ترودو در بحران
استعفای 2وزیر کابینه و درگیری در یک پرونده فساد مالی، ادامه کار نخستوزیر کانادا را با شک و تردید روبهرو کرده است
دومین استعفا در کابینه جاستین ترودو هم از راه رسید تا نخستوزیر جوان کانادا ناگهان خود را در میان یک بحران بزرگ سیاسی و قضایی ببیند؛ بحرانی که ممکن است 7مانده به پایان کار دولت، کرسی ریاست را از دست او خارج کند.
جین فیلپات، وزیر خزانهداری کانادا و یکی از مهمترین اعضای کابینه دیروز طی نامهای به نخستوزیر استعفایش را اعلام کرد. خانم فیلپات گفت که طی هفتههای گذشته، اتفاقاتی را که برای دولت افتاده به دقت دنبال کرده و به این نتیجه رسیده که برای حفظ «ارزشهای اخلاقی» و «تعهدات قانونی» خود ترجیح میدهد در دولت حضور نداشته باشد. فیلپات در نامه خود نوشته که «بهشدت» نگران تلاشهای سیاستمداران و مقامهای دولتی در اعمال فشار به وزارت دادگستری بر سر پرونده شرکت ساختمانی اسانسی-لاوالین است.
وزیر خزانهداری کانادا به بندهایی از قانون این کشور اشاره کرده که براساس آنها وزیر دادگستری و دادستانی نباید در رسیدگی به پروندههای قضایی تحت فشار سیاسی قرار گیرند. او نوشته که به همین دلیل دیگر اعتمادی به دولت جاستین ترودو ندارد و ترجیح میدهد، کرسیاش در کابینه را ترک کند.
فیلپات از چهرههای نزدیک به جاستین ترودو است اما همزمان بهعنوان دوست صمیمی جودی ویلسون-ریبولد، وزیر دادگستری کانادا هم شناخته میشود. خانم ویلسون-ریبولد که همزمان سمت دادستان کل را هم در اختیار دارد 3هفته پیش در اعتراض به ادامه دخالتهای دولت و افرادی در دفتر نخستوزیر در پرونده فساد مالی شرکت لاوالین تصمیم گرفت استعفا کند. استعفای او زلزلهای در دولت و فضای سیاسی کانادا به پا کرد و باعث شد همه انگشت اتهام را به سمت شخص نخستوزیر نشانه بگیرند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، بحرانی که طی هفتههای اخیر دولت کانادا و شخص نخستوزیر را درگیر خود کرده مربوط به پرونده فساد مالی و پرداخت رشوه از سوی شرکت بزرگ مهندسی و ساختمانی اسانسی-لاوالین است که اکنون مراحل دادرسی را طی میکند. مدیران این شرکت متهم شدهاند که بین سالهای 2001 تا 2011 یعنی زمانی که معمر قذافی هنوز در لیبی بر سر قدرت بود، با پرداخت 36میلیون دلار رشوه به مقامهای دولتی این کشور، چندین میلیارد دلار قرارداد ساختوساز در لیبی منعقد کردهاند.
اسانسی-لاوالین یکی از بزرگترین شرکتهای کاناداست که دفتر مرکزی آن در شهر مونترال واقع شده است. این شرکت بیش از 50هزار نیرو در نقاط مختلف جهان دارد که حدود 9هزار نفر از آنها در کانادا هستند. پرونده لاوالین از سال2015 یعنی همان زمان که ترودو به نخستوزیری رسید و کابینهاش را شکل داد در دادگستری به جریان افتاد. مدیران این شرکت از همان ابتدا تخلفات صورت گرفته را پذیرفتند اما از در معامله با دولت درآمدند. آنها توانستند افرادی را در دولت ازجمله در دفتر نخستوزیری قانع کنند که به جای رسیدگی به پرونده رشوه در دادگاه، این شرکت معادل جزای نقدی را به دولت پرداخت کند و پرونده مختومه شود. وزیر دادگستری همزمان با استعفای خود اعلام کرد که دستکم 11مقام دولتی از دفتر نخستوزیر گرفته تا دفتر وزیر دارایی با او تماس گرفته و خواستار توقف دادگاه رسیدگی به پرونده فساد مالی لاوالین شدهاند. خانم ویلسون-ریبولد سپس گفت که جاستین ترودو هم جزو افرادی بوده که به او در مورد ادامه کار دادگاه هشدار داده و خواستار پایان دادن به این ماجرا بوده است. مدیران لاوالین میگویند آنها و شرکتشان نباید بهخاطر خطای مدیرانی که اکنون از کار برکنار شدهاند، مجازات شوند. دادگستری اما خواستار ادامه روند رسیدگی به پرونده است که احتمالا علاوه بر جریمه نقدی، این شرکت را بهمدت 10سال از حضور در تمامی پروژههای دولتی در کانادا منع خواهد کرد؛ حکمی که بهمعنای یک ضربه بزرگ به فعالیت لاوالین خواهد بود.
منتقدان جاستین ترودو معتقدند او به نفع یک شرکت خصوصی از قانون تخطی کرده و دیگر شایسته حضور در رأس دولت نیست. ترودو اما تاکید دارد که تلاش او برای توقف روند رسیدگی به پرونده، تنها بهخاطر نجات کارکنان لاوالین بوده است؛ چراکه حکم دادگاه باعث میشود هزاران نفر در این شرکت بیکار شوند.
ترودو برکنار میشود؟
اقدام جودی ویلسون-ریبولد برای استعفا و سپس افشاگری در مورد اقدامات دولت به نفع پرونده فساد مالی شرکت لاوالین، اقدامی علیه حزب او یعنی حزب لیبرال تلقی شده است. استعفای وزیر دادگستری ابتدا آنقدرها جدی بهنظر نمیرسید اما رفتهرفته نخستوزیر 47ساله کانادا را وارد یک رسوایی بیسابقه کرد. او 3سال گذشته را بدون چالشی بزرگ پشت سر گذاشته و یکی از محبوبترین نخستوزیران تاریخ کانادا بوده است. قبل از ماجراهای اخیر، پیشبینی میشد او در دور بعدی نیز با رأی بالا کرسی نخستوزیری را از آن خود کند اما اکنون نظرسنجیها از کاهش محبوبیت او حکایت دارد. حزب محافظهکار کانادا نیز که 3 سال گذشته را در جایگاه حزب اپوزیسیون قرار داشته از فرصت پیش آمده بیشترین بهره را گرفته و اکنون بر طبل استیضاح جاستین ترودو میکوبد. جاستین ترودو حتی اگر از 7ماه پیش رو به سلامت عبور کند، شاید نتواند برای بار دوم اعتماد رأیدهندگان کانادایی را جلب کند.
جودی ویلسون-ریبولد، وزیر دادگستری و جین فیلپات، وزیر خزانهداری کانادا با استعفا در اعتراض به دخالت دولت در یک پرونده قضایی، ترودو را وارد بحرانی بیسابقه کردهاند