حکایت نخستین میدان تهران

در روزگاری که زمزمه شهری شدن درگوش طهران، این روستای کوچک رشته ‌کوه های البرز پیچید، «‌‌سبزه‌میدان» به‌عنوان یکی از نخستین میدان‌ها ثبت شد. این میدان در دوره زندیه و اویل قاجاریه محل کشت سبزیجات اهالی تهران بود. به این میدان «تخته‌پل» هم می‌گفتند. به مرور زمان، بازار اصلی تهران درضلع جنوبی سبزه‌میدان شکل گرفت و در دوره فتحعلی‌شاه توسعه پیدا کرد و تبدیل به مرکز داد و ستد و تجارت تهرانی‌ها شد. در دوره ناصرالدین شاه به دستور «حاجب‌الدوله» از رجال درباری قاجارکه مهم‌ترین خدمتش به دربار، حمل نامه قتل «امیرکبیر» بود، کشت سبزی در این میدان ممنوع و تبدیل به تفرجگاه شد. چند سالی این میدان در ماه مبارک رمضان، محل عرضه کالاهای مورد نیاز مردم هم بود. البته سبزه‌میدان علاوه بر محل کسب و کار، در دهه نخست ماه محرم، میزبان دسته‌های عزاداری عاشقان اباعبدالله‌الحسین(ع) و یاران باوفایش بود. رسمی که همچنان ادامه دارد. با توجه به مرکزیت این میدان و محدود بودن تعداد محله‌های پایتخت به کمتر از انگشتان کف دست، بسیاری از اتفاق‌ها و رویداد‌های تاریخی مهم مانند اعدام مجرمان در دل همین میدان انجام می‌شد. البته بعد‌ها به دستور امیرکبیر محل اعدام مجرمان به میدان «پاقاپوق» یا محمدیه کنونی منتقل شد. هرچند طراحی فضا‌های نخستین این بازار به قوت خود باقی مانده است، اما فضای ظاهری این میدان لباسی از معماری مدرن برتن دارد.