دوباره اهل شهرمان شویم

سید محمد بهشتی‌- کارشناس حوزه فرهنگ

اینکه رفته‌رفته شهرهای ما تمایل یافته‌اند تا یک روز از سال را در تقویم به نام خود ثبت کنند اتفاق فرخنده‌ای است زیرا حکایت از بهتر شدن حال جامعه ما از نظر فرهنگی می‌کند.
در واقع از علایم آن است که یک بیماری مزمن بعد از مدت‌ها در حال فروکش است. این تمنا نشان می‌دهد اهل آن شهرها گویی دوباره به یاد می‌آورند فرق میان رشت،‌ اصفهان،شیراز، مشهد،‌ تبریز، ساری و سنندج فراتر از ارقام و آمار جمعیت و مساحت و صنعت و کشاورزی است؛ و آنچه یک شهر را از دیگران متمایز می‌کند، ‌کیفیت زندگی اهل آن است.
هر کدام از شهرهای ما منحصر به‌فردند و به همین دلیل می‌توان با وام‌ گرفتن این مصراع از حضرت حافظ: «خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش»‌ آن‌را برای هر شهر دیگری بازخواند: «خوشا کرمان و وضع بی‌مثالش، خوشا تهران و وضع بی‌مثالش، خوشا اهواز و وضع بی‌مثالش...».
وجه بی‌مثال شهر همان کیفیت، عطر و طعم آن است که به‌دلیل مختصات ویژه و دیرینگی زیست با شهرهای دیگری متمایز است. نباید فراموش کرد که این کیفیات راحت به‌دست نیامده و سرمایه‌ای دیرینه است؛ هرچند مدتی بود از آن سرافکنده بودیم و به همین‌دلیل آسیب زیادی بدان وارد شد. به نظر می‌رسد مدیریت شهری در هر کدام از شهرها به مرور متوجه این موضوع شده‌اند و در نخستین مرحله این توجه با رقابت برای نامگذاری یک روز در سال به نام شهرشان بروز یافته است.
اما به موازات آن لازم است که مدیران در کنار تلاش برای تحقق چنین آرزویی همواره از خود بپرسند که چیست آن کیفیت یکتای زاهدان،طبس و ارومیه که باید بدان نازید و به رخ دیگران کشید.
در واقع همه این اقدامات بهانه‌ای است برای این یادآوری. اگر حقیقتا نامگذاری یک روز موجب آن شود که به یاد بیاوریم وضع بی‌مثال شهرمان چگونه است، اتفاق فوق‌العاده‌ای می‌افتد که بر آینده و هویت شهرهای ما تأثیر نیکویی خواهد گذاشت. چراکه  برای یک مریوانی ثروتی بالاتر از مریوانی بودن وجود ندارد و برای احراز این ثروت تنها لازم است به یاد مریوانی‌ها آورد که صاحب چه گوهری هستند.
این یادآوری به ما کمک می‌کند تا دوباره از مرتبه شهروندی که نهایتا یک تعریف حقوقی از ساکنان شهر است به اهل شهر بودن ارتقا پیدا کنیم و صاحبان اصلی شهرهایمان را
 بازیابیم.