فوق‌العاده این فرزند لایق ایران، با خاطره جانبازی‌اش در راه میهن گرامی، هیچ‌گاه از تاریخ کشور باستانی محو نمی‌شود»، او کار خود را کرد و دلاوری‌اش در یاد هر ایرانی ماند.
آنچه درباره غلامعلی بایندُر کمتر محل توجه است، این است که او یک خلیج‌ فارس‌پژوه بود و   علاوه بر نقشه خلیج‌فارس که در سال 1310 منتشر کرد در مردادماه 72سال پیش، کتابی با عنوان «خلیج‌فارس» نوشت که شناخت‌نامه‌ای است پُروپیمان، حاوی مجموعه‌ای از اطلاعات تاریخی و جغرافیایی و طبیعی به‌همراه وضعیت سیاسی و بازرگانی همه بنادر و جزایر و حتی شیخ‌نشین‌ها که چند نقشه هم به آن منضم شده است.
جز این، اثر او، جداول و ارقامی به‌دست می‌دهد که منحصربه‌فرد است. ازجمله می‌آورد که «نفت ایران که صادرات آن در سال 17-1316به 10میلیون تُن رسیده، از هر حیث نسبت به سایر نواحی در درجه یکم است...».
همچنین در ماجرای بحرین - که نیک معلوم است در همان زمان نیز محل مناقشه بوده - حساس است و متذکر می‌شود که «[حکومت ایران باید] برای تامین نظریات و حق خود در جزیره بحرین به‌وسیله جامعه ملل... یک رشته اقدامات نموده...».
او در جایی دیگر از کتاب هم می‌نویسد: «... آنکه خواهان ایران است، نخست باید این مایه زندگانی (خلیج‌فارس) را نگاه دارد تا بتواند ایرانِ بزرگ مانده...» که همه و همه دال بر سرشاری او از شور به وطن است.