چراغ کسب روشنایی‌فروشان کورسو می‌زند

علی ابراهیمی/ خبرنگار

گذری بر پایتخت انواع لوازم برقی، لوستر، چراغ و روشنایی، بیانگر چشم‌نوازی و رقص نور انواع محصولات چینی در خیابان لاله‌زار است؛ محصولاتی که به فاصله مدت زمان کوتاهی به روز شده اما خبری از تأمین یدکی نیاکانشان نیست؛ به‌نحوی که بسیاری از مشتریانی که برای دریافت قطعات انواع لوستر و چراغ‌های ال‌ای دی و اس‌ام دی و... به خیابان لاله‌زار مراجعه می‌کنند با پاسخ منفی فروشندگان مبنی بر نبود قطعات و قدیمی شدن مدل‌هایی مواجه می‌شوند که تا یک‌سال پیش سرآمد بازار در نوع خود بوده‌اند. به جرأت می‌توان گفت که در بازار لوستر، چراغ و روشنایی با سهم بالای چینی‌ها، کیفیت تنها مولفه‌ای است که به آن توجه چندانی نمی‌شود. فارغ از قیمت و کیفیت این محصولات، زرق و برق حاکم بر بازار لوستر و چراغ به‌خصوص محصولات جدیدی که از چین راهی بازار مصرف ایران می‌شود، برگ برنده واحدهای صنفی برای جلب توجه مشتریان و فروش این کالاهاست.

چشم‌نوازی بی‌کیفیت‌ها در بازار

در بازار خیابان لاله‌زار از انواع چراغ و لوستر اتاق‌های خواب و پذیرایی گرفته تا چراغ‌های محوطه، باغی، باغچه و بوستان‌ها که به‌خصوص شب هنگام جلوه ویژه‌ای به این بازار داده به مشتریان عرضه می‌شود. گرچه سهم تولید‌کنندگان داخلی در بخش چراغ‌های محوطه، باغی و... نسبت به انواع لوستر، چراغ و روشنایی بیشتر است اما از نظر جلوه ظاهری و مشتری‌پسندی محصولات تولید داخل با رقبای چینی خود فاصله بسیار زیادی دارند؛ محصولاتی که در اغلب موارد از کیفیت بهتری نسبت به رقبای چشم بادامی خود برخوردار بوده اما از نظر جلوه‌های بصری، رنگ‌آمیزی و آپشن حرف چندانی برای گفتن در بازار روشنایی ندارند، عاملی که موجب کورسوی چراغ کسب و کار تولید‌کنندگان داخلی در بازار لوستر، چراغ و روشنایی شده و در بسیاری از موارد تولید‌کنندگان داخلی از قافله رقابت با همتایان چینی خود جا مانده‌اند. در مقابل انواع لوستر و چراغ‌های چینی به مدد استفاده از طراحی و تکنولوژ‌ی‌های جدید تأمین روشنایی و جلوه‌های بصری بدون ارائه هیچ نوع گارانتی معتبر یا تأمین قطعه  یکه‌تاز بازار شده‌اند. شرایطی که مشتریان را ناگزیر به تصمیم‌گیری بر سر دوراهی کرده که در یک سو خرید کالاهایی نسبتا با کیفیت با ظاهر و طراحی نه چندان دلچسب و در سوی دیگر کالاهایی با ظاهری جذاب و فارغ از هرگونه استانداردهای کیفی قرار دارد؛ گرچه در نهایت نیز کفه ترازوی دل‌انگیزی جلوه‌های بصری بر رعایت حداقل‌های کیفی می‌چربد.

از بدقولی فروشندگان تا فروش چند‌نرخی

در برخی موارد فروشندگان چراغ‌های تزئینی و لوستر برای از دست ندادن مشتری خود اقدام به فروش محصولاتی می‌کنند که تنها نمونه آن در ویترین مغازه وجود داشته و با دریافت وجه فروش وعده تحویل چند‌روزه این کالاها به مشتریان را می‌دهند؛ وعده‌هایی که در اغلب موارد محقق نمی‌شود و موجب سردرگمی و گلایه مشتریان شده است. در واقع این محصولات نمونه‌ای از کالاهای جدیدی است که قبلا ثبت سفارش و وارد شده اما در چرخه ترخیص از گمرکات کشور به دلایل مختلف معطل مانده است. رویه‌ای که در نهایت موجب تحویل با تأخیر این کالاها به مشتریان، انصراف آنها از خرید یا جایگزینی با محصولات مشابه موجود در بازار می‌شود. این رویه حتی در مورد برخی انواع لوستر و چراغ‌های محوطه و باغی به‌خصوص در بازار شب عید و افزایش تقاضا مصداق دارد. در واقع فروشندگانی که با رکود دست و پنجه نرم می‌کنند برای از دست ندادن محدود مشتریان خود چنین شگردهایی را به‌کار گرفته و برای تحویل کالای خریداری شده مشتریان، به‌صورت روزانه زمان می‌خرند. علاوه بر بدقولی در تحویل کالا، فروشندگان تلاش می‌کنند تا به ارائه توضیحات غیرواقعی بر سلیقه مشتریان تأثیر گذاشته و نظر آنها را از خرید محصولاتی که موجودی ندارد به سمت خرید کالاهای جایگزین موجود سوق دهند. از نظر قیمت نیز نظارت چندانی بر بازار لوستر، چراغ و روشنایی وجود ندارد و به راحتی می‌توان با جست‌وجوی قیمت‌های یک کالای مشابه در چند مغازه مجاور، به اختلاف قیمت حتی 5 درصدی برخی از این محصولات در بازار پی برد. درصورتی که مشتری نسبت به این تفاوت قیمت گلایه کند نیز فروشندگان با خونسردی آنها را به خرید کالاهای مشابه با قیمت پایین‌تر حواله داده اما تلاش می‌کنند تا به‌گونه‌ای به مشتریان القا کنند که محصولاتی که آنها می‌فروشند با انواع مشابهی که دارای قیمت پایین‌تری هستند از نظر کیفیت یا امکانات متفاوت است. خلاصه اینکه کشف قیمت واقعی در بازار لوستر، روشنایی و چراغ‌های تزئینی، تبدیل به معادله چند‌مجهولی شده که در اغلب موارد مشتریان را از ورود به این حوزه منصرف می‌کند.

   شبح گرانی دلار بر بازار روشنایی

یک تولید‌کننده چراغ‌های محوطه و چراغ‌های باغی و بوستان‌ها در گفت‌‌وگو با خبرنگار ما و بیان اینکه بازار کسب و کار تولید‌کنندگان داخلی این کالاها چندان بد نیست، تأکید می‌کند که در مجموع شرایط حاکم بر بازار لوستر، چراغ و روشنایی مطلوب نیست. چرا که مشتری چندانی در بازار وجود ندارد و با توجه به قدرت پایین خرید، اغلب مردم تا زمانی که مشتریان ناچار به خرید جدید یا به روزرسانی لوستر و چراغ‌ و سیستم‌های روشنایی نباشند، خرید نمی‌کنند. علی‌اصغر رزمی از تأثیر نامطلوب نوسان نرخ ارز بر قیمت و فروش این محصولات تأکید و اعلام کرد: افزایش اخیر نرخ دلار موجب رشد حدود 30درصدی قیمت لوستر و چراغ‌های روشنایی به‌خصوص در انواع وارداتی به‌خصوص محصولات چینی شده است. در واقع این محصولات وارداتی که قیمت پایین، ظاهری مشتری پسند و تنوع مدل‌ها، برگ برنده آنها در رقابت با تولید‌کنندگان داخلی است اکنون با قیمت بالاتری به مشتریان عرضه می‌شود و موجب تشدید رکود بازار شده است. به گفته وی اکنون اغلب محصولات وارداتی موجود در بازار لوستر و چراغ از کشور چین راهی بازار ایران می‌شود و اما در مواردی نیز محصولات دست دوم(کالاهایی که از محل برگشتی سفارش‌های لغو شده سایر کشورها به ایران صادر می‌شود) از کشورهایی مانند آلمان در بازار عرضه می‌شود که از کیفیت مناسبی برخوردار است. رزمی افزود: گرچه لوستر و چراغ‌های روشنایی چینی از کیفیت بسیار پایین‌تری حتی نسبت به محصولات ایرانی برخوردار هستند اما به‌دلیل طراحی‌های زیبا و ظاهری مشتری‌پسند از اقبال بیشتری در بازار مصرف کشور برخوردارند.