به برجام برمیگردیم
نگاه الیزابتوارن، نامزدپیشتاز دمکراتها در انتخاباتریاستجمهوری آمریکا درباره ایران، روسیه، چین و سیاست خارجی
الیزابت وارن، یکی از 3 نامزد پیشتاز دمکراتها در رقابت درونحزبی برای انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال 2020، در گفتوگویی مکتوب با نشریه شورای روابط خارجی آمریکا، سیاست خارجیاش را تشریح کرده و آشکارا گفته است که درصورت تداوم پایبندی ایران به برجام، او هم دولت آمریکا را به این توافق بازمیگرداند. وارن که در کنار جو بایدن و برنی سندرز پیشتاز درنظرسنجیهاست، در این گفتوگو علاوه بر مسئله توافق هستهای ایران، به مسائل گوناگون دیگری، از رابطه با روسیه و چین و همچنین مناقشه فلسطین و مسئله ونزوئلا پرداخته است.
آیا شیوه برخورد چین با مسلمانان اویغور و وضعیت پیشآمده در هنگکنگ، باید روی سیاستهای عمده آمریکا نسبت به این کشور تأثیر بگذارد؟
چیزی که در ماههای گذشته در هنگکنگ شاهد بودهایم به نوعی پاسداشت ارزشهایی است که کشور ما همیشه از آنها دفاع کرده است. مردم در هنگکنگ شایسته حمایت آمریکا و دنیا هستند. رفتارهای چین در سینکیانگ نقض قوانین بینالمللی و حقوق اولیه انسانی است. من از تلاشها برای واکنش قدرتمندانه به این اقدامات حمایت کردهام؛ ازجمله کنترل صادرات فناوری تشخیص هویت و همینطور تحریم هدفمند افرادی که بهصورت مستقیم مسئول این سیاست سرکوب هستند. آمریکا همچنین باید جامعه جهانی را برای مسئول شناختن رهبران چین برای این سوءرفتار با هم متحد کند.
آیا دوباره به برجام بازخواهید گشت؟ آیا پیش از بازگشت به آن، خواستار تغییراتی در آن هستید؟
اگر ایران به تعهداتش در توافق هستهای بازگردد، آمریکا هم باید به این توافق بازگردد. اگر ایران به تعهداتش پایبند باشد، من در هماهنگی با متحدانمان، یک دیپلماسی قدرتمندانه و اصولی را پیگیری خواهم کرد تا هم ایران و هم آمریکا را به این توافق بازگردانم.
برجام تازه شروع کار است. باید این توافق را پی بگیریم تا برنامههای هستهای ایران را فراتر از «غروب» برخی بندهای اولیه آن محدود کنیم.
همچنین باید به نگرانیهای جدی درباره دیگر سیاستهای ایران، ازجمله برنامه موشکهای بالستیک و همینطور حمایت این کشور از متحدانی که ثبات منطقه را به هم میریزند هم رسیدگی کنیم. برجام رسیدگی به این موارد را با از بین بردن تهدید یک ایران مسلح به سلاح هستهای آسانتر کرده بود. اما همانطور که پیشبینی میشد، تصمیم بیپروای دونالد ترامپ برای بیرون کشیدن آمریکا از این توافق ما را در موقعیتی ضعیف قرار داده است و برای پیشرفت در این زمینه باید حمایت بازیگران منطقهای و بینالمللی را که منافع آنها هم در خطر افتاده دوباره بهدست بیاوریم. با سپری شدن زمان و اعمال فشار، آسیب وارده را میتوان جبران کرد و دیپلماسی میتواند دوباره موفق باشد.
آیا حاضرید با کرهشمالی توافقی را امضا کنید که هدف آن خلع سلاح هستهای کامل این کشور نباشد و تنها لغو برخی تحریمها را در مقابل برخی عقبنشینیهای هستهای این کشور تضمین کند؟
هدف ما باید حذف کامل برنامه تولید سلاح هستهای در کرهشمالی باشد. اما همزمان با پیشروی به سوی این هدف، باید تهدیدی را هم که وجود دارد کم کنیم. ما به مذاکرات جدی و واقعبینانه برای رسیدگی به این تهدید نیازمندیم. در گام اول، کاهش موضعی و محدود تحریمها در مقابل توافقی قوی که کرهشمالی را از توسعه زرادخانهاش منع میکند درنظر خواهم گرفت. یک توافق موقت، راه را برای مذاکرات بیشتر برای کاهش تواناییهای هستهای کرهشمالی باز نگه میدارد.
برای مقابله با تهاجم روسیه به اوکراین چه اقدامی خواهید کرد؟
روسیه با ضمیمه غیرقانونی بخشی از قلمرو اوکراین، چشمانداز صلح در کل اروپا را به خطر انداخته است. ما باید اقدامی را درنظر بگیریم که در نهایت امنیت اعضای ناتو را تامین میکند، از استقلال و تمامیت ارضی اوکراین حمایت میکند و روسیه را پاسخگوی اقدامات خود میکند. همچنین این اقدام باید جلوی اقدامات بیپروای روسیه را بگیرد.
ما باید همکاری با متحدان اروپایی خود را بیشتر کنیم و فشار بیشتری به کرملین وارد کنیم. اوکراین هم باید اقدامات جدیتری برای مقابله با فساد انجام دهد. در نهایت این اوکراین و روسیه هستند که باید با هم توافق صلح امضا کنند و دولت من روی فراهم کردن زمینه برای مذاکرات سازنده بین این دو کشور تمرکز خواهد کرد.
آیا تمامی سربازان آمریکایی در افغانستان را در نخستین سال ریاستجمهوری خود به خانه بازمیگردانید یا قبل از آن باید شرایط خاصی ایجاد شود تا دستور بازگشت تمامی سربازان را بدهید؟
شرایط ما در افغانستان بهگونهای است که انگار در یک دایره گرفتار شدهایم. انتظار پیروزی نظامی درحالیکه توافق سیاسی بهدست نیامده، بیانصافی به ارتش آمریکا و مردم افغانستان است. زمان برگرداندن سربازان مدتهاست که گذشته است و من بلافاصله این کار را شروع خواهم کرد.
پایان عملیات نظامی در افغانستان اما بهمعنای رها کردن افغانستان نیست. انتقال بخش کوچکی از هزینههای نظامی ما در این کشور برای توسعه اقتصادی، گسترش آموزش و پرورش و پروژههای زیرساختی، سرمایهگذاری پایداری برای آینده افغانستان خواهد بود. ما باید متحدان بینالمللی خود را ترغیب کنیم تا به حاصل شدن یک توافق سیاسی پایدار بین افغانستان و طالبان کمک کنند.
با توجه به ترور جمال خاشقجی و نقش عربستان در جنگ یمن، چه تغییراتی در سیاستهای آمریکا نسبت به عربستان ایجاد خواهید کرد؟
عربستان، بهشدت بهدنبال اهدافی است که با منافع آمریکا در تضاد است. جنگ در یمن که زیرنظر عربستان شروع شده، بیثباتی و افراطگرایی را در منطقه افزایش داده و باعث مرگ هزاران غیرنظامی شده است. سیاستهای عربستان در لیبی، لبنان، مصر و مناقشه غیرمسئولانهاش با قطر، امنیت آمریکا را تضعیف میکند. نقش دولت عربستان در مرگ بیرحمانه جمال خاشقجی و سرکوب شهروندان این کشور، توهین به همه کسانی است که به حقوق بشر اعتقاد دارند و تکیه به این کشور بهعنوان یک شریک را زیر سؤال میبرد.
وقت آن رسیده است سیاستهایمان را نسبت به عربستان سعودی تغییر دهیم و بیشتر به فکر منافع آمریکا باشیم. باید صراحتا به عربستان بگوییم چه انتظاراتی داریم و اگر تمایل و توانایی برآورده کردن این انتظارات را نداشته باشند، باید منتظر عواقب آن باشند.
آیا از راهحل 2 دولتی برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین حمایت میکنید؟ برای رسیدن به این هدف چه کاری خواهید کرد؟
تنها راه برای احترام گذاشتن به تمامی طرفهای درگیر در منطقه، پذیرش راهحل 2 دولتی است. باید به اشغال فلسطین توسط اسرائیل پایان بدهیم و شاهد شکلگیری کشور مستقل و بااقتدار فلسطین در کرانه باختری و غزه باشیم.
بهعنوان رئیسجمهور، خیلی فوری گامهایی را خواهم برداشت که نقش آمریکا بهعنوان یک میانجی معتبر را تقویت میکند و برای این کار، هیأت دیپلماتیک فلسطین را دوباره به واشنگتن دعوت خواهم کرد و دفتر سیاسی آمریکا در فلسطین را در بیتالمقدس بازگشایی خواهم کرد. همچنین این نکته را روشن خواهم کرد که هر دو طرف میتوانند بیتالمقدس را بهعنوان پایتخت خود معرفی کنند. باید کمک به آنروا (صندوق سازمان ملل برای کمک اقتصادی به فلسطین) را سریعا از سر بگیریم.
آیا آمریکا باید گامهای بیشتری برای برکناری نیکلاس مادورو از قدرت در ونزوئلا بردارد؟
مادورو دیکتاتوری است که اقتصاد کشورش را ویران کرده، نهادهای دمکراتیک آن را متلاشی کرده و درحالیکه مردمش در رنج هستند منافع فراوانی بهدست آورده است. آمریکا باید همکاریهای بینالمللی برای رسیدگی به بحران انسانی ایجاد شده در ونزوئلا را رهبری کند و از تلاشهای منطقهای برای تغییر وضعیت سیاسی در این کشور از طریق انتخابات آزاد و عادلانه در اسرع وقت، حمایت کند.
باید از مذاکره بین عناصر رژیم، مخالفان و جامعه مدنی حمایت کنیم و قدمهایی را که مادورو باید به سمت یک پروسه دمکراتیک معتبر بردارد مشخص کنیم. همچنین باید به چین، روسیه و کوبا فشار بیاوریم تا بازیگرانی سازنده در این بحران باشند.
بر خلاف تهدیدهای توخالی ترامپ، آمریکا در ونزوئلا هیچ گزینه نظامیای ندارد. کنگره آن را تصویب نکرده، کشورهای همسایه آن را نمیخواهند و توسل به آن هم مشکل را حل نخواهد کرد.
بزرگترین دستاوردها و بزرگترین شکستهای سیاست خارجی آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد چه بودهاند؟
از زمان جنگ جهانی دوم به بعد، در هیچ نبردی بمب هستهای استفاده نشده است و این یک دستاورد بزرگ است. در دنیایی که اشاعه سلاح هستهای یک تهدید بزرگ است، ما باید تلاشهایمان را در این زمینه دوبرابر کنیم تا مطمئن شویم که دنیا از یک نبرد هستهای دور خواهد ماند.
مشکلی که مدام تکرار میشود، نادیده گرفتن رابطه بین یک آمریکای قوی و موفقیتمان در پیشبرد منافعمان در خارج از کشور است. ما سیاست خارجی را مستقل از سیاست داخلی پیشبردهایم. ما بزرگترین اقتصاد دنیا را داریم اما نتوانستهایم سیاست خارجیای را در پیش بگیریم که کارگران آمریکایی اولویت اول آن هستند. ما بزرگترین ارتش دنیا را داریم اما در جنگهای بسیار زیادی شرکت میکنیم. ما باید بدانیم که قدرتمان در خارج از کشور، از چیزی که در خانه داریم نشأت میگیرد و به یاد داشته باشیم که سیاستهایی که خانوادههای طبقه کارگر را نادیده میگیرد، در نهایت، قدرت ما را در سراسر جهان فرسوده میکند.