
قصه پرواز بلند سینمای ایران
گفتوگو با ادوین خاچیکیان و امید نجوان درباره «عقابها» به بهانه 40 سالگی اش

گروه 24
امروز چهلمین سالگرد نخستین اکران فیلم «عقابها» در ۱۲سینمای تهران است. بیستوهشتمین فیلم ساموئل خاچیکیان به موفقیتی تکرار نشده در سینمای ایران رسید. بیش از ۳میلیونو200هزار مخاطب با بیش از ۲۸میلیون فروش با بلیت 8تومانی معجزهای اقتصادی تحقق یافت، مسیری که با تداوم ۲۱ساله اکران فیلم 5سال بعد از درگذشت فیلمساز آن تعداد مخاطبان را به رقم افسانهای بیش از ۱۰میلیونو180هزار نفر رساند. امروز در سالگرد آغاز اکران تاریخی عقابها درباره این فیلم و ابعاد این رویداد مهم تجاری سخن میگوییم. ادوین خاچیکیان، کارگردان و امید نجوان، مستندساز و منتقد سینما مهمان این هفته مجله تصویری24 بودند و درباره سینمای خاچیکیان صحبت کردند. در این برنامه عنوان شد که تاکنون ادای دینی به این فیلمساز نشده است و حتی مسعود کیمیایی در مراسم بزرگداشتی عنوان کرده که باید جایزه خاچیکیان ایجاد شود و اگر این جایزه ایجاد میشد بهطور حتم تأثیرش را در سینمای امروز میدیدیم. عنوان شده که خاچیکیان، ساموئل فولر سینمای ایران است.
ادوین خاچیکیان: «عقابها» با 2 میلیون تومان ساخته شد
وقتی «عقابها» اکران شد، قهرمانان این فیلم توانستند بار دیگر مردم را به سینما بکشانند و نقشهایی که هاشمپور و سعید راد بازی کردند باعث میشد که تماشاگر عاشق فیلم شود. بهنظرم آن زمان حس میهنپرستی با تماشای این فیلم بیشتر و بیشتر میشد.
80درصد از فیلمبرداری «عقابها» گذشته بود که پدرم در روزهای پایانی دچار بیماری کلیه شد و 3هفته در خانه ماند و برای آنکه در تصویربرداری وقفهای نیفتد، دستیارقدیمی پدرم (امیرقویدل) کار را انجام داد.
هزینه تولید این فیلم 2میلیون تومان بود و قبل از اکران نیز تهیهکنندگان تردید داشتند که بفروشد. آن زمان پدرم برای ساخت فیلم 200هزار تومان دستمزد گرفت و به تهیهکنندگان فیلم گفت که مطمئن است فیلم فروش میرود. آنها هم گفتند که اگر فیلم فروش خوبی داشت، در سود فیلم او را شریک میکنند. این موضوع نوشته نشد، اما در همان اکران اول «عقابها» 16میلیون تومانو تا پایان سال 28میلیون تومان فروخت و البته تهیهکنندگان هم به وعده خود عمل نکردند. بعد از «عقابها» پیشنهاد شد که پدرم «یوزپلنگ» را بسازد و حتی قرار بود «کانیمانگا» را بسازد و برخی عوامل هم انتخاب شده بودند، اما درنهایت این تصمیم تغییر کرد.
امید نجوان: «عقابها» را در سینما ماندانا دیدم
بعد از انقلاب قهرمانپروری در سینمای ایران توسط مدیران آن زمان حذف شد و بهنظرم «عقابها» شروع قهرمانپروری دوباره در سینمای ایران در آن سالها بود و با این فیلم شروع شد.
من آن زمان نوجوان بودم و «عقابها» را در سینما ماندانا دیدم و یادم هست این فیلم آنقدر برای مردم جذابیت داشت که مردم تا 5صبح فیلم را در سینما تماشا میکردند.
همبازیبودن سعید راد و جمشید هاشمپور یکی از دلایل موفقیت فیلم «عقابها» است. انتخاب 2کاراکتر روی فیلم نشسته واین 2بازیگر و قدوقامتشان برای «عقابها»
مناسب بود.
مرحوم خاچیکیان تسلط زیادی در تدوین فیلم داشت و از همان ابتدا نیز کار تدوین را انجام میداد. او علاوه بر کارگردانی، تدوینگر بزرگی بود و این 2مهارت در «عقابها» به چشم میآید. من بیشتر به تدوین فیلم امتیاز میدهم تا به کارگردانی. از میان فیلمهای خاچیکیان، «سرسام» را دوست دارم و فکر میکنم اگر درباره این فیلم هم بیشتر صحبت میشد، این فیلم بهخوبی دیده میشد.