موانع پیش پای هنرمندان صنایع دستی

سیستان و بلوچستان دارای صنایع دستی متنوع و جذاب بی‌نظیری است که حاصل ذوق و خلاقیت ذهن و دستان توانای زنان و مردان هنرمند این خطه است. 

سیستان و بلوچستان با تنوع جغرافیایی خاص و کثرت اقوام و مذاهب، نمود زیبایی از گنج‌های صنایع دستی است به طوری که شمال آن با آب و هوای گرم و خشک، مرکز با کوهستانی بودن و مناطق جنوبی استان با توجه به گرما و شرجی هوا هر یک صنایع دستی مخصوص خود را دارند.
 این در حالی است که فعالان و هنرمندان صنایع دستی استان با مشکلات بسیاری مانند نداشتن بیمه و گرانی مواد اولیه برای کار مواجه هستند. 


مواد اولیه به سختی تهیه می‌شود

به گزارش ایرنا، یکی از کارآفرینان برتر در رشته سوزن‌دوزی گفت: دانش‌آموخته رشته گرافیک و طراحی لباسم و از سال ۸۵ به صورت حرفه‌ای در زمینه سوزن‌دوزی فعالیتم را آغاز کرده‌ام. در حال حاضر رئیس هیات مدیره شرکت تعاونی ۱۳۹۷ سوزن‌دوزی بلوچ در زاهدان هستم. 

 «سارا قادری» افزود: با دانشگاه جامع علمی‌کاربردی در زمینه صنایع دستی همکاری دارم و سوزن‌دوزی سیستان و بلوچستان را با کارهای روز و مدرنیته تلفیق می‌کنم. 

وی در زمینه تأمین مواد اولیه و فروش محصولات سوزن‌دوزی افزود: تهیه مواد اولیه در حال حاضر بسیار سخت است، زیرا از طریق دلالان و با قیمت بالا به دست ما می‌رسد. 

این کارآفرین برتر ادامه داد: محصول تولیدی در استان با همکاری میراث فرهنگی در نمایشگاه‌ها و در خارج از سیستان و بلوچستان نیز از طریق نمایشگاه‌ها، فروشگاه‌ها و مزون‌ها در معرض دید عموم قرار گرفته و به فروش می‌رسند. 

وی گفت: تا قبل از سال محصولات سوزن‌دوزی به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شد اما در حال حاضر به دلیل تحریم‌ها این امر امکان‌پذیر نیست. 

قادری در خصوص بیمه نیز گفت: در گذشته بیمه بودم، اما به دلیل این‌که یک روز دیرتر حق بیمه را واریز کردم بیمه‌ام قطع شده و در حال حاضر کسی پاسخ‌گو نیست. 
وی با بیان این‌که تکلیف چند سال بیمه پرداخت‌شده‌اش نیز معلوم نیست، گفت: از مسئولان میراث فرهنگی درخواست دارم در زمینه بیمه هنرمندان اقداماتی را انجام دهند. 

قادری کارآفرین برتر سیستان و بلوچستان است که با دانشگاه جامع علمی‌کاربردی همکاری دارد و طرح اشتغال‌زایی مشاغل خانگی با کمترین هزینه را ارائه داده و در جشنواره ملی حرکت لوح تقدیر دریافت کرده است. 

سازمان‌ها مستقیماً صنایع دستی را از هنرمندان بخرند
کارآفرین برتر دیگر که در زمینه سکه‌دوزی فعالیت دارد، گفت: از سال ۷۶ در کلاس‌های فنی و حرفه‌ای شرکت کردم و از سال ۸۴ با در دست داشتن مدرک مدیریت و مربیگری با اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همکاری خود را در زمینه سکه‌دوزی، خامک‌دوزی، سوزن‌دوزی طراحی و تولید آغاز کردم. 

 «فاطمه لطفی» افزود: هم‌اینک کارآفرین روستایی و پشتیبان صنایع دستی در زاهدان هستم و یک کارگاه در روستای منزل‌آب دارم که ۲۵ نفر به صورت مستقیم در آن‌جا مشغول به کار هستند. 

وی افزود: اکنون قیمت مواد اولیه بسیار بالا رفته که این خود مشکلات زیادی را به وجود آورده است. 

این کارآفرین برتر ادامه داد: بیشترین زحمت را دوزندگانی بر عهده دارند که با جان و دل کار می‌کنند و ساعت‌ها زحمت می‌کشند تا هنری زیبا خلق کنند، اما بیشترین سود نصیب دلالان می‌شود. 

وی گفت: اگر سازمان‌ها مستقیماً از خود ما خرید کنند کمتر دچار مشکل خواهیم شد و دست دلالان نیز از این بازار کوتاه می‌شود. 

لطفی درباره فروش محصولات در داخل استان نیز گفت: در سیستان و بلوچستان جایی برای فروش محصولات نداریم و باید میراث فرهنگی امکاناتی را در اختیار هنرمندان استان قرار دهد و بازارچه‌های دائمی راه‌اندازی کند تا بتوانیم محصولاتمان را بفروشیم. 

وی گفت: تعدادی از ادارات نیز قول مساعدت داده‌اند تا محصولات صنایع دستی سیستان و بلوچستان را در نمایشگاه‌های دائمی خارج از استان ارائه دهند.  این هنرمند سکه‌دوزی در خصوص بیمه افزود: ۱۱ سال بیمه قالی‌بافی بودم، اما از 5 سال پیش به علت این‌که چند روزی دیرتر حق بیمه را واریز کردم، بیمه‌ام قطع شد و در حال حاضر با وجود مشکلات فراوان بیمه هم نیستم که امیدوارم هرچه زودتر این مشکل از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان حل شود. 


ایجاد 2 بازارچه دائمی صنایع دستی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: یک تفاهم‌نامه و موافقت‌نامه با معاونت ریاست جمهوری و ریاست عالی سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری در زمینه بیمه صنعتگران فعال در بخش صنایع دستی و امور مربوط به آنان انجام‬ شده‬ و دستگاه‌های ذی‌ربط پیگیری کردند تا صنعتگران بتوانند بیمه شوند که این امر از طریق جراید و رسانه‌ها به اطلاع صنعتگران خواهد رسید.   «علیرضا جلالزایی» افزود: ‬هم‌اینک آمار دقیق از صنعتگران بیمه‌شده وجود ندارد؛ اما در حال سرشماری این امر هستیم که تا چند روز دیگر تکمیل می‌شود و به صورت کامل می‌توانیم اعلام کنیم چند صنعتگر تحت پوشش بیمه داریم.  

جلالزایی افزود: برای فروش محصولات صنعتگران در داخل و خارج از کشور نیز نمایشگاه‌های خارجی را رصد می‌کنیم و بسته به نوع نمایشگاه و هدفی که از برگزاری نمایشگاه خارجی وجود دارد و تعداد شرکت‌کنندگانی که می‌توانند به تناسب ظرفیت نمایشگاه شرکت کنند از صنعتگران دعوت می‌کنیم در صورت امکان در نمایشگاه‌ها حضور یابند. 


صنایع سیستان و بلوچستان در راه جهانی شدن 

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سیستان و بلوچستان گفت: این استان ظرفیت‌های و پتانسیل‌های بسیار زیادی در زمینه صنایع دستی سوزن‌دوزی، خامه‌دوزی، سکه‌دوزی، سفال، سنگ‌های تزئینی و قیمتی، حصیربافی و غیره دارد.   

«علیرضا جلالزایی» افزود: پس از جهانی شدن روستای کلپورگان اکنون در حال آماده‌سازی روستای تنگه سرحه به عنوان روستای ملی حصیربافی هستیم و پرونده آن آماده و ارسال شده که تیرماه جلسه برگزار خواهد شد تا این روستا را به عنوان روستای ملی حصیربافی که یکی از صنایع دستی خوب مردم بلوچستان است به ثبت برسانیم.

 اگر این اتفاق رخ دهد تأثیر بسیار خوبی بر روند صنایع دستی سیستان و بلوچستان دارد که بعد بتوانیم پرونده جهانی شدن آن را آماده کنیم؛ البته این امر پروسه خاصی دارد.  

وی افزود: امیدواریم بتوانیم ایرانشهر را نیز به عنوان شهر جهانی سوزن‌دوزی در آینده معرفی کنیم همان‌گونه که کلپورگان را به عنوان شهر ملی سفال یا سفالگری ثبت کردیم و بعد دهکده سفال کلپورگان ثبت جهانی شد.  وی افزود: یکی از وظایف این اداره کل شناسنامه‌دار کردن صنعتگران استان است که بدانیم چه تعداد صنعتگر کار می‌کنند. 

در حال حاضر صنایع دستی به بیشتر خانه‌ها راه یافته و جزو سفره معیشتی مردم شده به طوری که مثلاً اعضای 7 نفره یک خانواده همه مشغول کار صنایع دستی هستند؛ برای این مهم باید سرشماری کاملی انجام شود.