گزارش
«نورمهال» با کدام تصمیم آرام می‌گیرد
بعد از مدتی سکوت خبری، زمزمه‌هایی مبنی بر پیگیری ساخت برج در حریم عمارت تاریخی نورمهال همدان شنیده می‌شود
فاطمه کاظمی| همدان - خبرنگار:
چند ماه پیش صدای پای لودرها در حریم عمارت تاریخی نورمهال یا خانه آمریکایی‌ها برای خاکبرداری زمینی که قرار بود به دو برج دوقلوی مسکونی کارکنان کمیته امداد امام خمینی(ره)تبدیل شود، شنیده شد. ساکنان محله اعتمادیه و تعدادی از شهروندان همدانی نیز با این صدا همراه شدند و با نوشتن نامه و امضای طومار از مسئولان خواستند جلو تخریب عمارت تاریخی نورمهال را بگیرند.
در این شرایط برخی مسئولان استان نظرات متفاوتی اعلام و تعدادی از آنها از این عمارت بازدید کردند و به معترضان و پیگیران این موضوع قول دادند که اتفاقی برای نورمهال نخواهد افتاد. خبر که به رسانه‌های ملی کشیده شد، «پرویز فتاح» رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) اعلام کرد برای جلوگیری از تخریب عمارت نورمهال، از ساخت دو برج متعلق به این نهاد جلوگیری شد. حالا بعد از چند وقت سکوت خبری، زمزمه‌هایی مبنی بر پیگیری دوباره کار ساخت دو برج شنیده می‌شود.
دیروز، امروز
کامران گردان، رئیس شورای شهر همدان، جزو اولین کسانی بود که بعد از رسانه‌ای شدن موضوع تخریب عمارت نورمهال از این عمارت بازدید کرد و به رسانه‌ها این اطمینان را داد که اجازه ساخت برج‌ها در محوطه عمارت نورمهال را نخواهد داد.
از وی درباره آخرین وضعیت عمارت نورمهال می‌پرسم که می‌گوید: طی جلسه‌ای که با «محمودرضا عراقی» معاون امور عمرانی استاندار داشتیم، یک سری پیشنهادات درباره این موضوع مطرح شد که همه به نفع عمارت نورمهال است و نگرانی از این بابت وجود ندارد. این پیشنهادات به تایید شهرداری و شورای شهر رسیده و قرار است در اسرع وقت با مسئولان میراث فرهنگی کشور مطرح شود. وی درباره بعضی پیشنهادات ارائه‌شده توضیح می‌دهد: ارتفاع برج‌ها می‌تواند روی عمارت نورمهال تاثیر بگذارد و می‌توان روی این ارتفاع بحث کرد و به تغییر کاربری برج‌ها فکر کرد؛ بنابراین این ساختمان ساخته خواهد شد اما نه به صورتی که در پروانه ساخت آمده است. این جمله‌های گردان با نظری که چند وقت پیش جلو دوربین رسانه‌ها داد، مغایرت دارد. وی آن زمان گفت که جلو ساخت این دو برج گرفته می‌شود و حالا از کاهش ارتفاع و تغییر کاربری برج‌هایی که ساخته شد، صحبت می‌کند.
برخی فعالان مدنی معتقدند نظر آن موقع رئیس شورای شهر همدان فقط برای مخالفت با «ابراهیم مولوی» عضو سابق شورا بیان شده بود؛ اما گردان در پاسخ می‌گوید: نه اصلا چنین چیزی نبوده و من مخالفتی با او ندارم. اصلا قبل از این‌که آقای مولوی از موضوع خبر داشته باشد، به محل ساخت برج‌ها رفتم و نظرم را گفتم، اما دکتر مولوی بدون مشورت با اعضای شورای شهر نظر خود را ارائه داد. وی ادامه می‌دهد: ما آن موقع کار را متوقف کردیم تا تصمیمی منطقی در این زمینه گرفته شود. حالا هم باید منافع مالک حفظ و هم به منافع میراث فرهنگی پرداخته شود، اما در نهایت نظر شورای شهر حفظ عمارت نورمهال است.
نظر عضو سابق شورا
«ابراهیم مولوی» عضو سابق شورای شهر تنها کسی بود که در فضای مخالفت با ساخت برج‌ها در محوطه عمارت نورمهال پیامی ارسال کرد. وی در آن پیام اعلام کرد که از آنجایی مراحل اخذ مجوز برای ساخت برج‌ها طی شده، پس ساخت این برج‌ها قانونی است و شورای شهر نمی‌تواند وارد این موضوع شود. مولوی در این باره به همشهری می‌گوید: آن زمان که این موضوع را مطرح کردم عمارت نورمهال واجد ارزش تاریخی بود اما ثبت ملی نشده بود و نقشه‌های ساخت برج‌ها را هم میراث فرهنگی تایید کرده بود. به دلیل این‌که پروانه ساخت به صورت قانونی صادر شده و میراث فرهنگی هم این پروانه را تایید کرده بود، من اعلام کردم که شورای شهر نمی‌تواند وارد این موضوع شود اما طبق توافقی که با دوستان در شورای شهر انجام شد، قرار بر این شد که کمیته امداد به عنوان مالک با شهرداری توافق کند و شهرداری در برابر این زمین، زمین معوضی در نظر بگیرد.
وی می‌افزاید: آن زمان آقای گردان صرفا برای مخالفت شخصی با من اعلام کرد که ساخت پروژه متوقف می‌شود وگرنه من همان موقع راهکار قانونی ارائه دادم و گفتم چون کار کمیته امداد قانونی است و می‌خواهد یک برج اقتصادی در محوطه نورمهال بسازد، پس ما هم می‌توانیم طی یک روند قانونی توافقی با این نهاد داشته باشیم، نه این‌که به صورت غیرقانونی جلو یک کار قانونی را بگیریم.
نگاه و نظر میراث فرهنگی
اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز یک پای مهم موضوع است. به مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می‌گویم گویا ساخت برج‌های اطراف عمارت نورمهال از سر گرفته شده است، وی می‌گوید: در نشستی که با مسئولان استان داشتیم، اعلام کردیم که هم برای شهر و هم برای عمارت مطلوب این است که زمین معوضی برای کمیته امداد در نظر گرفته شود تا این نهاد بدون ضرر بتواند پروژه اقتصادی خود را در جای دیگر اجرا کند. اما طی جلسه‌ای که در معاونت عمرانی استانداری داشتیم، اعضای شورای شهر و شهرداری به صراحت اعلام کردند که زمین معوضی ندارند که در اختیار کمیته امداد قرار دهند.
«علی مالمیر» توضیح می‌دهد: بنابراین ما اعلام کردیم که این طرح و تغییرات آن باید به میراث فرهنگی کشور ارجاع شود تا آنها در این زمینه تصمیم بگیرند که آیا این پروژه قابل اجرا هست یا نه. فعلا هم منتظر تصمیم مسئولان کشوری هستیم.به مالمیر می‌گویم در حال حاضر متهم اصلی موضوع میراث فرهنگی است، چون آن زمان مجوز صادر کرده و حالا همه را گرفتار کرده است. وی می‌گوید: طبق ضوابط هرگونه مجوزی که در بافت‌ها و حرایم آثار تاریخی صادر می‌شود، باید با نظر میراث فرهنگی انجام شود. جمع‌بندی سال 91 و 92 منجر به صدور مجور نشده و مجوز پروانه ساخت در سال 96 صادر شده است.
اگر پروانه منقضی شده است، باید مجددا از میراث فرهنگی استعلام می‌کردند اما این استعلام از میراث فرهنگی انجام نشده و مشمول ضوابط دیگری شده است. حالا ممکن است طبق ضوابط جدید شرایط فرق کند. در نهایت ما درخواست توقف پروژه را داده‌ایم تا مسئولان میراث فرهنگی کشور نظر خود را اعلام کنند.با این شرایط احتمال تخریب نورمهال قوت گرفته. به هر حال هنرمندانی مانند «پرویز پرستویی» نیز با جدیت پیگیر موضوع هستند و حتما به زودی نظرات خود را اعلام خواهند کرد.در پایان یادآوری این نکته ضروری است که هر نوع تصمیم گیری غیرکارشناسانه که به ظرفیت های تاریخی و پیشنیه شهر لطمه وارد کند هرگز از ذهن رسانه ها و مردم زدوده نخواهد شد.
