هندی‌ها کلید دروازه ملل را تحویل گرفتند

دیروز پس از برگزاری نخستین نشست کمیته پیگیری اجرایی‌سازی توافقنامه چابهار و افتتاح رسمی دفتر شرکت IPGL هند، اپراتوری بندر شهید بهشتی چابهار رسما به این شرکت هندی واگذار شد. طبق تفاهمنامه، هندی‌ها تا یک و نیم‌سال به‌صورت موقت و پس‌ازآن به‌مدت 10سال اپراتوری بندر چابهار را برعهده می‌گیرند و تخلیه، بارگیری، تأمین تجهیزات و بازاریابی بخشی از مأموریت آنها خواهد بود. 
به‌گزارش همشهری، موافقتنامه ترانزیتی حمل‌ونقل دریایی ایران، هند و افغانستان که بخشی از آن به توسعه بندر شهید بهشتی چابهار با مشارکت هندی‌ها مربوط می‌شود، در سال۹۵ با حضور روسای جمهوری ایران و افغانستان و نخست‌وزیر هند به امضا رسید و در سال۹۶ در مجالس 3‌کشور تصویب و به قانون تبدیل شد. توسعه فاز نخست بندر چابهار با هدف جذب بار صادراتی هند به افغانستان انجام شده و رقیب بندر گوادر پاکستان است که با سرمایه‌گذاری چینی‌ها توسعه می‌یابد. در ادامه با توسعه زیرساخت‌های پس‌کرانه‌ای این بندر ازجمله راه‌آهن چابهار، زمینه برای افزایش سهم ایران از بار ترانزیتی منطقه به سمت کشورهای آسیای میانه نیز فراهم خواهد شد. فعلا براساس تفاهمنامه چابهار، توسعه این بندر اقیانوسی با سرمایه‌گذاری 85 میلیون دلاری در چارچوب قرارداد BOT (ساخت، بهره‌برداری و انتقال مالکیت) در دستور کار قرار گرفته تا با ارتقای ظرفیت این بندر از 2.5 به 8.5 میلیون تن، این بندر به مبدأ اصلی انتقال بار به افغانستان تبدیل شود. نقش سازنده این بندر در اقتصاد افغانستان به‌قدری است که حتی تیغ تحریم‌ها نیز قادر نبود از توسعه آن جلوگیری کند و مشمول معافیت شد.

وضعیت توسعه در بندر چابهار
اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان بنادر و دریانوردی ایران نشان می‌دهد برای زیرساخت و خرید تجهیزات طرح توسعه بندر شهید بهشتی چابهار، به یک میلیارد دلار سرمایه نیاز داردکه 85میلیون دلار از آن توسط هندی‌ها تأمین می‌شود، 300میلیون دلار به قرارداد دولت با قرارگاه خاتم‌الانبیاء برای استحصال دریا و ساخت حوضچه آرامش و اسکله مربوط بوده و مابقی نیز تسهیلاتی است که از صندوق توسعه ملی به این طرح اختصاص داده شد. فعلا در فاز نخست توسعه بندر شهید بهشتی، 203هکتار استحصال از دریا، ساخت 1470متر موج‌شکن به ارتفاع 16.5متر و 1700متر اسکله انجام شده و 9دستگاه جرثقیل ساحلی و 13دستگاه ریجستیکر، آنتی‌استیکر و لیفتراک نیز با هزینه هندی‌ها در بندر نصب و مستقر شده است. همچنین 8دستگاه مکنده تخلیه غلات تولید مشترک ایران و آلمان نیز به بندر چابهار وارد شده است تا این بندر از نظر تجهیزاتی هیچ‌گونه محدودیتی در زمینه تخلیه و بارگیری انواع کالاهای فله، کانتینری و جنرال کارگو نداشته باشد. با این اتفاقات بندر شهید بهشتی چابهار برای پذیرش کشتی‌های غول‌پیکر نیز آماده شده و به‌عنوان باراندازی استراتژیک در کنار بنادر بزرگ جنوب کشور مدنظر قرار گرفته است. محمدعلی حسن‌زاده، معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اهمیت توسعه بندر شهید بهشتی چابهار به ایرنا گفت: بندر چابهار، مدل موفقی در زنجیره حمل و تأمین کالاهاست که بیشترین مشوق‌های تعرفه خدمات بندری و دریایی را در بین بنادر منطقه دریای عمان و خلیج‌فارس دارد و بهترین نقطه برای ترانزیت و تجارت کالا بین کشورهای هند، افغانستان و سایر کشورهای منطقه به‌ویژه کشورهای CIS است.

از راه‌آهن چابهار چه خبر؟
مدیر پروژه راه‌آهن چابهار - زاهدان از پیشرفت فیزیکی 38درصدی این خط ریلی استراتژیک خبر داد. محمدرضا رحمانی، با اشاره به اینکه عملیات اجرایی این طرح از سال۱۳۹۳ توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاءآغاز شده به ایلنا گفت: هدف اصلی احداث این مسیر ریلی، اتصال بندر شهید بهشتی چابهار به شبکه ریلی کشور و کمک به توسعه سواحل مکران، پیوند کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد و کمک به توسعه و رشد اقتصادی جنوب شرق کشور است


   ایران و هند در آستانه تجارت ترجیحی

در کنار خبرهایی که درباره چابهار و آغاز فعالیت هندی‌ها در این بازار به گوش می‌رسد، مدیرکل دفتر آسیا و اقیانوسیه سازمان توسعه تجارت ایران نیز از نهایی شدن مذاکرات تجارت ترجیحی ایران و هند خبر داده و به ایرنا گفته است: فقط مراحل تکمیلی این موافقتنامه باقیمانده که تا یک‌ ماه آینده عملیاتی می‌شود. به گفته سیدمجتبی موسویان، براساس مذاکرات انجام شده، 80 تا 100قلم کالا از هر طرف مشمول تخفیف‌های تعرفه‌ای می‌شود. او می‌گوید: از کالاهای عمده صادراتی ایران به هند مانند کود اوره، متانول، پروپان، قیر، آهن، بوتان، پسته و خرما و همچنین از کالاهای صادراتی هند به ایران شامل برنج، چای، الکترودهای زغالی، کاغذ، اکسید آلومینیوم، مکمل‌های دارویی و کنجد برخی در فهرست تعرفه‌های ترجیحی قرار گرفته اما اطلاعات نهایی و میزان تخفیف تعرفه کالا پس از تکمیل موافقتنامه مشخص خواهد شد.