بازگشت به عادت خوب روزنامه خوانی

حمید فوقانی|متخصص لوازم آزمایشگاهی:

روز شنبه در فاصله پرواز تهران- مشهد به واسطه ممنوع بودن استفاده از تلفن همراه، روزنامه‌ای را که در جیب جلویی صندلی‌‌ام بود، باز کردم. طی یک‌سال گذشته به واسطه هجوم شبکه‌‌های مجازی برخلاف گذشته بیشتر وقت فراغتم را در اپ‌های فراگیر مثل تلگرام‌ و اینستاگرام‌ گذراندم و با این تصور که کانال‌های خبری به ظاهر بسیار معتبر نیاز دسترسی به اخبار را اغنا خواهند کرد هر روز تمام خبرهای ارسالی آنها را مرور کردم؛ خبرهایی که گاه تلگرافی یا در نهایت محدود به یک پاراگراف می‌شوند.

ذات خبر و تمایل ما به شنیدن اخبار جنجالی و حوادث و به‌اصطلاح منفی باعث‌شده اخبار خوب و مثبت هر روز در فضای مجازی کمرنگ‌تر شوند. ابتدای این هفته که بعد از مدت‌ها روزنامه می‌خواندم، یادم افتاد تا 2سال پیش هر روز از دکه نزدیک محل کارم روزنامه همشهری می‌خریدم و چه عادت خوبی بود که به مرور و جایگزینی تلگرام این عادت خوشایند، ترک شد. اما روز شنبه را با خواندن خبر کاشتن چنارهای خیابان ولیعصر شروع کردم. هواپیما اوج گرفت و بعد به خبرهای ورزشی و تفسیر دربی رسیدم و بعد در رابطه با بخش روانشناسی مدیریت زمان را در چند گزاره مرور کردم و سپس به خبر خوب رونمایی از اسکندرنامه در کاخ نیاوران رسیدم. در بخش حوادث هم جویای اخبار ای.تی.آر و دنا شدم و بعد به فنون گنج‌یابی، خطرات و قوانین و برخورد با خاطیان رسیدم و در میانه پرواز هم در باب فیلم‌‌های سینمایی و.... در پایان این مطالعه کوتاه یک‌ساعته همراه با میان‌وعده پرواز، نه چشمانم درد می‌کرد و نه احساس خستگی می‌کردم. هر بار مدتی طولانی در فضای مجازی هستم چشمانم به واسطه نور صفحه گوشی خسته می‌شوند ولی انگار کاغذ معجزه‌ای دارد که چشم را نوازش می‌کند. از تمام اخبار بهره برده بودم اما مشوش و ناراحت نبودم. از اخبار خوب تا اخبار حوادث، حتی با حال و هوای کمی تا قسمتی ناخوشایندش همه با هم‌ حس خوب باخبر شدن از اخبار را می‌داد نه حس خستگی و تشویش از اخبار صرفا ناامیدکننده. قصدم به هیچ‌وجه رد تأثیر فضای مجازی نیست اما همه ما به مرور عادت خوب مطالعه روزنامه و کتاب را از دست داده‌ایم و این زنگ خطر نیست، بلکه خود خطر است؛ زیرا ما از مرحله تقسیم‌بندی زمان گذر کرده و به مرحله تک‌واحدی فضای مجازی رسیده‌ایم. حتی تلویزیون هم در این میان سهم کمتری پیدا کرده است. کتاب‌ها مهجور شده‌اند و کانال‌های مختلف تلگرامی، بعضا با محتوای نه‌چندان درست جایگزین شده‌اند. ما محدود به سلیقه گردانندگان کانال‌ها شده‌ایم و تک‌‌صدایی ما را احاطه کرده است. اگر مطالعه ما به همان روزنامه هم محدود باشد بسیار مفید فایده خواهد بود؛ زیرا نویسندگان روزنامه چندین نفر هستند و ژانرهای مختلف در یک روزنامه وجود دارد؛ صدالبته که منظور روزنامه‌‌هایی با محتوای مختلف و مفید است. در انتهای پرواز با خودم قرار گذاشتم از فردا دوباره همان عادت گذشته‌ام را از سر بگیرم و زمان کمتری را به فضای مجازی اختصاص دهم چون هم برای ذهنم نگرانم، هم چشمانم و هم نگاهم به جامعه.