آلودگی هوا داریم این‌‌هوااا
پاکی هوای تهران به دودی بند است؛ هر قدر هم که باد صبا و ابر خدا در طول شب تمیزکاری کنند، صبح کله سحر با استارت نخستین اتومبیل انسان، همه زحمات‌شان به باد می‌رود و تا شب، دود است که روی دود جمع می‌شود. خلاصه این‌طوری بود که تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس در زمستان امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافت! اولش قرار گذاشتیم بچهها و سالمندان، کمتر بیرون بیایند؛ بعد به مبتلایان به بیماری‌‌های قلبی و تنفسی توصیه کردیم از تردد در فضای باز اجتناب کنند و در نهایت حتی از دیابتی‌ها هم درخواست کردیم حتی‌الامکان در خانه باقی بمانند. حالا که خیلی از ما به شغل شریف خانه‌داری مشغول شده‌ایم، خوب است وسط کارهای خانه به سازمان بهداشت جهانی نامه بزنیم و بپرسیم راست گفته که آلودگی هوا و مواجهه طولانی‌مدت با آن سرطان‌زاست یا شوخی کرده!؟ تا متن نامه را مثل نامه‌های بعضی باشگاه‌های فوتبال از روی دیکشنری فارسی به انگلیسی ترجمه کنیم و تا جوابش به دستمان برسد، کمی با آلودگی هوا شوخی می‌کنیم؛ که مردن از خنده خیلی بهتر از مردن از آلودگی هواست!
مردد روی گزینه دال / دمنوشهای طبیعی و دمدودهای صنعتی
مهناز محمدی
۱ـ با توجه به اینکه تازه جشنواره فیلم فجر را پشت سر گذاشته‌ایم، به نظرتان جای کدام فیلم در جشنواره خالی بود؟
الف) میلادم را پس بده (روایت ناپدیدشدن برج میلاد در پشت دود و آلاینده‌ها) ب) هیس! در این هوا فریاد نزن (داستان واقعی هجوم ریزگردها و ذرات معلق که به محض بازشدن دهان، راه نفس را می‌بندند) ج) امپراتوری سیاه (ماجرای کاملا تخیلی روزهای پاک تهران) د) در آسمان تو شاخص هوا چند است؟ «چشم‌وهم‌چشمی شهرهای بزرگ در زمینه شاخص آلودگی هوا»
۲- کدام گزینه برای متناسب‌کردن این شعر با فضای روز و هوای روزگار ما مناسب‌تر است؟ من نمی‌دانم/ که چرا می‌گویند...
الف) شهر من آلوده‌ست/ دود، آخر چه کم از اکسیژن دارد؟/ چشم‌ها را باید شست/ دود دیگر باید دید ب) که ماشینت دودزاست/ آه، بنزین چه کم از گاز و گازوئیل دارد؟/ ریه را باید شست/ پشت فرمان، سیگار دیگر باید کشید ج) که جریمه حق من است/ این لگن آخر چه کم از هیبرید دارد؟/ ماشین‌ها را باید شست/ شیشه را لُنگ باید کشید د) طرح‌ها از در منزل جاری‌ست/ فرد از زوج چه کم دارد، هان؟/ طرح‌ها را باید شست/ نقاشی باید کشید
۳- به نظر شما از دست ما برای هوای تهران چه کمکی برمی‌آید؟
الف) به مدد دمنوشهای طبیعی و دمدودهای صنعتی با ابر در زمینه باریدن مذاکره کنیم و خیلی شاعرانه به او بگوییم: باران باش و ببار، نپرس هوای آلوده از کیست. ب) چشم‌مان را به روی اتوبوس‌های شرکت واحد باز کنیم و سوار بر خودروی تک‌سرنشین‌مان از آنها سبقت بگیریم. ج) در شهر دوره بیفتیم و بخوانیم: گفتند یافت می‌نشود جسته‌ایم ما/ آن هیبریدی که یافت می نشود، آنم آرزوست. د) با مترو تردد کنیم تا همزمان خریدهایمان را هم کرده باشیم و از ترددهای مربوط به پاساژها و هایپرمارکت‌ها و مراکز خرید، بکاهیم.
4- به‌نظر شما بهترین شعار برای کاهش آلودگی هوای تهران چیست و چه نتیجه‌ای به دنبال خواهد داشت؟
الف) تا خونه‌ت فاصله‌ای نیست از اینجا که تویی (ترویج پیاده‌روی) ب) چقدر با حمل‌ونقل سبز خوشگل‌تر شدی (تشویق شهروندان خودشیفته به استفاده از دوچرخه) ج) دود، زباله نیست (استفاده از دودهای ساکن در شهر برای برقراری ارتباط با یکدیگر هنگام برخورد انگشت به دکمه فیلترینگ) د) آدم له بشود ولی از درد تنهایی جان ندهد ای تک‌سرنشین (ترویج استفاده از وسایل نقلیه عمومی)
زندگی نوین با ادبیات کهن/ گر دود را کمتر کنی...
علی مرسلی
امروز آلودگی هوا به گرهی کور در شهرهای بزرگ کشور تبدیل شده و هوا آن‌قدر پس است که دیگر کار از واردات خودروی استاندارد و بنزین استاندارد گذشته است. اما در همهمه این‌همه حرف و شعار و قول، راه‌حل واقعی چیست؟ ساده‌ترین راه‌حل رفع آلودگی هوا این است که دوباره از قبرس، درازگوش وارد کنیم و قسمتی از بار حمل‌ونقل شهری را به دوش این حیوان نجیب بگذاریم. در تهران در صورت ایجاد خط ویژه تردد این عزیزان، در عرض یکی‌دو ساعت به مقصد مورد نظرمان می‌رسیم که تقریبا معادل همان درترافیک‌ماندن با ماشین است! در قدیم هم کسانی که در شهر زندگی می‌کردند، نفسشان بعضا می‌گرفت و به‌اصطلاح آن‌زمان دچار «دم‌گسستگی» می‌شدند: چنان‌چون بود شهری دل‌شکسته لب از گفتار بسته، دم گسسته (فخرالدین اسعد گرگانی) به آلودگی هوا باید نگاهی همه‌جانبه داشت و زوایا و نتایج دیگر این مسئله را نیز دید. صبح‌هایی که به خاطر آلودگی هوا، مدرسه و مهدکودک تعطیل می‌شود و بچهها در خانه سرفه می‌کنند، خطرش از خطر آلودگی هوا برای پدر و مادرها بیشتر است! بعضی از پدر و مادرها حاضرند مستقیما دهان مبارک را بچسبانند به اگزوز اتوبوس‌های فرسوده ولی مدارس یک روز هم به خاطر آلودگی، تعطیل نشود! حالا اگر این‌وسط پدر و مادرها بیمار شوند، چه‌کسی آن بچه‌‌های یتیم را بزرگ می‌کند؟ که آه ضعیفان به گردون رسد سرشک یتیمان به جیحون رسد (سلمان ساوجی) در قدیم هم وقتی ریه‌ها پر از دود و آلودگی می‌شده، زندگی، زیبایی و لذت خود را از دست می‌داده: آب از دل پاک آمد تا به بام سینه‌ها سینه چون آلوده باشد، این سخن‌ها باطل است (مولانا) مولانا هم از دود و دم حسابی شاکی بوده است: گر دود را کمتر کنی از نور شعله برخوری / از نور تو روشن شود هم این سرا هم آن سرا وارونگی هوا در تهران حتی صائب را وامی‌دارد که التماس باد را بکند تا شاید با وزیدنش از شدت آلودگی کم شود: ای باد اگر به گلشن طهران گذر کنی / از ما بپرس صائب نادردمند را اما عملی‌ترین راه‌حل قطعی آلودگی هوای تهران را ملک‌الشعرای بهار دریافته است؛ پس بیایید تهران را تخلیه کنیم و یک تهران دیگر در جای دیگر بسازیم. تا ما دوباره هوا را آلوده کنیم و تهران جدید را گرفتار دود و آلودگی کنیم، حداقل یک نسل، نفس راحت می‌کشند: آفت دین است و دانش، آفت ننگ‌ست و نام الحذر ای عاقل از طهران که طهران آفتی‌ست
ای کاش هوای شهر، فیلتر می‌شد/ 3رباعی برای گروه‌های حساس و غیرحساس
عباس تربن
همسایه و آشنا اگر بگذارد غول ته قصه‌ها اگر بگذارد از فرد به زوج، قصد رفتن دارم کیفیت این هوا اگر بگذارد دردی شده که بدون درمان مانده وارونگی هوا کماکان مانده ورزش جلویش گرفته شد در بیرون سیگار ولی هنوز ارزان مانده تو ماسک منی، تو فیلتر خاص منی بنزین یورو چهارِ احساس منی قلب تو ضعیف و این هوا آلوده‌ست هشدار که تو گروه حساس منی
شاخک متحرک در فضای مجازی/ آلودگی هوا، یار کمکی صندوق‌های بازنشستگی!
پگاه شفتی
«آلودگی هوا سال گذشته جان ۲۵هزار ایرانی را گرفت!» این خبری بود که بسیاری از کاربران توییتر در روزهایی که آلودگی هوا از مرز هشدار فراتر رفت، به آن واکنش نشان دادند. کاربر کنفوفیوز نوشته: همسایه روبه‌رویی و یکی از فامیلای ما هم جزوش بودند (هردو پیرمرد و بیمار اما موقعی که فوت کردند مشکل نداشتند)؛ تو همین زمستونی و محدوده بازار ایست قلبی کردند! کاربر شادی نوشته: با توجه به اینکه قریب به اتفاق صندوق‌های بازنشستگی، ورشکسته و خالی هستند، استمرار آلودگی هوا می‌تواند کمک بزرگی به این وضعیت بکند. آلودگی هوا آرام و بی‌صدا بیش از همه جان بازنشستگانی را می‌گیرد که ریه‌هایشان بیش از این تاب دم و بازدم این حجم از کثیفی را ندارد! کاربر لئون با کنارهم‌قراردادن دو عکس از آلودگی هوا و هوای پاک از چشم‌انداز برج میلاد نوشته: دیوید کاپرفیلد چیه؟ ما خودمون آلودگی هوا داریم، راحت برج میلاد غیب می‌کنه! اما اگر به سراغ تلگرام برویم، این‌روزها شعری از یک آدم طناز گمنام دست‌به‌دست می‌شود: بسی دود خوردم در این سال سی / فراموش کردم به‌کل، فارسی پیغام دیگری که این‌روزها ذیل خبر تعطیلی مدارس در روز شنبه ۲۱بهمن دست‌به‌دست می‌شد این بود: دانش‌آموزان و اولیای گرامی! از این پس برای بیدارشدن و مدرسه‌رفتن، به جای اینکه به ساعت نگاه کنین، به پنجره نگاه کنین؛ اگه آفتابی بود، قطعا مدارس تعطیله. خواب خوبی داشته باشین! کاربرها در توییتر فارسی در کنار غر و غم، راهکارهایی هم برای مشکلات ارائه می‌دهند که احتمالا با رفع فیلتر آن می‌تواند راحت‌تر به گوش مسئولان برسد. کاربر ذبیح نوشته: چین در سال٢٠١٧ میلادی ٨٩هزار اتوبوس برقی به ناوگان حمل‌ونقل خود اضافه کرده است. حرکت به سمت برقی‌کردن خودروها در غالب کشورها به‌عنوان یک راهبرد اصلی برای مبارزه با آلودگی هوا و کاهش گازهای گلخانه‌ای انتخاب شده است. این روزها در توییتر انگلیسی صحبت از راهکار هند برای مبارزه با آلودگی هواست. قرار است این کشور تا سال۲۰۳۰ تمام خودروهایش را برقی کند اما بسیاری از کاربران هندی به این خبر واکنش مثبت نشان نداده‌اند؛ مثلا کاربر باوش نوشته: خیلی خوب است اما بار حمل‌ونقل شهری بر گردن موتورسیکلت‌ها و ریکشاها [گاری ارزان حمل‌ونقل] است که مسئول قسمت اعظم آلودگی هستند. پس تکلیف آنها چه می‌شود؟ اما در توییتر فرانسه چه می‌گذرد؟ کاربران فرانسوی در کنار تقدیر از اقدامات آن هیدالگو ـ شهردار پاریس ـ برای مبارزه با آلودگی هوا، به او تاخته‌اند. یکی از کاربران فرانسوی زیر توییت خبری مربوط به مبارزه هیدالگو با آلودگی هوا نوشته است: ریاکاری یعنی پز مبارزه با آلودگی هوا بدهیم اما مدام با خودروی شخصی این‌طرف و آن‌طرف برویم و حتی در مسیرهای کوتاه هم به پاهای مبارک فشار نیاوریم! مدتی پیش خبرنگاران فیلمی از رفت‌وآمدهای آن هیدالگو منتشر کردند که نشان می‌داد او حتی در مسیرهای کوتاه هم از خودرو استفاده می‌کند. این فیلم مردم فرانسه را خشمگین کرد؛ چراکه او قبلا از مقامات دولتی درخواست کرده بود با مترو تردد کنند.
