پاسخ نیم‌گرمی طبیعت به حیات بشری
مهرداد مال‌عزیزی _ شهرساز و معمار
قطر هر واحد ویروس کرونا 100 نانومتر یا یک دهم میلیونیوم متر است و وزن آن 112میلیون دالتون معادل 0/000,000,000,000,000,000,5 کیلوگرم است. یک میلیارد واحد از این ویروس برابر با 0/000,000,000,5 کیلوگرم لازم است تا یک نفر مبتلا به کووید19 شود.
آنچه جهان را طی 3ماه گذشته به تعطیلی ، قرنطینه و وحشت انداخت و بیش از یک‌ونیم‌میلیون نفر را مبتلا به کووید19 کرد، تنها با نیم گرم ویروس کرونا رخ داده است.
قبل از کرونا، در روزنامه گاردین به نقل از صندوق جهانی حیات زمین (WWF) آمده بود: با پایان یافتن منابع حیات در کره زمین تا سال2050، بشر برای تداوم حیات 2 راه در پیش دارد یا تغییر در حرص تکنولوژیکی و یا انتقال حیات به کرات دیگر. این گزارش با تعیین سال1970 به‌عنوان سال شاخص، کاهش منابع جنگلی، منابع دریایی و آب شیرین را با نرخ سالانه یک درصد معادل 45درصد تاکنون تخمین زده است. این در حالی است که به اعتقاد برخی، بشر از سال1984 از مرز تعادل مصرف و ظرفیت تاب‌آوری منابع طبیعی عبور کرده و طی چند دهه اخیر، منابع به‌شدت در حال نزولند. جهان پس از کرونا ولی، بر باور دیگری خواهد چرخید. شیوع کرونا طی 2ماه اخیر سبب کاهش 18درصد تولید کربن در چین معادل 250میلیون تن، کاهش 390میلیون تن کربن و کاهش 83 درصد تردد بزرگراهی خودروها در اروپا شد. در مقابل اما، اضافه‌گویی‌های قدرت‌طلبانه سران و صاحبان صنایع ویرانگر در لایه‌های ترس و اضطراب، بیش از هر چیز نگران اعلان نوبت خویشند. این همان وعده جهان عاری از بی‌عدالتی و تبعیض و ستم و تقسیم عادلانه نعماتی است که آفرینش در پهنه طبیعت در دریاها ، کوه‌ها ، دشت‌ها و جنگل‌ها به بشریت وعده داده است. آنچه این تراز آفرینش را گستاخانه برهم زده است، تکنولوژی بی‌شرمی است که چیزی نمانده تا روح و نفس بشریت را در قمار خودویرانگری نیز از کف بدهد. از این‌رو جهان پس از کرونا 2 راه در پیش دارد:
1- از خودکامگی ، جنگ ، قدرت‌طلبی ، زیاده‌خواهی و... بپرهیزد و خود را جز فرمانبر معادلات طبیعت نپندارد و در توازن جمعیت متناسب با تاب‌آوری منابع هوای پاک و زمین سالم و آب شیرین بشتابد و از باروری زمین به‌شدت محافظت کند و وسعت شهرها را تحدید کند و بر کیفیت روستاها بیفزاید و از مقیاس صنایع و تکنولوژی مسخر بکاهد و رهاسازی زمین را بیش از توده‌گذاری اولویت بخشد و شبکه باز اراضی را بر شبکه ساخت، اولی بداند و حرمت مناظر و مرایا را بیش از حسرت بلندمرتبه‌سازی و سطح اشغال به جا آورد و سرانه‌ها را در حد نیاز توزیع کند و سرعت عبور و مرور را آرام کند و قدر جوامع محلی ، آداب و مرام ، اخلاق ، فرهنگ و اعتقادات را پاس بدارد و همه را در تصمیم ، تدبیر و اقدام مشارکت دهد.
2- در همچنان بر همان پاشنه ناسپاسی از طبیعت بچرخد و چشم بر این قدسی‌ترین پدیده عالم ببندد و از هشدار نیم‌گرمی در مصیبت بیش از یک و نیم میلیون انسان تاکنون، طرفی برنبندد. غافل از آنکه خرج حیات 7میلیارد زندگی بشری بر کره زمین، به 3کیلوگرم ویروس کرونا بند است.
