ایران در ایستگاه پایانی برجام

سخنگوی وزارت خارجه روز گذشته به‌صورت تلویحی هشدار داد که اگر تحریم تسلیحاتی ایران تمدید شود، عملا چیزی از برجام نخواهد ماند. در نشست مطبوعاتی سیدعباس موسوی که پس از چند هفته به‌صورت حضوری و با ملاحظات بهداشتی و فاصله اجتماعی برگزار شد، طرح آمریکا برای اسنپ‌بک یا فعال کردن مکانیسم ماشه مهم‌ترین موضوعی بود که از سوی خبرنگاران مطرح شد.

موسوی در پاسخ به این سؤالات به نزدیک شدن به 18اردیبهشت سالگرد خروج آمریکا از برجام اشاره کرد و گفت: آمریکایی‌ها از این توافق خارج شدند و هم توافق و هم قطعنامه را زیرپا گذاشتند و دیگر عضو آن نیستند. فهرست ‌بلندی از عدم‌پایبندی آمریکایی‌ها به توافقات و معاهدات بین‌المللی وجود دارد. مجدداً یادآوری می‌کنم که رویکرد آمریکایی‌ها رویکرد خطرناکی است و نظم بین‌الملل را به هم می‌ریزد. آمریکا نشان داده که به تعهدات بین‌المللی پایبند نیست و اخیراً شاهد بودیم که این رژیم بودجه سازمان بهداشت جهانی را در این شرایط وقیحانه قطع کرد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: آمریکا با خروج غیرقانونی خود‌ از برجام خواسته است همه دستاوردهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی را از بین ببرد. بعد از خروج تحریم‌هایی را اعمال کردند و موفق نشدند و ما با همکاری با کشورهای دیگر این تلاش آنها را بی‌اثر کردیم. آمریکا قطعنامه 2231را نقض کرد و عضو برجام نیست. ما با اعضای برجام در ارتباط هستیم و مطمئنیم که موفق نخواهند شد. این تلاش آنها خلاف قوانین بین‌الملل است و بعید است دنیا به این موضوع تن دهد.
2 هفته قبل رسانه‌های آمریکایی فاش کردند که آمریکا طرحی را در دست بررسی دارد تا استدلالی حقوقی ارائه دهد مبنی بر اینکه آمریکا هنوز یکی از طرف‌های برجام است و می‌تواند با مراجعه به شورای امنیت با استناد به ماده 36و 37برجام اسنپ‌بک کرده و قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت را احیا کند تا به این وسیله مانع لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران شود که قرار است مهرماه امسال طبق قطعنامه 2231شورای امنیت برچیده شوند. طبق برجام اگر اختلاف اعضا مبنی بر عمل نکردن ایران به تعهداتش رفع نشود در شورای امنیت برای ادامه لغو تحریم‌های ایران رأی‌گیری می‌شود که در آن صورت اگر آمریکا آن را وتو کند خودبه‌خود همه قطعنامه‌های قبلی علیه ایران احیا می‌شوند. از سوی دیگر آمریکا پیش از متوسل شدن به مکانیسم ماشه درصدد است قطعنامه‌ای را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت مطرح کند که پیش‌بینی می‌شود با مخالفت و رأی وتوی روسیه و شاید چین مواجه شود.

موسوی درخصوص رفتن موضوع قطعنامه و موضوع مربوط به برجام به شورای امنیت و کیفیت واکنش ایران، گفت: امیدواریم کار به آنجاها نکشد ولی به‌فرض محال اگر اتفاق بیفتد پاسخ ایران مقتضی و قاطع خواهد بود.
ایران علاوه بر اعضای برجام همچون فرانسه، چین، روسیه، انگلیس و آلمان، رایزنی‌هایی هم با دیگر طرف‌ها داشته است که از آن جمله می‌توان به رایزنی‌های رئیس‌جمهور با برخی اعضای شورای امنیت ازجمله اندونزی و آفریقای جنوبی اشاره کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه درباره توییت علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی مبنی بر اینکه اگر تحریم‌های تسلیحاتی ایران تمدید شود، برجام به مرگ ابدی خواهد رفت، عنوان کرد: اظهارنظر ایشان اظهارنظر مهم و دقیقی بود. برجام دستاوردهای مختلفی داشته است که آمریکایی‌ها سعی کردند با خروج از خود برجام به این دستاوردها ضربه بزنند و مانع بقیه دستاوردها شوند که ازجمله آنها پایان تحریم‌های تسلیحاتی است. اگر این مسئله انجام نشود و منافع ملت ایران تامین نشود، طبیعتا ایران پاسخ قاطعی خواهد داد و از برجام چیزی باقی نمی‌ماند. موسوی پس از پایان نشست خبری در جمع خبرنگاران درباره ادعاهای مایک پمپئو مبنی بر اینکه آمریکا قادر به استفاده از اسنپ‌بک است، گفت: آقای پمپئو سواد حقوقی ندارد. او یک‌بار دیگر تأکید کرد که اگر تحریم‌های ایران تمدید شود پاسخی که ایران خواهد داد متفاوت از قبل و جدید خواهد بود.

توصیه به شهروندان ایرانی 

موسوی در پاسخ به سؤال خبرنگار همشهری درباره برخی از مشکلات برای بازگشت شهروندان ایرانی خارج از کشور، اظهار داشت: شرایط عادی نیست. اگر شرایط هم عادی بود و با حجم انبوه بازگشت روبه‌رو بودیم، کار سخت می‌شد. پروازها لغو شده و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی انجام می‌شود. انبوه درخواست‌ها هم زیاد است، بنابراین شهروندان باید صبوری کنند و در هماهنگی با وزارت بهداشت، مجوزهای لازم برای پرواز اخذ و سپس به ایرلاین‌ها اعلام شود.
این دیپلمات، افزود: ما امروز به یکی از کشورهای منطقه پرواز رفت و برگشت خواهیم داشت. به اسپانیا هم همینطور. اگر لازم است برخی تست‌ها داده شود و پروتکل‌ها را در هنگام سوارشدن به هواپیما یا بازگشت رعایت کنند، تا کار به‌راحتی انجام شود.