32سال حضور برنامه جهانی غذا در ایران
تلاش جهانی برای معیشت پایدار
نگار گرامی
نماینده برنامه جهانی غذای سازمان ملل در تهران
57سال پیش در شامگاه 10شهریورماه سال1341 حوالی ساعت 11زلزلهای مهیب بوئین زهرا را لرزاند. دهها هزار نفر جان خود را از دست دادند و خرابیهای زیادی به بار آمد، اما از دل این حادثه تلخ «برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد» متولد شد و نخستین ماموریت خود را برای ایران و در ایران انجام داد. با وجود نو پا بودن، این سازمان بینالمللی به سرعت برای بازماندگان این حادثه دردناک 1500تن گندم، 270تن شکر و 27تن چای فرستاد.
برنامه جهانی غذا بزرگترین سازمان بشردوستانه دنیاست که در 83کشور حضور داشته و به بیش از 85میلیون انسان سالانه در سراسر دنیا و گاهی در سختترین شرایط ممکن کمکرسانی غذایی میکند. WFP با ناوگانی عظیم که متشکل از 5هزار کامیون، 20کشتی و 92هواپیماست، روزانه در حال کمکرسانی به افرادی است که بیشترین نیاز را دارند. این سازمان کمکهای غذایی را در شرایط اضطراری و سخت توزیع کرده و تلاش میکند معیشت پایدار را به جوامع محلی و پناهندگان آموزش دهد و طبق گفتهای که بین کارمندان این سازمان معروف است: «هیچ ناممکنی برای ما وجود ندارد.»
دفتر برنامه جهانی غذا در ایران از سال1366 و بهمنظور کمک به پناهندگان افغان و عراقی که بهدلیل مناقشات و ناامنی از کشور خود گریخته بودند آغاز بهکار کرد. از آن زمان تاکنون، ما پیوسته به ارائه کمکهای غذایی به بیش از 30هزار پناهنده افغان و عراقی ساکن مهمانشهرهای سراسر کشور پرداختهایم.
همچنین در طول این سالها تلاش کردهایم تا نرخ تحصیل بین دختران افغان و عراقی را با ارائه مشوقهای تحصیلی افزایش دهیم. در پایان هر ماه تحصیلی، دخترانی که بهطور منظم در مدرسه حضور یابند، وجه نقدی را بهعنوان مشوقی برای تحصیل و ظرفیتسازی از طریق کارتهای بانکی که قبلا به نام خودشان صادر شده است دریافت خواهند کرد. این امر موجب تقویت تواناییهای فردی در یادگیری و همچنین توانمندسازی آنها میگردد. زمانی که این دفتر در ایران شروع بهکار کرد تنها 30درصد از دختران افغان ساکن مهمانشهرها به مدرسه میرفتند، اما اکنون این عدد به بیش از 82درصد رسیده است.
علاوه بر این، با هدف تقویت زنان سرپرست خانوار پناهنده، زنانی که با مهارتهای صنایع دستی آشنایی دارند شناسایی میشوند و از طریق کمک مالی کوچک آنها را قادر میسازیم تا وسایل مورد نیاز برای شروع کسبوکار خود را تهیه کنند.
اگرچه فعالیتهای برنامه جهانی غذا در ایران متمرکز بر کمک به پناهندگان است اما در صورت بروز بلایای طبیعی در مقیاس وسیع و درخواست از این سازمان، این نمایندگی آمادگی امدادرسانی به نیازمندان را دارد؛ بهطور مثال سیلهای اخیر ایران که در اواخر اسفند1397 رخ داد، یکی از این موارد است که دولت ایران برای پاسخ به نیازهای مبرم جمعیت آسیب دیده از کمک برنامه جهانی غذا استقبال کرد.
در پاسخ به این سیل گسترده، برنامه جهانی غذا بستههای غذایی را بین 12هزار و 296خانوار در 85روستای استان خوزستان پخش کرد. این بستههای غذایی نیازهای تغذیهای بیش 61هزار نفر را بهمدت یکماه تامین کرد. تمامی این فعالیتها در حالی انجام میگیرد که برنامه جهانی غذا منبع مستقلی برای بودجه ندارد و منابع مالی این سازمان منحصرا از طریق کمکهای داوطلبانه دولتها، بخش خصوصی و افراد حقیقی تامین میشود. بنابراین تمامی کمکها هرچند کوچک، میتواند قدمی بزرگ برای رسیدن به دنیایی عادی از گرسنگی باشد.