غافلگیری مردم در نبود سامانه هشدار سریع

مجید جباری/ خبرنگار
وقوع تندبادهای شدید چند سالی است مردم تهران را غافلگیر می‌کند؛ حتی اگر هواشناسی چند روز قبل از آن نسبت به وقوع آن هشدار داده باشد. مثل روز شنبه 4خرداد که ساعت 7عصر، طوفانی با سرعت 80کیلومتر تهران را درنوردید و موجب شد کیفیت هوای شهر در ساعت 8به شاخص 152و ناسالم برای همه برسد. این آلودگی ناشی از طوفان البته ساعاتی بعد با وزش باد از بین رفت.

به هر حال شاید دلیل اینکه مردم ما با وجود هشدارهای هواشناسی باز هم غافلگیر می‌شوند، نبود سامانه هشدار سریع مخاطرات جوی در پایتخت باشد. این سامانه می‌تواند دقایقی پیش از وقوع حوادث طبیعی مانند طوفان و سیل با اطلاع‌رسانی گسترده و بهنگام، مردم را برای مقابله و مواجهه با بحران‌ها آماده کند. با این حال سال‌هاست مسئولان و متولیان از راه‌اندازی این سامانه در پایتخت خبر می‌دهند؛ درحالی‌که این خبرها صرفا در حد امضای قرارداد و اعلام آمادگی برای استقرار این سامانه می‌ماند و هرگز اجرایی نمی‌شود. در همین راستا مهر‌ماه سال گذشته سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از امضای تفاهمنامه همکاری بین سازمان هواشناسی کشور و سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران خبر داده بود، اما این خبر نیز در حد قرارداد باقی ماند تا در ضعف اطلاع‌رسانی در چنین شرایطی همچنان مردم ما غافلگیر شوند.

عبور از 16سال آب و هوای خشک
اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست در گفت‌وگو با همشهری درباره وقوع تندبادهای اخیر در تهران بر این باور است که «وقوع تندبادهای اخیر در تهران که با باران همراه بوده، خبر خوشی برای شهروندان دارد؛ به شرطی که در وهله نخست ادامه‌دار باشد و از سوی دیگر مردم به هشدار‌ها و پیش‌بینی‌های سازمان‌های مربوطه اعتماد کنند.»

او همچنین ادامه می‌دهد: «بروز چنین تندبادهایی که به همراه بارندگی است، بیش از هرچیز می‌تواند متأثر از 2 رویداد باشد. اول اینکه نشان‌دهنده سال ‌تر است و سال ‌تر به‌معنای بارش بیش از معدل سالانه خواهد بود که این امر محقق شده است، چرا که سال گذشته بیش از 240میلی‌متر معدل سالانه ما شاهد بارش باران در تهران بودیم. دومین موضوع اینکه این اقلیم می‌تواند از ‌ترسالی حکایت کند، اما مشروط بر اینکه این پدیده ادامه‌دار باشد. همچنین برای اینکه ما از 16سال خشک بیرون بیاییم و وارد ترسالی شویم لازمه‌اش این است که در ‌ماه آخر بهار یعنی خرداد و 3‌ماه تابستان بیش از معدل، باران دریافت کنیم. بنابراین اگر این اتفاق بیفتد که ظاهرا شاهد آن هستیم، معنایش این است که خشکسالی و تأثیر پذیرفتن از پدیده‌های آب و هوایی دریای عمان و خلیج‌فارس را که سبب 16سال هوای خشک در کشور ما بوده پشت سر گذاشته‌ایم. در نتیجه، این پدیده جدید باد و طوفانی که شاهد آن هستیم به‌معنای تأثیرپذیری از جو آب و هوایی اقیانوس اطلس است که اگر اینطور باشد، باز هم خبر خوبی است.»

کهرم در عین حال می‌گوید: «در این شرایط ضرورت دارد مراقب خساراتی که این پدیده بر شهرها برجا می‌گذارند، باشیم؛ مثلا اگر هواشناسی و شهرداری تأکید می‌کنند که در ساعات وقوع طوفان، شهروندان و اقشار خاص مانند کودکان و سالمندان در خانه‌ها بمانند تا خسارات جانی کاهش یابد، مردم باید به این هشدارها توجه کنند. همچنین راه‌اندازی سامانه‌های هشدار سریع و توجه مردم به هشدار‌ها و پیش‌بینی‌ها تا حد زیادی از خسارت‌های این پدیده می‌کاهد.»

   تداوم وزش شدید باد
پیش‌بینی‌های انجام شده در شرکت کنترل کیفیت هوا نشان‌دهنده افزایش تدریجی میزان ناپایداری جوی طی هفتمین روز از خرداد 98است. این شرایط سبب افزایش میزان ابرناکی و سرعت وزش باد خواهد شد؛ به‌گونه‌ای که برای برخی ساعات، وزش باد شدید با بزرگی بالاتر از 8متربرثانیه از سمت نواحی جنوبی - جنوب غربی انتظار می‌رود احتمال گرد و خاک و افزایش موقتی غلظت ذرات معلق را به‌دنبال داشته باشد. بدین‌ترتیب با وجود افزایش موقتی غلظت آلاینده‌ها طی برخی ساعات امروز(سه‌شنبه)، کاهش تردد خودروها و ناپایداری‌های جوی سبب برقراری شرایط سالم کیفیت هوا در بیشتر مناطق شهر تهران خواهد شد. این وضعیت جوی عصر امروز  برخی ساعات به‌ویژه بعدازظهر همراه با افزایش ابر و وزش باد خواهد بود. از این رو، امروز  وضعیت کیفیت هوای بیشتر مناطق پایتخت همچنان در شرایط مساعد قرار خواهد داشت.