هویت گمشده محله‌های قدیمی شهر کرج

پویا پارسا|  کارشناس امور شهری:

کرج قبل از آن‌که شهری با گستره وسیع کنونی باشد، شامل محله‌هایی قدیمی با هویت خاص است. هریک از محله‌های شهر کرج هویت خاصی دارند و این هویت در تعاملی دوسویه میان ساکنان محل، نام و سابقه محله شکل گرفته است. تبصرۀ 2 ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری مصوب 15 تیرماه سال 62، محله را از تقسیمات مهم و اساسی کشوری معرفی می‌کند که از واحدهای پایه برنامه‌ریزی در ساخت فضاهای شهری است. در شهرکرج مردمانی با فرهنگ‌های گوناگون حاصل از قومیت‌های مختلف کنار هم زندگی می‌کنند. نمی‌توان هویت قدیمی شهر کرج را آن طور که باید در محله‌های جدید دید، این عامل باعث می‌شود محله محوری بسیار پراهمیت شود و مدیران شهری به سمتی حرکت کنند که بتوانند هویت محلات را تقویت کنند.

سرای محلات حس وابستگی، تعلق و مشارکت شهروندان و در نهایت هویت محلی را گسترش می‌دهد. این مکان‌ها می‌توانند فعالیت فرهنگی، اجتماعی، خدماتی و آموزشی در محله‌ها را متحول کنند و مدیریت هر محل را به ساکنان آن محل منتقل کنند تا با بهره گیری از مشارکت شهروندان، تمام فعالیت‌ها از تصمیم گیری تا اجرا با توجه به ویژگی‌های محله صورت گیرد.

محله‌هایی معروف به یزدی‌ها، آذری‌ها، شمالی‌ها، اصفهانی‌ها در کرج وجود دارد که بافت اجتماعی، قومیتی و خاص خود را دارند و با اجرای طرح سرای محلات می‌توان ظرفیت‌های بالای هر محل را برای فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی، هنری و مذهبی در قالب این فضا شکل داد و کرج را به شکل محله محور مدیریت کرد. شهرداری کرج در دوره جدید به سمت بهره گیری از مشارکت شهروندان حرکت کرده است. شهردار کرج تاکید بسیاری بر راه‌اندازی سرای محلات در مناطق دارد و اقدامات شایسته‌ای برای مشارکت شهروندان انجام داده است. 

امیدواریم این طرح در مرحله مطالعاتی مانند تهیه طرح تفصیلی که حدود 8 سال طول کشیده است ،متوقف نشود و با توجه به دیدگاه مثبت شهردار کرج هر چه سریع‌تر به مرحله اجرایی و بومی‌سازی برسد. شهرداری کرج در دوره مدیریت شهردار نصیری و در زمان اجرای طرح بهبود نگهداشت در مناطق ده‌گانه کرج، نشان داد که بهره‌گیری از مشارکت شهروندان می‌تواند ظرفیت مغفول مشارکت فرهنگی و اجتماعی مردم را از حالت بالقوه خارج و بالفعل کند.
با الگو گیری از طرح‌های مشارکتی شهر تهران مانند سامانه 1888 می‌توان مشارکت شهروندان کرجی را برای پیگیری مشکلات شهری دو چندان کرد. این سامانه برای پاسخگویی و رسیدگی به مطالبات شهری شهروندان در تهران راه‌اندازی شد و تاکنون توانسته رضایت اکثر شهروندان تهرانی را جلب کند.
مدیران شهری کرج نیز می‌توانند با بومی‌سازی این طرح و بهره‌گیری از تجربه کارشناسان به عنوان ناظران آگاه، به طور مستقیم در جریان مشکلات محله و منطقه قرار گیرند و با سرعت عمل بیشتری به مشکلات رسیدگی کنند.