دیدگاه
شورایاری‌ها حلقه مفقوده حق بر شهر
سید آرش حسینی میلانی/ عضو شورای شهر تهران
حضور و ایفای نقش مؤثر شهروندان در فرایند حکمرانی شهری یکی از دغدغه‌های جدی مدیران شهری در غالب شهرهای توسعه‌یافته دنیاست. مروری بر روند تصمیم‌گیری‌ها در این شهرها و همچنین بازخوانی تاریخ توسعه در آنها موید دخالت جدی شهروندان در پروسه تصمیم‌سازی‌ها و تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان در ساخت مدیریتی این شهرهاست. آن چیزی که در غالب این شهرها نام‌هایی همچون انجمن‌های محلی، شورای محلی و عناوینی از این دست دارند یک هدف عمده را دنبال می‌کنند: ایجاد بستری کارا برای بروز مطالبات و دغدغه‌های شهروندان در تصمیم‌گیری‌های شهری و به تبع آن، اداره و توسعه شهر بر مبنای نیازها، مطالبات، دغدغه‌ها و علایق شهروندانش.
در ایران، شورایاری‌ها نیز براساس همین بایسته مهم شکل گرفتند. مدیریت شهروندمحور محلات، حل مسائل، نیازها و مشکلات شهروندان هر محله، نقش‌آفرینی شهروندان محلی در اداره محله و توسعه آن و ایجاد کانال ارتباطی پویا و کارا برای تأثیرپذیری مدیریت شهری از مطالبات و علایق شهروندان، ازجمله اهدافی است که شورایاری‌ها دنبال می‌کنند.
شورای پنجم از بدو تشکیل با توجه به باور بنیادین اعضا به ضرورت ایفای نقش جدی‌تر شورایاری‌ها در فرایند اداره محلات و همچنین تأثیرپذیری عمیق‌تر مدیریت شهری از مطالبات شهروندان، بسترسازی برای تحقق مدیریت شهروندان از طریق شورایاری‌ها را در دستور کار قرار داد و بر همین مبنا تغییراتی در اساسنامه شورایاری‌ها صورت داد تا فرایند مشارکت اهالی در سرنوشت محله خود و نقش‌آفرینی شهروندان در روند توسعه شهر تسهیل و با دقت، کارایی و تأثیر بیشتری صورت پذیرد.
این در حالی است که براساس بررسی‌های علمی انجام شده، ما در تهران با 2چالش عمده شهروندی مواجه هستیم. نخستین چالش، کاهش احساس تعلق محله‌ای است. براساس بررسی‌های انجام شده، حدود یک درصد مردم به محلات خودشان احساس تعلق می‌کنند که این مسئله خطرناک است و موجب ضربه خوردن هویت محله‌ای می‌شود.
چالش دوم، احساس کم‌توانی شهروندان در حل و فصل مسائل و آسیب‌هاست؛ یعنی مردم احساس می‌کنند که توانی برای حل مسائل و مشکلات شهر خود ندارند؛ شورایاری‌ها با ایجاد ظرفیت تعامل و گفت‌وگو درباره دغدغه‌های محله می‌توانند نقش مؤثری در افزایش مشارکت اجتماعی برای حل و فصل مسائل ایفا کنند. با این تفاسیر، انتخابات شورایاری‌های تهران در حالی در آستانه برگزاری است که به‌نظر می‌رسد شورایاری‌ها جایگاه در خور و مؤثرتری برای تحقق اهداف خود یافته‌اند و اینک نوبت شهروندان است که با بهره‌گیری از این فرصت و با مشارکت در این انتخابات- چه به‌عنوان کاندیدا و چه به‌عنوان رأی‌دهنده- این حلقه مهم و مؤثر در زنجیره مدیریت شهری را محکم‌تر شکل دهند و گامی مهم در جهت اداره محلات و به تبع آن کلیت شهر بر مبنای نیازها و علایق واقعی شهروندان بردارند.
