تبهکارانی که شکار شدند

سبا ثروتی_روزنامه نگار

«کشته‌شد.»، «دستگیر شد.»، «تحت تعقیب است.»، «ناپدید شده.»؛ این عبارت‌های کوتاه توضیحاتی است که در خلاصه پرونده بزرگ‌ترین تبهکاران جهان به چشم می‌خورد اما تنها 2گزینه اول است که پرونده‌های پیچیده و جنجالی آنها را برای همیشه خواهد‌بست. زمانی که توضیح وضعیت آنها محدود به 2 گزینه تحت تعقیب یا ناپدید، باشد سازمان‌هایی مانند اینترپل یا اف‌بی‌آی، مجبور به انتشار لیست‌هایی از مشخصات این تحت‌تعقیب‌های خطرناک می‌شوند، برای سر آنها جایزه تعیین می‌کنند یا عملیات وسیع دستگیری ترتیب می‌دهند. هرچند سال یک بار، پس از کشته‌شدن یا دستگیری یکی از این تبهکاران، لیست، تجدیدشده و نامی جدید به آن افزوده می‌شود. مثلا پس از مرگ بن‌لادن در سال 2011نام خوآکین گوسمان مشهور به ال‌چاپو جایگزین شد. پس از ال‌چاپو نیز نام دیگرانی مانند البغدادی، رهبر گروه داعش در بالای لیست قرار گرفتند. اکنون با مرگ ابوبکر البغدادی، احتمالا به‌زودی نامی جدید به لیست تحت‌تعقیب‌های گرانقیمت جهان افزوده خواهدشد؛ ابوابراهیم الهاشمی القریشی، رهبر جدید داعش. پابلو اسکوبار، اسامه‌بن‌لادن، ال‌چاپو، گریزلدا بلانکو و ناصر الوحیشی ازجمله افرادی هستند که برای مدت‌ها در لیست سیاه اف‌بی‌آی، اینترپل و بسیاری از سازمان‌های پلیسی و قضایی ملی و بین‌المللی کشورهای مختلف جهان قرار داشتند و در نهایت با بسته‌شدن پرونده آنها، نام دیگری به جای آنها به لیست افزوده‌شده‌است.

رابین‌هود کلمبیا
پابلواسکوبار در میان تبهکاران تحت‌تعقیب، به واسطه ثروت گزافی که از راه قاچاق کوکائین به دست‌آورده بود و همچنین به‌دلیل حمایت‌هایی که از قشر فقیر زادگاهش می‌کرد شهرتی جهانی داشت. او در میان همکارانش به‌عنوان ثروتمند‌ترین قاچاقچی تاریخ شناخته می‌شد و فقرا او را رابین‌هود می‌نامیدند. کارتل مدلین به رهبری اسکوبار در سال 1980بیش از 80درصد کوکائین وارد شده به آمریکا را تامین می‌کرد و درآمد روزانه اسکوبار از این کار 700هزار دلار تخمین زده شده‌بود. اسکوبار به واسطه رسیدگی به مردم، محبوبیت زیادی یافته بود؛ درحدی که در انتخابات مجلس به‌عنوان نماینده کنگره کلمبیا انتخاب شد. با این‌همه، مبارزات داخلی او با دیگر کارتل‌های رقیب به قتل‌عام انسان‌ها و کشته‌شدن نیروهای پلیس، قضات و سیاستمداران برجسته منجر می‌شد. در این شرایط، اسکوبار از سوی مقامات آمریکایی و کلمبیایی به‌عنوان تبهکاری تحت‌تعقیب معرفی شده بود و انفجار ساختمان DAS و بمبگذاری پرواز آویانکا را نیز به اتهاماتش افزوده بودند. اسکوبار در سال 1991خود را تسلیم مقامات کرد به این شرط که در حبس خانگی بماند اما یک سال بعد، زمانی که مقامات کلمبیایی تصمیم به انتقال او به مکانی امنیتی‌تر گرفتند، گریخت و پنهان شد و از آن سال عملیات ملی دستگیری و شکار او آغاز شد. در نتیجه فرار اسکوبار، کارتل مدلین فروپاشید و در نهایت او در سال1993توسط نیروهای پلیس ملی کلمبیا به ضرب گلوله کشته شد. اگرچه مرگ اسکوبار از نظر سیاستمداران و مقامات کشورهای مختلف جهان مرگ یکی از بزرگ‌ترین قاچاقچیان و تبهکاران تاریخ بود اما 25هزار نفر از طرفداران این «رابین‌هود» لاتین در مراسم تشییع جنازه او شرکت کردند.


ال‌چاپو؛ تبهکار کوتوله
خوآکین گوسمان، رهبر بزرگ‌ترین و جنایتکارترین شبکه تجارت مواد‌مخدر جهان و یکی از پرقدرت‌ترین افراد جهان به نقل از نشریه فوربس است که شاخه‌های مختلف کارتل سینالوآ را در 40کشور مختلف اداره می‌کرد. این کارتل در زمینه تولید و فروش کوکائین، متامفتامین و هروئین فعالیت و تخصص ویژه‌ای در ایجاد تونل‌های زیرزمینی پیچیده برای انتقال مواد قاچاق به گوشه و کنار جهان داشت. استفاده از تونل‌ها باعث شد گوسمان، ‌با نام مستعار ال‌چاپو به معنی کوتوله، بتواند بیشتر از هر رئیس مافیایی دیگری در طول تاریخ، مواد‌مخدر به آمریکا منتقل کند. ال‌چاپو یک‌بار در سال 1993در گواتمالا دستگیر و به مکزیک مسترد شد تا 20سال محکومیتش را بگذراند اما در سال 2001با پرداخت رشوه به نگهبانان، به‌راحتی از یک زندان فوق‌امنیتی فرار کرد. او بار دیگر در سال 2014در مکزیک دستگیر شد و یک‌سال بعد به کمک مهارت نیروهایش در حفاری تونل، از مسیر تونلی بسیار پیشرفته و یک‌و‌نیم کیلومتری، مجهز به سیستم تهویه و نورپردازی، از زندان گریخت و در نهایت در سال 2016در پی عملیاتی پر زد و خورد دستگیر و به آمریکا فرستاده شد تا به اتهام جنایات متعددی که در طول مدیریت کارتل سینالوآ مرتکب شده بود، به حبس ابد به اضافه 30سال حبس اضافه و همچنین پرداخت بیش از 12میلیارد دلار جریمه محکوم شد.


وایتی بالجر
جیمز جوزف بالجر، مشهور به وایتی بالجر، رئیس سازمان تبهکاری ایرلندی-آمریکایی و یک مخبر اف‌بی‌آی بود که هدایت گروه وینتر هیل را در سامرویل ماساچوست به‌عهده داشت. باوجود انکار دائم بالجر، ‌اف‌بی‌آی ادعا داشت این تبهکار که علاوه بر دیگر اتهاماتش به قتل 19نفر نیز متهم بود، از سال 1975به‌عنوان خبرچین برای نیروهای پلیس فعالیت کرده‌است و اطلاعاتی درباره فعالیت خانواده تبهکار پاتریارکا که رقیب او محسوب می‌شدند به آنها می‌داده تا در ازای این اطلاعات، ‌پلیس از فعالیت‌های مجرمانه او و گروهش چشم‌پوشی کند. در نهایت، افشاگری چند رسانه از آغاز سال 1997درباره سوءرفتار بعضی از مقامات فدرال، مقامات دولتی و مقامات محلی قضایی نسبت به فعالیت‌های تبهکارانه بالجر و گروهش باعث شد تا توجه نسبت به وایتی بالجر افزایش پیدا کند. بالجر در سال 1994از بوستون گریخت و به واسطه تهدید به لودادن رابط خود در اف‌بی‌آی، او را وادار کرد پناهگاهی برایش بیابد و برای 16سال فراری محسوب می‌شد. در نهایت در سال 2011او را در خارج از آپارتمانی در سانتامونیکای کالیفرنیا دستگیر کردند؛ زمانی که او 81ساله بود. دادگاه بالجر از سال 2013آغاز و او با 32اتهام مختلف ازجمله اخاذی، پولشویی و 19فقره قتل محاکمه و به دو حبس ابد پی در پی محکوم شد. وایت بالجر ابتدا در زندان فوق‌امنیتی کولمن حبس شد، اما در سال 2018درحالی‌که 89سال داشت و روی ویلچیر می‌نشست، به زندان فوق امنیتی هزلتون منتقل و ساعاتی بعد، جسد او در سلولش کشف شد. بخش‌هایی از زندگی وایتی بالجر در فیلم «رفتگان» مارتین اسکورسیزی با بازی جک‌نیکلسون و همچنین در فیلم «عشاء ربانی سیاه» با بازی جانی دپ به تصویر کشیده شده‌است.