سیاسی‌کاری تلویزیون در شب بررسی پرونده آلودگی هوا

مجید جباری _‌خبر‌نگار

رئیس‌جمهور در جلسه روز چهارشنبه هیأت دولت همه دستگاه‌ها را موظف به تقویت حمل‌ونقل عمومی کرد و از ضرورت همکاری دولت و شهرداری در این‌باره سخن گفت. این در حالی است که تقریبا هیچ‌یک از دولت‌ها در دوره‌های مختلف وظیفه کمک به توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی را جدی نگرفته‌اند و حالا انباشت بدهی‌های دولت فقط به شهرداری تهران به بیش از 45هزار میلیارد تومان رسیده‌است. به همین‌خاطر بود که محسن هاشمی‌رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران در برنامه پرونده ویژه صداو سیما حضور یافت تا از پرونده آلودگی هوای پایتخت و راهکارهای حل بحران این روزهای این شهر خاکستری بگوید؛ از دوای درد شهروندانی که دیگر هوایی برای نفس کشیدن در این شهر ندارند. رئیس شورای شهر تهران اما در این برنامه با رویکردی مواجه شد که سخن‌گفتن از مشکلات شهر و راه‌حل‌هایش آسان نبود. با این حال اما هاشمی‌رفسنجانی از پناه آوردن مردم به وسایل نقلیه عمومی مانند مترو و اتوبوس در این روزها سخن گفت و کوتاهی دولت‌ها در پرداخت سهم توسعه حمل‌ونقل عمومی شهر را یادآوری کرد.

قانونی که همواره نادیده گرفته می‌شود
هفته گذشته بود که رئیس شورای شهر تهران در یک گفت‌وگوی تلفنی با شبکه تهران از جبهه‌گیری صدا و سیما گلایه کرد و در واکنش به این موضوع، با آن شبکه گفت‌وگو نکرد. پنجشنبه شب بار دیگر محسن هاشمی‌رفسنجانی به تلویزیون رفت؛ اما بیش از آنکه در یک برنامه کارشناسی حضور یابد، با سؤال‌های جناحی و سیاسی روبه‌رو شد. او در این برنامه که قرار بود، بررسی راه‌های حل بحران آلودگی هوای تهران باشد، در پاسخ به سؤال مجری گفت که «این برنامه را به استیضاح آقای شهردار تبدیل نکنید.» اما گویا این برنامه خبری رویکردش محکوم کردن مدیریت شهری تهران بود. به همین‌خاطر، محسن هاشمی‌رفسنجانی در بخش دیگری از سخنانش بار دیگر تأکید کرد:« حل مشکل آلودگی هوا معضل چندین ساله‌ای است و محدود به این دوره از مدیریت شهری نمی‌شود. ضمن اینکه قانون اجرای هدفمندی یارانه‌ها به صراحت بر کمک سالانه 4هزار میلیارد تومان به شهرداری تهران برای حمل‌ونقل عمومی تأکید دارد؛ اما طی 11سال اخیر این قانون به‌عنوان بدهی دولت به شهرداری همواره از سوی دولت‌ها نادیده گرفته شده و در این سال‌ها یک ریال هم از هدفمندی یارانه‌ها به حمل‌ونقل عمومی پرداخت نشده است. در ماجرای اخیر هم که سوخت گران شد باید پولی برای توسعه حمل‌ونقل عمومی پرداخت می‌شد اما تا امروز این اتفاق نیفتاده است.» 

حساسیت مدیریت شهری به سلامت شهروندان
او با بیان اینکه آلودگی هوا موضوع جدیدی نیست و هر سال به آن دچار هستیم، اظهار کرد: «آلودگی هوا از سال‌۱۳۴۶ در تهران مطرح شده ‌و در جهان از چند سال قبل‌تر با این پدیده مواجه شده بودند. در دنیا با تصویب قانون هوای پاک به سمت رفع این معضل حرکت کردند اما هنوز هم این موضوع را به‌طور کامل حل نکرده‌اند.»
رئیس شورای شهر تهران ادامه داد: «ما نسبت به سلامت کودکان و سالمندان حساس هستیم و به همین دلیل تعطیلی‌های ما بیشتر از آنهاست. وقتی شاخص‌ها بیش از عدد ۲۰۰ باشد، شرایط هشدارگونه، آن کشورها را هم به تعطیلی می‌کشاند. البته آنها بیشتر به سمت تعطیلی صنایع حرکت می‌کنند.» محسن هاشمی گریزی هم به دوران پس از پیروزی انقلاب و شرایط آن زمان کشور زد و در این‌باره گفت: «بعد از پیروزی انقلاب خیلی به موضوع هوا و آلودگی هوا پرداخته نشد زیرا مسائل مهم‌تری در کشور وجود داشت تا اینکه در زمان دولت آیت‌الله هاشمی این موضوع مطرح شد. این قانون در سال ۱۳۹۶ تکمیل شد و به اسم قانون هوای پاک شناخته شد و اگر درست اجرا شود، می‌تواند مشکلات ما را حل کند.»

مدیریت یکپارچه شهری شکل نگرفته است
رئیس شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که مخاطب این بایدها چه‌کسی‌است، اظهار کرد: «شورای شهر یک شورای تقنینی است و من به‌عنوان یک عضو هر روز صبح پیگیر این موضوع هستم. البته یک سری سازمان‌های دیگر هم در حوزه کاهش آلودگی هوا نقش دارند و باید به مسئولیت‌شان عمل کنند. در نظرسنجی از مردم دریافتیم که اولویت مردم آلودگی هوا و ترافیک است اما اینکه چرا این موضوع محقق نشده، دلیلش این است که مدیریت یکپارچه شهری شکل نگرفته است.» محسن هاشمی در مواجهه با این پرسش که «به‌نظر می‌رسد با مدیریت واحد شهری هم به مشکل می‌خوریم و چقدر سوء‌مدیریت شهری و چقدر نبود پول در این زمینه نقش دارد» اینگونه پاسخ داد: «این موضوع 50-‌50 است؛ یعنی 50درصد پول و 50درصد مدیریت. اگر ما وقت کافی را بگذاریم، حتما به نتیجه می‌رسیم.»

نیاز مترو به 20هزار میلیارد تومان
در ادامه برنامه، مجری خطاب به رئیس شورای شهر تهران گفت: «ما با پدیده‌ای مواجه بودیم که نام یک اتوبان به نام آیت‌الله هاشمی تغییر کرد» که هاشمی گفت‌ تغییر نام به درخواست آقای قالیباف صورت گرفت، اما کاش در حوزه مترو و اتوبوس هم شهردار خواستار تغییر بود تا این اتفاق رخ بدهد؛ چراکه حالا متروی تهران ۲۰ هزار میلیارد تومان پول نیاز دارد.»  هاشمی در پاسخ دیگر مبنی بر اینکه «پس چرا خطوط بی‌آر‌تی آنقدر زود شکل گرفت؟» بیان کرد: «آن اتفاق چند سال قبل رخ داد و آقای قالیباف جسارت به خرج داد و رفت اتوبوس‌های دیزلی آورد، حتی می‌گفتند اتوبوس‌های دیزلی غیرقانونی است.» اما رئیس شورای شهر تهران نگفت که به‌کار‌گیری اتوبوس‌های دیزلی درحالی‌که سوخت مناسبی نداشت، باعث افزایش آلودگی هوا می‌شد و این یکی از مبانی قانون‌گریزی در دوره‌ گذشته بود.

چرا به سراغ مجلس و دیوان محاسبات نمی‌روید؟
 هاشمی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: «در قانون هوای پاک 18دستگاه مسئول هستند، حالا شما فقط اسم شهرداری را به زبان می‌آورید. این 18دستگاه هماهنگ‌کننده‌ای هم ندارند. من به مردم حق می‌دهم عصبانی باشند اما شما نباید مردم را روبه‌روی شهرداری قرار دهید. حمل‌ونقل عمومی ۴۵ هزار میلیارد تومان طلبکار است اما دولت این پول را نمی‌دهد و چرا شما به‌عنوان رسانه سراغ مجلس و دیوان محاسبات نمی‌روید؟ چرا در همین موضوع اخیر به سراغ سران قوا نمی‌روید و نمی‌گویید که به چه دلیل پول حمل‌ونقل عمومی را نمی‌دهید؟»
رئیس شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که آیا فقط شهرداری وظیفه پیگیری دارد؟ بیان کرد: «من که گفتم؛ باید همه دستگاه‌های متولی پای کار بیایند و به وظایف‌شان عمل کنند.»