کانون‌های گردوغبار به 30میلیون هکتار رسید
مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار از افزایش 4 میلیون هکتاری کانون‌های گرد و غبار در کشور خبر داد
ابعاد پدیده گردوغبار روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود. بنا بر آخرین بررسی‌ها 30میلیون هکتار از عرصه‌های کشور تبدیل به کانون گردوغبار شده است. این درحالی است که تا پیش از این، وسعت کانون‌های گردوغبار حدود ۲۶میلیون هکتار برآورد می‌شد. این آماری است که مدیرملی مقابله با پدیده گردوغبار در گفت‌وگوی اختصاصی با همشهری اعلام کرد و گفت: باید بحث غبارخیزی را با غبارناکی از هم جدا کنیم، بر این اساس ما با مطالعه و بررسی در پی یافتن این پاسخ هستیم که این ۳۰میلیون هکتار غبارخیزی چه میزان غبارناکی در سطح کشور ایجاد می‌کند.
علی‌محمد طهماسبی‌بیرگانی روز گذشته درحاشیه نشست تخصصی - مشورتی در زمینه همکاری‌های منطقه‌ای برای ایجاد تاب‌آوری در برابر حوادث تدریجی با حوادث فرامرزی شامل طوفان‌های گردوغبار و مدیریت اطلاعات برای مقابله با حوادث فرامرزی در آسیا و اقیانوسیه در گفت‌و گو با همشهری افزود: سطح غبارناکی از سطح غبارخیزی بسیار بیشتر است، زیرا گردوغبار از منطقه غبارخیز بالا می‌آید و در مناطق اطراف پخش می‌شود و ممکن است ۱۰۰هزار هکتار منطقه غبارخیز ۵۰۰هزار هکتار منطقه غبارناک ایجاد کند. طهماسبی‌بیرگانی درباره این نشست تخصصی - مشورتی هم گفت: این دومین نشست تخصصی - مشورتی در این سطح است که در کشور ما برگزار می‌شود. به گفته وی، اسکاپ، مسئول بلایای طبیعی به‌طور عام است و گردوغبار یکی از بلایای طبیعی در کشور ماست. درهمین رابطه ذیل اسکاپ بخشی هم در ایران تحت عنوان دفتر مدیریت بلایا و اطلاعات شکل گرفته که مدیریت و مرجع ملی آن سازمان برنامه است. وی افزود: ما زمینه همکاری‌های مشترک با کشورهای عضو اسکاپ را برای مقابله با گردوغبار فراهم می‌کنیم اما از آنجا که کشورهای عربی جزو مجموعه اسکاپ نیستند ما با مشکل مواجه هستیم به همین منظور، برنامه‌ریزی‌ها را به سمت و سوی شرق می‌بریم که آنجا افغانستان ، پاکستان ، ترکمنستان و... عضو اسکاپ هستند و موضوع ورودی گردوغبار به شمال و شرق کشور را پیگیری می‌کنیم. علاوه براین، امسال برنامه‌ای عملی را با برنامه توسعه ملل متحد تدوین کردیم که اعتباراتی هم برایش پیش‌بینی شده است تا براساس آن، گردوغبار با منشأ عراق، سوریه و ایران را در قالب یک برنامه عمل منطقه‌ای زیر چتر برنامه توسعه ملل متحد مدیریت کنیم.
تعیین تکلیف منشأ گردوغبار
طهماسبی از منشأیابی گردوغبار خارجی تا پایان امسال خبر داد و گفت: در زمینه منشأیابی گرد و غبار داخلی هم ۹ماه کار کرده‌ایم و بیش از ۷۰درصد پیشرفت کار داشته‌ایم به طوری که انتظار داریم و تا پایان امسال تکلیف منشأهای گردوغبار داخلی نهایی شود. او از تدوین برنامه عملی مقابله با پدیده گردوغبار برای استان‌ها خبر داد و گفت: در این برنامه اولویت با سیستان و بلوچستان و خوزستان است و تا حد زیادی هم کارهای مربوطه انجام شده، کرمان و خراسان جنوبی هم از استان‌های اولویت‌دار هستند. به گفته وی، امسال برنامه عمل مقابله با پدیده گردوغبار در ۵ استان با کمک استان‌ها تهیه و برای اجرا ابلاغ می‌شود.
آمادگی برای کاهش مخاطرات طبیعی
نماینده سازمان ملل متحد در ایران هم در این نشست، اقدامات جمهوری اسلامی برای کاهش مخاطرات بلایای طبیعی در منطقه را ستود و اعلام آمادگی کرد که از هرگونه سازوکار همکاری چندجانبه در این زمینه پشتیبانی کند. یوگوچی دانیلز گفت: ایجاد مرکز آسیایی توسعه و مدیریت اطلاعات بحران (اپدیم) با پشتیبانی سخاوتمندانه دولت جمهوری اسلامی ایران دستاورد بزرگی است و گامی مهم به سوی کاهش مخاطرات بلایای طبیعی و افزایش تاب‌آوری در منطقه به شمار می‌رود. دانیلز ادامه داد: نمایندگی سازمان ملل متحد در ایران برای هرگونه همکاری در چارچوب برنامه‌های اپدیم و همچنین هرگونه سازوکار همکاری چندجانبه دیگر برای کاهش مخاطرات بلایای طبیعی و آثار مخرب بحران در منطقه آمادگی دارد. نشست دوروزه تخصصی - مشورتی که با حضور 18نماینده از 12کشور عضو اسکاپ و نیز مقامات و نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی ازجمله یونسکو، مرکز مخاطرات بلایای سازمان ملل متحد، دبیرخانه اسکاپ، سازمان جهانی هواشناسی و مرکز بیابان‌زدایی سازمان ملل روز گذشته در هتل اسپیناس آغاز به کار کرد، امروز به کار خود پایان می‌دهد.
جلوگیری از تشکیل کانون‌های جدید
رئیس مرکز بین‌الملل سازمان محیط‌زیست هم در این نشست گفت: جمهوری اسلامی از نظر ظرفیت‌های علمی جزو کشورهای مطرح مقابله با گردوغبار است و در مذاکرات مرتبط با موضوع گردوغبار ایران همیشه دست بالا را داشته است. ناصر مقدسی با اشاره به سابقه بحث درباره گردوغبار افزود: کانون‌های بحرانی فرامرزی توسط مطالعات فرامرزی شناخته‌شده است. خوشه‌های بین‌المللی گردوغبار در مرز عراق و سوریه، در خاک سوریه، در خاک عراق، در خاک عربستان، صحرای ربع‌الخالی و در کشور اردن فرستنده گردوغبار هستند و عمده این اراضی هم به لحاظ از دست‌دادن رطوبت یا پوشش گیاهی خاک در معرض حرکت قرار گرفته و همراه با باد که می‌شود، استان‌های غربی و جنوب غربی ما را در‌می‌نوردد. مقدسی با اعلام اینکه تنها حدود ۳۰۰ هزار هکتار کانون بحرانی گردوغبار در نزدیکی شهر اهواز شکل گرفته است، گفت: در سطح ملی کار مطالعاتی انجام‌شده و الان هم تا جایی که بضاعت دولت اجازه می‌دهد، سالی ۳۰ هزار هکتار تا ۵۰ هزار هکتار مطالعه انجام می‌شود. وی با بیان اینکه منشأ گردوغبار یا داخلی است یا خارجی، گفت: در بعد داخلی گام اول در راستای حل مسئله گردوغبار این است که مناطق جدید بیابانی ایجاد نشود. این کار از طریق حفاظت از جنگل‌ها و مراتع و جلوگیری از خشک‌شدن تالاب‌ها امکان‌پذیر است، زیرا جنگل‌ها و پهنه‌های طبیعی می‌توانند با مدیریت سوء تبدیل به بیابان شوند. گام دوم در بعد داخلی این است که کانون‌های تولید گردوغبار مدیریت شوند. تثبیت خاک، احیای پوشش گیاهی، استفاده از مالچ‌های زیستی و نهایتا درصورت لزوم استفاده از مالچ‌های شیمیایی به‌عنوان راه آخر انجام می‌شود.
