دانشنامه «همدانیکا» را در فضای مجازی بخوانید

فاطمه کاظمی| همدان ـ خبرنگار :

بابک رضاپور جمور، نویسنده و پژوهشگر همدانی، نزدیک به 40 سال است سرگرم تحقیق درباره تاریخ و فرهنگ همدان و تدوین دانشنامه‌ای به نام «همدانیکا» است. از آنجا که مسئولان برای چاپ این دانشنامه با او همکاری نکردند، مجبور شد مطالب آن را در یک کانال تلگرامی به مخاطبان عرضه کند. 


حاصل 40 سال مطالعه

این پژوهشگر و نویسنده همدانی درباره نحوه جمع‌آوری این دانشنامه به همشهری می‌گوید: جمع‌آوری یادداشت‌هایم در طول 40 سال با موضوع همدان‌شناسی و فیش‌برداری از آنها به مرور زمان پایه و اساس دانشنامه الفبایی همدانیکا شد. 

رضاپور جمور ادامه می‌دهد: این اثر را ــ که در ابتدا فکر نمی‌کردم از این حجم برخوردار شود ــ طی 40 سال از منابع و مآخذ‌ مختلف گردآوری کرده‌ام و معتقدم در حوزه استان‌شناسی ایرانی بی‌نظیر است. در طول این سال‌ها، بارها و بارها یافته‌های به دست آورده را با توجه به اطلاعات جدیدی که می‌یافتم، اصلاح و ویرایش کرده‌ام.

 نزدیک 70 درصد از مداخل همدانیکا مربوط به دستیابی من به داده‌ها و اسناد موجود در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران است و در آنجا که گنجینه‌ای عظیم از اطلاعات است، بیش از نیمی از مداخل همدانیکا را گردآوری کردم و تا جایی که ‌توانستم یادداشت برداشتم. 

وی بیان می‌کند: بنده برای تدوین همدانیکا براساس روش‌های رایج دانشنامه‌نویسی ابتدا یک سری مدخل اصلی و فرعی تعریف کرده و داده‌هایی را که به‌ دست می‌آوردم، متناسب با همان مدخل‌ها می‌چیدم. در این مسیر و در ابتدای دهه 80، اینترنت هم نقشی درخور پیدا کرد و کمک بسیار شایانی بود. 

زمانی که اینترنت رایج تلفنی و بسیار کند بود، واحد تحقیقات صداوسیمای مرکز همدان دارای اینترنت پرسرعت ماهواره‌ای بود که با توجه به سرعت بسیار بالا و دسترسی به تمامی پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی، در اوقات فراغتی که داشتم توانستم به ذخیره‌سازی مداخل جدید بپردازم که طی زمان بدل به یک کتابخانه بزرگ دیجیتالی شد. مداخلی را که می‌یافتم به مرور زمان تایپ می‌کردم و به ویرایش مداخل قبلی می‌پرداختم. بدین‌ترتیب و به مرور زمان دانشنامه الفبایی همدانیکا شکل گرفت. 


هزار خان برای چاپ

این پژوهشگر همدانی درباره موانع بر سر راه چاپ همدانیکا می‌گوید: دانشنامه همدانیکا 10 جلد و قریب 15 هزار صفحه است.

 از طریق یکی از اقوام که دستی در چاپ و نشر دارد اقدام کردم اما ناشران پایتخت گفتند چاپ همدانیکای 10 جلدی برای ناشر خصوصی سخت و موجب خواب سرمایه است و حاضر به چاپ آن نشدند. از ناشران استانی هم گمان نمی‌کنم کسی استطاعت مالی چاپ این مجموعه را داشته باشد. 

وی می‌افزاید: در ملاقاتی که با مدیرکل سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان داشتم، مقرر شد از بودجه وزارتخانه یک دوره 500 نسخه‌ای این دانشنامه چاپ شود، اما با تغییر مدیریت فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان این موضوع هم معلق ماند. بنابراین مجددا باید تمام پیگیری‌ها را از نو انجام دهیم که دیگر از حوصله من خارج است. 


دانشنامه تلگرامی

این پژوهشگر و نویسنده همدانی درباره علت انتشار این دانشنامه در فضای مجازی توضیح می‌دهد: پس از منتفی شدن چاپ دانشنامه با بودجه وزارت ارشاد، به فکر انتشار رایگان و آزاد آن در بستر اینترنت افتادم.

 نگارش دانشنامه 10 جلدی همدانیکا فقط کار دل و عشق و علاقه است و من هم از آغاز در پی نام و نانی از این پژوهش نبوده‌ام. بنابراین کانال همدانیکا را به کمک فرزندم عرفان و پسرعمه دانشورم کورش رضاپور راه‌اندازی کردم و مطالب دانشنامه را به صورت روزنامه و براساس حروف الفبای فارسی در آن منتشر می‌کنم. 

رضاپور جمور خاطرنشان می‌کند: جهان حال و آینده، جهان مناسبات دیجیتالی و مجازی است و انقلاب الکترودیجیتال که در حال درنوردیدن تاریخ بشر است تازه در آغاز راه خود است.

 من از این فرصت بهره بردم و دانشنامه همدانیکا را که حاصل40 سال مطالعه و پژوهش است، به همشهریان، هم‌استانی‌ها و هموطنان عزیزم خاصه جوانان استان همدان تقدیم کردم. امیدوارم مورد توجه و استفاده آنها قرار گیرد. 

نشانی تلگرامی دانشنامه همدانیکا بدین شرح است:
http://t.me/hamedanica