دهک فقیر در تیررس تورم کرونایی

در فروردین امسال، تورم ماهانه کل کشور به 2.1 درصد رسید که فقیرترین دهک هزینه‌ای، تورم 2.7 درصدی را تحمل کرده و فشار تورم بر ثروتمندترین دهک هزینه‌ای فقط 1.7 درصد بوده است. موج گرانی کالاهای بهداشتی و خوراکی‌ها در دوره شیوع کرونا، می‌تواند یکی از عوامل اصلی این اتفاق باشد.

به گزارش همشهری، داده‌های مرکز آمار ایران، از احتمال دوباره فشار تورمی به دهک‌های فقیر جامعه حکایت دارد، زیرا بخش عمده سبد دهک‌های فقیر کم‌درآمد در ایران را گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تشکیل می‌دهد و فعلا شیب افزایش تورم این گروه بیشتر از شیب افزایش تورم کل است.

سبقت تورم فقیر از دارا
بررسی آمارهای منتشر‌شده از تحولات تورمی فروردین امسال نشان می‌دهد نرخ تورم کل کشور در این‌ماه با 0.6درصد افزایش به 2.1 درصد رسیده اما این افزایش را همه دهک‌های هزینه‌ای به‌تساوی احساس نکرده‌اند؛ به‌گونه‌ای که در فروردین امسال دهک دهم هزینه‌ای، به‌عنوان ثروتمندترین دهک جامعه ایرانی شاهد تورم 1.7‌درصدی بوده که 0.4‌درصد کمتر از تورم ماهانه کل کشور است درحالی‌که دهک اول هزینه‌ای به‌عنوان فقیرترین دهک جامعه ایرانی با تورم 2.7درصدی روبه‌رو بوده که 0.6درصد از تورم کل کشور و یک درصد از تورم دهک ثروتمند بیشتر است. این چرخش معکوس تورم ماهانه در حالی در فروردین امسال اتفاق افتاده که در اسفندماه سال گذشته تورم دهک ثروتمند 2.3درصد و تورم ماهانه دهک فقیر 1.1درصد بوده است. بررسی تورم ماهانه در یک سال گذشته نشان می‌دهد، اختلاف شدید تورم ماهانه دهک‌های هزینه‌ای در فروردین سال گذشته نیز مشهود بوده که به‌نظر می‌رسد دلیل اصلی آن افزایش تورم خوراکی‌ها نسبت به نرخ تورم کل باشد.

افزایش فاصله تورم سالانه دهک‌ها
نرخ تورم کل کشور در فروردین ۱۳۹۹ معادل 32.2‌درصد بوده که در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه 30.8‌درصد برای دهک اول تا 34.2‌درصد برای دهک دهم نوسان دارد. براساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف هزینه‌ای، فاصله تورمی دهک‌ها در این‌ماه به 4.3درصد رسید که نسبت به‌ماه قبل (۲.۷‌درصد) ۰.۷درصد افزایش داشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد محدوده تغییرات تورم ۱۲‌ماه منتهی به فروردین‌۹۹ در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بین ۳۴‌درصد برای دهک اول تا ۳۸‌درصد برای دهک دهم است. همچنین در این ماه، نرخ تورم ۱۲‌ماهه در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» بین 27.7درصد برای دهک اول تا 33.2درصد برای دهک دهم در نوسان بوده که از تقسیم به نسبت معقول تورم میان دهک‌ها حکایت دارد اما درصورت تکرار تحمیل تورم ماهانه بالاتر به دهک‌های فقیر، احتمالا چرخش نسبت‌ها در تورم سالانه نیز وجود دارد که البته معنای آن چیزی جز بحران معیشتی برای اقشار کم‌درآمد نخواهد بود.

تداوم گرانی خوراکی و آشامیدنی
در گزارش مرکز آمار ایران از تحولات تورم فروردین‌۹۹، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه از ۲۲‌درصد در اسفند‌۹۸ به 19.8درصد در فروردین امسال رسیده و مانند تورم سالانه روندی کاهشی داشته؛ اما این مسئله می‌تواند فقط ناشی از تغییرات کوتاه‌مدتی در بازارها باشد. به‌خصوص که نرخ تورم ماهانه در فروردین امسال به‌معنای تغییر میانگین قیمت کالاها و خدمات مصرفی در این‌ماه نسبت به‌ماه قبل افزایش داشته و از 1.5درصد در اسفند پارسال به 2.1درصد در فروردین امسال رسیده است. نکته قابل‌توجه اینکه در تورم ماهانه، گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها با افزایش شدیدتری مواجه شده و تورم ماهانه این گروه از 1.9درصد به 5.2درصد افزایش یافته است. در این ‌ماه خانوارهای ایرانی به‌طور میانگین میوه و خشکبار را ۱۹‌درصد، سبزی‌ها و حبوبات را 13.6درصد و قندوشکر و شیرینی را 4.9درصد گران‌تر از اسفند پارسال خریداری کرده‌اند.