تعیین حداقل دستمزد نیازمند ساختار است

شهرام غفاری/ رئیس‌مؤسسه‌عالی پژوهش‌تأمین اجتماعی
هدف این است که فرایند تعیین حداقل دستمزد، برای طیف کارگران از یک سیر منطقی برخوردار شود و وضعیت کنونی آن در ماه‌های پایانی سال در جلساتی که به همین منظور تشکیل می‌شود بررسی شود تا میزان آن با حضور نمایندگان کارگران، دولت و کارفرمایان (که آن را سه‌جانبه‌گرایی می‌خوانیم) مورد چانه‌زنی قرار بگیرد. در همین راستا، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی در راستای وظایف خود در سال‌های اخیر درخصوص تعیین حداقل دستمزد، به سمت انجام پژوهش‌های کارشناسانه رفته است و در همین مورد سعی کرده‌ایم با تولید گزارش‌هایی آرام‌ آرام این موضوع را به بحث کارشناسی و علمی تبدیل کنیم و تمام تلاش خودمان را انجام داده‌ایم تا موضوع مزد از یک بحث سیاسی و اقتصادی صرف، خارج شود.

درصورتی که حداقل دستمزد برای تأمین معیشت کارگران تعیین ‌شود اما این مقدار، بدون نگاه به مسائل واقعی اقتصادی مانند عرضه و تقاضا و بهره‌وری انجام می‌شود، حال اینکه تعیین دستمزد واقعی یک کارگر که چقدر، چگونه و با چه ضوابط و شرایطی تعریف شود، نیازمند بررسی و تحقیق است. مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی این آمادگی را دارد که برای ایجاد ساختار تعیین حداقل دستمزد، تحقیق و بررسی کند، زیرا موضوع آن با منافع ملی و شهروندان گره خورده است و همچنین این موضوع با سرنوشت سازمان تأمین اجتماعی در ارتباط کامل است.

باتوجه به تعدد نظرات و گوناگون بودن خواسته‌های جامعه کارگری، کارفرمایی و دولت درخصوص تعیین حداقل دستمزد، چنانچه تعیین حداقل دستمزد از ساختار منطقی برخوردار باشد، این اختلاف‌‌نظرها نیز برطرف می‌شود و در یک فضای بدون تنش می‌توان به بحث و چانه‌زنی پرداخت. در این بین برخی‌ها اعتقاد دارند دستمزد باید به‌صورت منطقه‌ای تعیین شود و برخی نیز معتقدند باید براساس صنف تعیین شود اما در این بین جامعه کارگری می‌خواهند با توجه به شرایط زندگی و کرامت انسانی، حداقل دستمزد تعیین شود و کارفرمایان هم می‌خواهند دستمزد پرداختی متناسب با مشکلات خودشان تعیین شود. نقطه تعادل این مسئله در جلسات اداری قابل نتیجه‌گیری نیست اما از طریق مستندات و در قالب ساختار، قابل ‌دسترسی است تا براساس نتایج به‌دست‌آمده، تصمیم‌گیری آسان شده و از کیفیت لازم برخوردار شود. کیفیت لازم نیز زمانی ایجاد می‌شود که منافع همه ذی‌نفعان دیده شود و همه گروه‌ها در طول سال احساس کنند که یک بازی برد- برد در مقتضیات زمان نصیب‌شان شده است. تا زمانی که نتوانیم فرایندهای تصمیم‌گیری را اصلاح کنیم، هر تصمیمی که گرفته شود، خوب یا بد، ماندگاری و پایداری آن کم خواهد بود.