داخلی
بسیاری از مردم در ایران و دیگر کشورها برای قربانیان پرواز تهران - کی‌یف مراسم یادبود برگزار کردند
در سوگ مسافران پرواز مرگ
اینجا دانشگاه صنعتی شریف است، در نزدیکی میدان آزادی تهران. دانشگاهی که ورود به آنجا برای دانش‌آموزانی که قصد ادامه تحصیل در رشته‌های فنی را دارند یک رویاست و همین باعث شده نخبگان زیادی در این دانشگاه پرورش یافته و برخی از آنها برای ادامه تحصیل راهی کشورهای دیگر شوند؛ درست همان اتفاقی که برای 16نفر از سرنشینان پرواز تهران-کی‌یف افتاد و آنها پس از پایان تحصیلاتشان در این دانشگاه، برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه‌های کانادا شده بودند اما صبح چهارشنبه گذشته زمانی که سوار بر هواپیمای اوکراینی در راه بازگشت به دانشگاه‌هایشان بودند، حادثه‌ای رخ داد که نه‌تنها خانواده‌های آنها که همه مردم ایران را شوکه کرد. مراسم یادبود قربانیان هواپیما که پیش‌تر در دیگر کشورها ازجمله کانادا و اوکراین برگزار شده بود، حالا قرار است در مقابل دانشگاه شریف و امیرکبیر هم برگزار شود. ساعت از ١٧ روز شنبه ٢١دی‌ماه گذشته و مقابل دانشگاه افراد زیادی جمع شده‌اند. روی یکی از ستون‌های در ورودی پلاکاردهایی چسبانده‌اند که روی آنها اسامی میلاد، پونه، آرش و بقیه دانش‌آموختگان این دانشگاه که حالا نامشان در فهرست قربانیان هواپیما جای گرفته، به چشم می‌خورد. اینها کسانی هستند که سال‌ها در دانشگاه صنعتی‌شریف درس خوانده و برای ادامه تحصیل به کانادا مهاجرت کرده بودند، اما در سانحه هوایی جانشان را از دست دادند. دسته‌دسته به تعداد مردم اضافه می‌شود؛ از دختران و پسران نوجوان گرفته تا جوان‌های دانشجو و حتی زنان و مردان میانسال. در دست اکثر آنها شمع است و تا می‌رسند یک‌راست به سمت همان ستونی که روی آن اسامی جانباختگان را چسبانده‌اند می‌روند و شمع‌ها را روشن می‌کنند. عده‌ای اشک می‌ریزند و برخی از آنها به هق‌هق می‌افتند. کمی آنطرف‌تر درست در مقابل در دانشگاه افراد دیگری روی زمین نشسته‌اند و با روشن کردن شمع اشک می‌ریزند. برخی عکس قربانیان را در دست دارند و گریه می‌کنند. عده‌ای از این افراد دوستان یا آشنایان جانباختگان هستند، برخی دانشجو و بقیه هم مردمی که آمده‌اند تا با خانواده قربانیان ابراز همدردی کنند.
یکی از آنها دختر جوانی است که دانشجوی روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی است. او می‌گوید: این همه سال تلاش کردم و سختی کشیدم و دانشگاه قبول شدم. داشتم روی پروژه‌ای کار می‌کردم و قصدم این بود که برای ادامه تحصیل به کانادا بروم، اما از وقتی این اتفاق رخ داده، نمی‌دانم چه تصمیمی بگیرم. وقتی به دانشجویانی فکر می‌کنم که با هزار امید و آرزو راهی کانادا شده بودند که درس بخوانند و حالا همه آنها جانشان را از دست داده‌اند دلم می‌گیرد. آمده‌ام اینجا تا با خانواده‌های آنها همدردی کنم.
دختر جوانی که او هم دانشجوست می‌گوید: اینکه 3روز حقیقت را کتمان کردند دردناک‌تر است. امروز صبح که این خبر را شنیدم انگار که دوباره هواپیما سقوط کرد و آن اتفاق دوباره افتاد. وجودم پر از غم است. من هم می‌خواستم بروم کانادا، اما الان واقعا نمی‌دانم چه کار کنم. خانواده‌ها با هزار امید و آرزو بچه‌هایشان را بزرگ کرده‌اند و حالا باید بروند و جنازه‌شان را تحویل بگیرند. زنی که یکی از دوستانش را در این حادثه از دست داده و برای برگزاری مراسم یادبود قربانیان مقابل دانشگاه صنعتی شریف آمده است، می‌گوید: همه دانشجویانی که در این حادثه جان باختند، برای ساختن آینده‌شان رفته بودند و امیدوارم که خونشان پایمال نشود و حداقل یک نفر استعفا بدهد که خانواده‌های قربانیان کمی آرام شوند.
در بین عکس‌هایی که برخی از شرکت‌کنندگان در مراسم یادبود به‌دست دارند، عکس یکی از مسافران به نام شادی جمشیدی به چشم می‌خورد. یکی از دوستانش که عکسی از او به‌دست گرفته می‌گوید: شادی دوستم بود. 5یا 6سال کانادا بود و چون تعطیلات دانشگاه بود، آمده بود که پدرش را ببیند. من با خانواده‌اش در ارتباطم و نمی‌توانم توصیف کنم که حالا آنها چه حالی دارند.
داستان زندگی هر کدام از مسافران هواپیما حالا تبدیل شده به یک داستان دردناک. مرد جوانی که خودش دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت است، می‌گوید: امیر شریفی از دوستان قدیمی‌ام بود. بورسیه دکتری گرفته بود و داشت می‌رفت کانادا که ادامه تحصیل بدهد. نمی‌دانید چه حالی شدم وقتی خبر حادثه را شنیدم و فهمیدم که امیر برای همیشه از بین ما رفته. حالا فقط به خانواده‌اش فکر می‌کنم. من هیچ موقع نمی‌توانم خودم را جای آن دانشجویان یا پدر و مادرشان بگذارم. نمی‌دانید خانواده‌هایشان برای هر کدام از آنها چقدر هزینه کرده بودند. باید مسئولانی که مقصر این حادثه بودند، استعفا بدهند تا شاید خانواده‌ها کمی آرام شوند.
جمعیت هر لحظه بیشتر و بیشتر می‌شود. پرسنل حراست دانشگاه که مقابل در ورودی آمده‌اند از مردم می‌خواهند که وارد دانشگاه شوند و ادامه مراسم یادبود را در آنجا برگزار کنند اما مردم ترجیح می‌دهند که در همان خیابان بمانند و رفته‌رفته مراسم یادبود به یک تجمع اعتراضی تبدیل می‌شود. حالا برف هم برای لحظاتی شروع به باریدن می‌کند تا این مراسم غمناک‌تر و دردناک‌تر شود.
آخرین دیدار با خانواده
حادثه هواپیمای اوکراینی تلخ و تکان‌دهنده بود، اما این ماجرا وقتی تلخ‌تر شد که خبر رسید در هواپیما تعداد زیادی از نخبگان علمی و دانشجویان کشور حضور داشتند. در این حادثه دست‌کم 16دانش‌آموخته دانشگاه شریف جان خود را از دست دادند، اما نخبگانی که سرنشین هواپیمای مرگ بودند، به همین 16نفر منتهی نمی‌شود. علاوه بر آنها نخبگان علمی دیگری نیز در این فاجعه جان باختند. یکی از آنها پدرام جدیدی است. پسر 27ساله‌ای که دانش آموخته دانشگاه‌های خواجه نصیر و علم و صنعت بود و از یک سال قبل در کانادا در مقطع دکتری مشغول به تحصیل شده بود. او یک‌ماه قبل برای شرکت در مراسم سالگرد فوت پدرش به تهران آمد و روز حادثه قصد داشت به کانادا برگردد که این حادثه اتفاق افتاد.
حبیب شیخی، دایی پدرام در این‌باره به همشهری می‌گوید: «پدرام سال گذشته از یکی از دانشگاه‌های کانادا پذیرش گرفت و در آنجا روی پروژه پل‌های معلق کار می‌کرد و در همین مدت موفقیت‌های زیادی به‌دست آورده بود. با اینکه در کانادا فرصت تحصیلی خوبی برایش پیش آمده بود، اما دوست داشت زودتر تحصیلش تمام شود و پیش مادرش برگردد.» او ادامه می‌دهد: «یک‌سال قبل پدر پدرام فوت شد. پدرام با اینکه خودش کانادا بود اما همیشه دلش پیش مادرش بود. او یک‌ماه قبل برای شرکت در مراسم سالگرد پدرش به تهران آمد و شب قبل از حادثه همه در خانه‌شان جمع بودیم تا با او خداحافظی کنیم، اما فکرش را هم نمی‌کردیم که این آخرین دیدارمان باشد. او آن شب از موفقیت‌هایش می‌گفت. در همین مدتی که در تهران بود شبها روی یک مقاله علمی کار می‌کرد و روز آخر گفت که یک دانشگاه در انگلستان مقاله‌اش را قبول کرده است. او مایه افتخار فامیل بود و آینده درخشانی داشت اما افسوس که خیلی زود از بین ما رفت.»
دایی پدرام در ادامه می‌گوید: «آن شب بعد از خداحافظی با پدرام مادرش و چند نفر دیگر به فرودگاه امام خمینی رفتند تا او را بدرقه کنند. آنها تا آخرین لحظات پیش از پرواز هواپیما در فرودگاه بودند و وقتی خیال‌شان راحت شد که هواپیما به سلامت پرواز کرده به‌سمت خانه راه افتادند اما چند دقیقه بعد که خبر رسید هواپیما سقوط کرده با حال بدی به فرودگاه برگشتند. هیچ کدام باورمان نمی‌شد که هواپیمایی که پدرام سوارش شده سقوط کرده باشد. از آن روز تا حالا همه‌مان شوکه هستیم و حال و روز خوبی نداریم. از همه بدتر، مادر پدرام است. خدا به همه‌مان صبر بدهد.»
آخرین خداحافظی محسن و روجا
یکی از مسافران هواپیمای مرگ، روجا آزادیان 43ساله بود. او مدتی قبل‌تر به همراه همسرش محسن از اوتاوای کانادا راهی ایران شده بود تا تعطیلات ژانویه را به‌جای کانادا در کنار اقوام و بستگان‌شان سپری کنند. آنها صبح چهارشنبه گذشته در حالی که چمدان‌هایشان را بسته و بلیت‌هایشان را آماده کرده بودند پس از خداحافظی با اقوام راهی فرودگاه شدند. اما درست زمانی که این زوج قصد سوارشدن به هواپیما را داشتند، ماموران کنترل به محسن گفتند که بلیت وی اعتبار ندارد و او نمی‌تواند سوار هواپیما شود. محسن در آن لحظه از روجا خداحافظی کرد و به او گفت که خیلی زود و با اولین پرواز خودش را به خانه‌شان در اوتاوا می‌رساند. به گفته دوستان این زوج، آن روز روجا به‌تنهایی سوار هواپیما شد و شوهرش پس از برخاستن هواپیما از باند در حال خروج از ترمینال بود که هولناک‌ترین خبر زندگی‌اش را شنید. خبری که نشان می‌داد این زوج دیگر همدیگر را نخواهند دید.
چرا پرواز با هواپیمای اوکراین؟
بسیاری از سرنشینان هواپیمای مرگ، دانشجویانی بودند که در اوکراین یا کانادا تحصیل می‌کردند. اما چرا دانشجویان ایرانی مقیم کانادا با اینکه گزینه‌های دیگری برای پرواز داشتند شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال را برای سفر انتخاب کرده بودند؟ خویشاوند یکی از دانش‌آموختگان دانشگاه صنعتی شریف در این‌باره به همشهری می‌گوید:« عزیزان ما برای رسیدن به کانادا خط‌های پروازی زیادی را پیش‌رو داشتند، اما اغلب خط پروازی تهران - اوکراین - کانادا را انتخاب می‌کردند و این خط به پرواز دانشجویی معروف شده بود.» او درباره دانشجویی بودن این خط و اینکه چرا دانشجویان جانباخته این شرکت هواپیمایی را انتخاب کرده بودند می‌گوید: «نکته اول این است که این خط پروازی نسبت به سایر خطوط هوایی مثل لوفت‌هانزا کمی ارزان‌تر و برای دانشجویان که با افزایش قیمت دلار هزینه‌های تحصیلی‌شان بیشتر شده مناسب‌تر است. از طرف دیگر فاصله پرواز دوم این خط از کی‌یف به سوی کانادا کمتر است و دانشجویان کمتر در اوکراین منتظر می‌مانند. دلیل دیگر اینکه در تعطیلات ژانویه به‌دلیل افزایش سفرها بقیه پروازها رزرو بود و شرکت اوکراین اینترنشنال بهترین گزینه بود. به همین دلیل اغلب دانشجویانی که در کانادا تحصیل می‌کنند ترجیح می‌دهند از این خط استفاده کنند.»
در همینه زمینه :
خط‌خطی
گزارش
صنایع‌هوایی