ورزش زنان؛ 2 خبر خوش در یک روز

پای زنان به چمن سبز استادیوم آزادی باز می‌شود؟ شاید باورکردنی نباشد اما زنان نه‌تنها در 40سال گذشته برای حضور در استادیوم و تماشای تیم‌های فوتبال محبوبشان مشکل داشته‌اند که حتی در هیچ‌یک از این سال‌ها نتوانسته‌اند در این استادیوم به میدان هم بروند. اما حالا فدراسیون فوتبال وعده داده که بازی دوستانه ایران و روسیه در ورزشگاه آزادی برگزار می‌شود؛ وعده‌ای خوش‌بینانه نظیر صحبت‌هایی که وزیر ورزش دیروز درباره آماده بودن زیرساخت‌های استادیوم برای حضور دائمی تماشاگران زن داشت. این بازی تدارکاتی است و قبل از حضور تیم ملی در مرحله دوم انتخابی المپیک2020 برگزار می‌شود ولی زمان دقیق آن هنوز مشخص نیست.
تا اواسط دهه70 فوتبال و فوتسال برای زنان ممنوع بود. بعد از اجازه مراجع شرعی و قانونی برای بازی فوتسال زنان، چندسالی طول کشید تا آنها روی چمن هم بتوانند بازی کنند. با وجود داشتن لیگ، تیم‌ملی و حضور در تورنمنت‌های مهم آسیایی و جهانی اما هیچ‌یک از این بازی‌ها در استادیوم آزادی برگزار نشده است. تیم ملی سال‌های اول در زمین شماره2 آزادی تمرین می‌کرد و بعدها تمرینات این تیم به آکادمی فوتبال آزادی منتقل شد. فوتبال زنان ایران از 14سال پیش در تورنمنت‌های بین‌المللی حضور دارد اما هیچ‌وقت میزبان تورنمنتی نبوده. بیشتر بازی‌های فوتبالی که تیم ملی در خانه داشته بازی‌های دوستانه بوده که در ورزشگاه آرارات برگزار شده. فدراسیون فوتبال در همه این بازی‌ها هم محافظه‌کارانه برخورد کرده است. با اینکه سال‌هاست در لیگ‌ فوتبال زنان، عکاسان و حتی عکاسان مرد حضور دارند اما در این بازی‌های دوستانه سعی شده که نمایندگان رسانه‌ها کمتر حضور داشته باشند. نگرانی از انتشار اخبار و عکس‌هایی که باعث جنجال شود، فوتبال زنان را همیشه پشت‌ درهای بسته نگه داشته است. انتشار یکی دوعکس از نامناسب بودن حجاب بازیکنان در مسابقات خارج از خانه و اعتراضاتی که به این موضوع شد، آنها را مجبور کرد تا خیلی سر این بازی‌ها مانور رسانه‌ای نداشته باشند.
اما حالا چرا یکباره فدراسیون فوتبال، زنان را سورپرایز کرده است؟ به‌نظر می‌رسد حضور تماشاگران زن در بازی پرسپولیس و کاشیما در فینال لیگ قهرمانان آسیا در ورزشگاه آزادی دلیل این اقدام فدراسیون باشد. بعد از آن بازی نه‌تنها موضع‌گیری‌ها منفی نبود که صحبت‌های امیدوار‌کننده حجت‌الاسلام هادی صادقی، معاون فرهنگی قوه قضاییه درباره ورود زنان به استادیوم به شرط رعایت مسائل اخلاقی و شرعی، این ذهنیت را ایجاد کرد که این مشکل به مرز حل شدن رسیده است. حالا هم به‌نظر می‌رسد فدراسیون فوتبال تحت‌تأثیر همین اتفاقات، برنامه دیگری را برای حضور زنان در استادیوم آزادی طراحی کرده است. در این بازی فقط زنان تماشاگر بازی هستند. پیش‌بینی مریم آزمون سرمربی تیم ملی این است که زنان آزادی را پر می‌کنند. او در‌ گفت‌وگو با ایسنا این اتفاق را به بزرگ‌ترین اتفاق ورزش تعبیر کرده است. اما آیا زنانی که سال‌هاست منتظر آزاد شدن ورود به استادیوم آزادی هستند، حاضرند برای تماشای بازی فوتبال زنان هم به استادیوم بروند یا اینکه انتخاب آنها تماشای بازی‌های مردان است؟ به هر حال زنانی که تماشاگر فوتبال هستند، شاید کیفیت بازی هم برایشان مهم باشد. فوتبال زنان ایران هم‌اکنون در رده شصتم رده‌بندی فیفاست و قرار است با روسیه‌ای بازی کند که تیم25 این رده‌بندی است، اما به هر حال حضور در استادیوم آزادی بعد از 40سال به‌قدری جذابیت دارد که کیفیت بازی را تحت‌تأثیر قرار بدهد.

تماشاگران زن،نزدیک‌تر از همیشه
وزارت ورزش از شورای‌عالی انقلاب فرهنگی درخواست کرد ورود بانوان تماشاگر به استادیوم‌های ورزشی را بررسی کند؛ وزیر می‌گوید به لحا ظ زیرساخت‌ها
 و شرایط فرهنگی و شرعی ، مشکلی وجود ندارد

وزارت ورزش برای ورود بانوان به استادیوم‌های ورزشی تلاش جدیدی را آغاز کرده است. درخواست وزارت ورزش از شورای‌عالی انقلاب فرهنگی برای ورود به این مسئله را می‌توان یک حرکت مهم برای تبدیل این مسئله به قانون یا مصوبه‌ای از سوی نهادی تصمیم‌گیر در امور فرهنگی کشور دانست. این درخواست را دیروز محمدرضا داورزنی -معاون ورزشی وزارت ورزش- در بیست‌وششمین نشست کمیسیون فرهنگی، تربیت بدنی و ورزش کشور مطرح کرده است. او گفته است: «دوستان شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تقاضا می‌کنم به این موضوع که حق مسلم بانوان ایرانی است توجه بیشتری داشته باشند تا بانوان ما در فضای سالم‌تر و آرام‌تر بتوانند در استادیوم‌ها حضور پیدا کنند».
البته این برای نخستین‌بار نیست که مسئله ورود بانوان به استادیوم‌های ورزشی روی میز شورای‌عالی انقلاب فرهنگی قرار می‌گیرد. رئیس این شورا رئیس‌جمهور است و اعضای آن به 2صورت عضو حقوقی یا اعضایی که براساس مسئولیتی که دارند به عضویت شورا در می‌آیند و یا توسط رهبر معظم انقلاب انتخاب می‌شوند. فلسفه وجودی شورای عالی انقلاب فرهنگی«گسترش نفوذ فرهنگ اسلامی در شئون جامعه و تقویت انقلاب فرهنگی و اعتلای فرهنگ عمومی و تزکیه محیط‌های علمی و فرهنگی از افکار مادی و نفی مظاهر و آثار غربزدگی» است. پرونده ورود بانوان به استادیوم های ورزشی سال پیش ابتدا در شورای فرهنگی -اجتماعی زنان و خانواده که یکی از شوراهای اقماری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است مورد بررسی قرار گرفت. گرچه به گفته زهرا آیت‌اللهی -رئیس این شورا- «رویکردهای مثبتی در جلسات برگزار شده در مورد حضور بانوان در استادیوم‌های ورزشی وجود دارد» اما هیچ خروجی مشخصی از این جلسات بیرون نیامده است. حتی زمانی که در مرداد‌ماه امسال شایع شد که این طرح به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است، بلافاصله توسط روابط عمومی شورا تکذیب شد. شاید پیچیدگی خاص این پرونده و ورود نهادهای دیگر مثل دادستانی ، قوه قضاییه و نیروی انتظامی، تاکنون روش مشخصی برای ورود بانوان به استادیوم‌های ورزشی به تصویب نرسانده است. اما همانطور که در جلسه دیروز، داورزنی گفت، روش‌های غیرمتعارفی برای تأمین نظر نهادهای بین‌المللی به‌کار گرفته شده است که حتی مورد اعتراض برخی سازمان ها  و افکار عمومی است؛ «نباید به صرف اینکه در یک مسابقه چندین تماشاگرنما بدرفتاری می‌کنند جامعه 40میلیونی بانوان و چند میلیون نفری بانوان ورزشکار و خانواده‌های آنها را از تماشای مسابقات فرزندانشان و تیم‌های ملی محروم کنیم. در بولتن فدراسیون جهانی والیبال عکسی از تماشاگران بانوی والیبال ایران را چاپ می‌کنند و می‌نویسند تاریخ والیبال جهان چنین تماشاگرانی به‌خود ندیده است. تیم‌های ملی ما در هر جای جهان بازی دارند تماشاگران زن و مرد از اقصی نقاط دنیا حضور پیدا می‌کنند.»
داورزنی حتی پا را از طرح مسئله ورود بانوان به استادیوم‌های ورزشی فراتر گذاشته و اصل ماجرای ورزش بانوان را به‌عنوان دلیل خود برای حضور بانوان در استادیوم‌های ورزشی به‌عنوان تماشاگر را بیان می‌کند: « سؤالی که دنیا همیشه از مسئولان ورزش ایران دارد این است که چرا با وجود اینکه بانوان ایرانی فعالیت حرفه‌ای ورزشی دارند، ولی اجازه حضور در استادیوم‌های ورزشی برای تماشای مسابقات را ندارند؟ البته با تدابیری که در این چند سال اخیر اتخاذ شده با توجه به الزامات بین‌المللی به‌گونه‌ای تعدادی از بانوان در گوشه‌ای از استادیوم‌ها حضور پیدا کردند. اما واقعیت این است که نباید بد رفتاری‌ها و بی‌اخلاقی‌ها در یک مسابقه را به کل جامعه ورزش و تماشاگران تعمیم دهیم.»
وزیر ورزش یکی از اعضای حقوقی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است. او می‌تواند این مسئله را به دلایل زیاد روی میز بررسی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی بگذارد. اما به‌نظر می‌رسد با اینکه وزارت ورزش نیز علاقه‌مند به این کار است و حتی مثل جلسه دیروز در مورد آن بی‌پروا هم سخن می‌گوید، در عمل با مشکلاتی روبه‌رو است. در همین رابطه چندی پیش روایت جالبی از عباسعلی کدخدایی -سخنگوی شورای نگهبان- از جلسه‌ای در حاشیه یکی از دیدارها با مقام معظم رهبری در مورد ورود بانوان به استادیوم‌های ورزشی منتشر شد که مهم است. او به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود: «در یکی از دیدارهای عمومی که خدمت رهبر معظم انقلاب بودیم و در این جهت گپ و گفتی داشتیم؛ بنابراین اگر امکاناتی وجود ندارد، باید آن را فراهم کنید و بعد اعلام نظر کنیم، نه اینکه ما بنشینیم و بگوییم «ممنوع است، ممنوع است»، وقتی هم سؤال می‌کنیم، می‌گویند چون امکانات نداریم. اگر امکانات نیست پس بی‌عرضگی من مسئول است؛ باید امکانات را فراهم کنم و اگر نظر خاصی وجود ندارد آن تسهیلات فراهم شود، اگر نظری هم در این جهت هست برای آن نظر بایستیم و دفاع و اعلام کنیم. به‌خصوص در مورد مسائل حجاب که به‌عنوان رکن شرعی و اسلامی است و همه از آن دفاع می‌کنند.» کدخدایی از مسئولانی است که می‌گوید که ورود بانوان به ورزشگاه ها اشکال ندارد؛ «اگر مسئولان می‌توانند امکانات و تسهیلات را فراهم کنند و مشکلی وجود نداشته باشد، به‌نظرم اشکالی نباید داشته باشد.»اما با این حال مهم‌ترین مشکل حضور تماشاگران زن در ورزشگاه‌ها، تعدد نظرات در این حوزه است. از نیروی انتظامی تا نهادهای، قضایی، فرهنگی و مذهبی در این مورد خاص، دیدگاه‌های متقاوتی را ارائه می‌دهند که در عمل گرچه برخی تلاش‌های نمایشی مثل حضور تماشاگران زن در استادیوم آزادی در دیدار فینال لیگ قهرمانان آسیا و یا تماشای دیدارهای تیم ملی در جام جهانی در استادیوم آزادی، صورت گرفت اما در همین حد نمایشی و فانتزی مانده است. 
اما در چنین شرایطی حالا به‌نظر می‌رسد که نماینده دولت، یعنی وزارت ورزش عزم خود را جزم کرده که ماجرا را به مرحله تصویب نامه قانونی شورای انقلاب فرهنگی برساند. مسعود سلطانی‌فر-وزیر ورزش- در جلسه فرهنگی تربیت بدنی عنوان کرده است که وزارت ورزش در همه ابعاد آمادگی دارد که میزبان بانوان تماشاگر باشد؛ «اکنون اعلام می‌کنم که به لحاظ زیرساخت‌ها و شرایط فرهنگی و شرعی هیچ مشکلی برای حضور زنان در استادیوم‌ها وجود ندارد.» او از نامه خود به رئیس‌جمهور در این رابطه هم خبر می‌دهد: «به رئیس‌جمهور نامه نوشتم و منتظر تغییر مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و رفع ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها هستیم».

           مخبر دزفولی: رویکرد   شورا ، مثبت  است
در کمیسیون فرهنگی تربیت‌بدنی، مخبر دزفولی- دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی- نیز حضور داشت. او که سخنان صریح و گاه تند محمدرضاداورزنی را شنید، در واکنش به درخواست بررسی ورود تماشاگران خانم به استادیوم‌های ورزشی توپ را به زمین وزارت ورزش برگرداند و عنوان کرد که «درخصوص حضور خانواده‌ها در ورزشگاه‌ها باید پیشنهاد وزارت ورزش و جوانان به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شود». البته دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی از مصوبه‌ای قانونی در شورا گفت که براساس آن ورود بانوان به استادیوم‌های ورزشی ممنوع است. گویا بعد از دستور رئیس‌ دولت نهم برای ورود بانوان به ورزشگاه‌ها و اعتراض برخی نهادهای مذهبی و فرهنگی در سال84، شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوبه‌ای داشته که براساس آن ورود بانوان به‌عنوان تماشاگر به ورزشگاه‌ها ممنوع است. البته در سال‌های اخیر که مجادله بر سر این قضیه وجود داشته است، هیچ‌کس به این مصوبه ارجاعی نداده و به نوعی این قانون پنهان مانده بود. با این حال اما مخبر دزفولی به پایگاه خبری وزارت ورزش گفته است که اگر وزارت ورزش درخواست خود را به شورا بدهد، مورد بررسی قرار می‌گیرد و حتی مصوبه سال84 هم لغو می‌شود؛ «طبق قواعد و ضوابط و ایجاد امکاناتی که وزیر ورزش و جوانان به آن اشاره داشتند که هم‌اکنون وجود دارد، نباید مشکلی برای حضور بانوان در استادیوم‌ها وجود داشته باشد. با این تفاسیر شورا، رویکرد مثبت و سازنده‌ای به این مسئله دارد. این موضوع با رعایت قواعد و ضوابط قابل حل است و ان‌شاءالله در بقیه مراحل هم گام‌های خوبی برخواهیم داشت. تصویب پیشنهاد جدید، مصوبات قبلی را تغییر می‌دهد و مصوبه جدید مبنای کار قرار خواهد گرفت».