میهمانان تهران

اسماعیل سلطنت‌ پور/ خبر‌نگار
 ایران در هفته پیش‌رو موج تازه‌ای از رفت‌وآمد دیپلماتیک را در مقابل دارد؛ نخست‌وزیر ژاپن میهمان مهم تهران در این هفته است و وزیر خارجه آلمان هم در نیمه مهلت ایران برای اروپا در تهران خواهد بود.

گزارش خبرنگار همشهری حاکی است که روز دوشنبه این هفته، تهران میزبان هایکو ماس وزیر خارجه آلمان است تا مشخص شود پس از گذشت یک‌ماه از ضرب‌الاجل ایران، اروپایی‌ها برای ماندن ایران در برجام چه در چنته دارند.

ماس قرار است در تهران علاوه بر دیدار با محمدجواد ظریف، با حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان هم دیدار کند و مهم‌ترین سؤالی که در تهران باید به آن پاسخ دهد اقداماتی است که اروپایی‌ها برای عمل به تعهداتشان انجام داده‌اند. ایران 18اردیبهشت اعلام کرد در مرحله نخست تا 60روز بعد، از سقف تعیین‌شده در برجام برای نگهداری اورانیوم و آب سنگین عبور می‌کند و در مرحله بعد به سقف درصد غنی‌سازی‌ 3.67 پایبند نخواهد بود.

منابع دیپلماتیک می‌گویند در یک‌ماه گذشته اروپایی‌ها به‌دلیل جدی نگرفتن هشدارهای مقابله‌ای ایران ابتدا تحرک خاصی انجام نداده‌اند، اما پس از 4برابر شدن تولید اورانیوم توسط ایران تقلا در اروپا آغاز شده و در نتیجه این تحرکات، تهران روز دوشنبه میزبان وزیر خارجه آلمان خواهد بود.

ماس هفته قبل با مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا دیدار کرده بود.

از سوی دیگر گفته می‌شود پرفیشر، رئیس آلمانی اینستکس نیز این هفته به تهران خواهد آمد تا با همتایان ایرانی‌اش گفت‌وگو کند.

در روزهای اخیر روسیه و هلند هم اعلام کرده‌اند اگر سازوکار اینستکس راه‌اندازی شود به آن خواهند پیوست و آمریکا هم اعلام کرده درصورت نقض نشدن تحریم‌های آمریکا با اینستکس مقابله نخواهد کرد.

سفر ماس نخستین سفر یک وزیر امور خارجه آلمان به ایران از 2سال‌ونیم پیش به این سو است و 2هفته پیش هم ینس پلوتنر، یکی از مدیران ارشد وزارت امور خارجه آلمان به تهران سفر کرده بود.

دویچه‌وله آلمان هدف از سفر ماس را نجات برجام عنوان کرده. آلمانی‌ها بین اروپایی‌ها بیش از بقیه برای حفظ برجام در تلاش هستند؛ درحالی‌که انگلیس درگیر بحران سیاسی داخلی خود است و فرانسه هم رویکردی اتخاذ کرده که مقامات ایران آن را غیرسازنده توصیف کرده‌اند.

همزمان با این تلاش‌ها وزیر خارجه ژاپن هم در راه تهران است تا مقدمات سفر شینزو آبه، نخست‌وزیر این کشور به ایران را فراهم و توافقنامه‌های سران 2کشور را نهایی کند.

نخست‌وزیر ژاپن برای نخستین‌بار در 40سال اخیر قرار است در سفری نسبتا طولانی چهارشنبه به ایران بیاید.

محمدجواد ظریف یک‌ماه قبل درحالی‌که به ترکمنستان و هند رفته بود یکباره مسیر خود را به توکیو تغییر داد و با وزیر خارجه و نخست‌وزیر ژاپن دیدار کرد. 2هفته بعد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا به توکیو رفت و از نخست‌وزیر ژاپن خواست برای حل مشکل ایران و آمریکا به تهران سفر کند. ترامپ در توکیو گفت که فقط از ایران می‌خواهد بمب اتم نداشته باشد و در این صورت با ایران با رهبران فعلی‌اش نیز کنار می‌آید.

رهبر ایران به فاصله کمی بدون اشاره به خواسته ترامپ تأکید کرد که ایران حتی برای انبار کردن هم به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست، چون این سلاح را پرهزینه و بلااستفاده می‌داند. در روزهای اخیر شبکه الجزیره به نقل از منبعی ادعا کرد ترامپ به ایران پیام داده آمادگی دارد برای برکناری جان بولتون که به دشمنی با ایران شهره است اقدام کند؛ ادعایی که تأیید نشده اما ناظران به‌دلیل اختلافات پمپئو با بولتون و نیز به بن‌بست رسیدن پرونده مذاکرات کره‌شمالی آن را دور از ذهن نمی‌دانند. با این حال به‌نظر می‌رسد شینزو آبه در نودمین سال روابط ایران و ژاپن قصد دارد سفر خود را در تاریخ ثبت کند؛ به همین دلیل با یک بسته مشخص سیاسی و اقتصادی به تهران سفر می‌کند.

ژاپن که شریک سنتی ایران در حوزه انرژی و وابسته به نفت خلیج‌فارس به‌شمار می‌رود درصدد است بتواند با ایران کار کند اما تحریم‌ها مانعی مهم در این راه هستند؛ به همین دلیل مقام ژاپنی تلاش خواهد کرد ایران و آمریکا را دعوت به کاهش تنش و شروع مذاکره کند. دستور کار شینزو آبه در سفر به تهران تا حدودی مشخص است. او با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور ایران دیدار می‌کند و گزارشی از دیدارش با ترامپ را ارائه خواهد کرد. ترامپ و شینزو آبه در توکیو هنگامی که مشغول بازی گلف بودند درباره ایران گفت‌وگو کرده بودند و حالا می‌خواهند از زبان مقامات ایران پاسخ بشنوند و باید دید مقامات تهران که به اهداف سفر شینزو آبه و خواسته‌های او آگاه هستند چه ایده‌هایی برای بهره‌برداری هرچه بهتر از سفر فوق‌العاده مهم نخست‌وزیر ژاپن در سر دارند.

روحانی یک روز بعد از دیدار با شینزو آبه قرار است در 2نشست مهم شرکت کند. حضور در اجلاس سران شانگهای در بیشکک و شرکت در نشست سران سیکا در دوشنبه 2برنامه‌ای هستند که روحانی در حاشیه آن احتمالا با سران شرکت‌کننده ازجمله شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه دیدار‌می‌کند.


 شینزو آبه در نودمین سال روابط ایران و ژاپن قصد دارد سفر خود را در تاریخ ثبت کند. دستور کار آبه در سفر به تهران تا حدودی مشخص است. او با رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور ایران دیدار می‌کند و گزارشی از دیدارش با ترامپ را ارائه خواهد کرد

مکث

انتقاد از رئیس‌جمهور فرانسه
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به اظهارات رئیس‌جمهور فرانسه در دیدار با همتای آمریکایی خود مبنی بر لزوم مذاکره با ایران درباره موضوعات غیرهسته‌ای گفت: طرف‌های اروپایی تاکنون به‌رغم برخی سخنان و بیانیه‌های سیاسی، در عمل به تعهدات خود ذیل برجام و تعهدات بعد از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام ناتوان بوده و نتوانسته‌اند زمینه انتفاع کامل کشورمان طبق این توافق چندجانبه را فراهم کنند. سیدعباس موسوی تأکید کرد: در این شرایط، آنها با طرح موضوعات فرابرجامی، نه‌تنها کمکی به حفظ برجام نمی‌کنند، بلکه زمینه بی‌اعتمادی بیشتر بین طرف‌های باقیمانده برجام را فراهم و آمریکا را به هدف خود در خروج غیرقانونی از برجام که چیزی جز فروپاشی آن نبود، نزدیک‌تر می‌کنند.