شهر هوشمند؛ از فضا تا خیابان‌های شهر
هوشمندسازی شهر تهران هرچند در نگاه اول پیچیده به‌نظر می‌رسد اما در اصل، مفاهیم ساده‌ای آن را می‌سازد
اشکان خسروپور/خبرنگار
شهر هوشمند واژه‌ای است که این روزها زیاد شنیده می‌شود. با آغاز هفته دیجیتال ایران و پررنگ شدن بحث هوشمندسازی تهران در میان متخصصان باز هم این واژه بر سر زبان‌ها افتاده است. هرچند در ظاهر هوشمندسازی، یک روند پیچیده و حتی به عقیده برخی فضایی به‌نظر می‌رسد، اما در عمل مفاهیم بسیار ساده‌ای در دنیای فناوری هستند که به‌عنوان بازیگران در این حوزه نقش ایفا می‌کنند. اکنون بسیاری از شهروندان بدون اینکه از عبارت هوشمندسازی استفاده کنند، در انجام بعضی کارهای روزمره از سامانه‌هایی استفاده می‌کنند که جزء بازیگران مهم «شهر هوشمند»به شمار می‌روند.
خدمات شهری آنلاین
آندری بلوزروف، مشاور استراتژی و نوآوری شهر مسکو درباره سامانه آنلاین خدمات شهری- سیستمی مشابه 137شهرداری تهران- می‌گوید: «شهروند اگر مشکلی مثل چاله یا خرابی را در سطح شهر ببیند، می‌تواند از آن مشکل عکس بگیرد و آن را بدون توضیح اضافه‌ای در اپلیکیشن آپلود کند. کارشناسان شهرداری با کمک داده‌های GPS محل خرابی را مشخص کرده، عکس و توضیحات را برای سازمان مسئول می‌فرستند. بعد از پایان کار تعمیرات، تعمیرکار عکس جدیدی از محل می‌گیرد. این عکس به واسطه اپلیکیشن به‌دست کاربر می‌رسد تا او متوجه باشد، به شکایتش رسیدگی شده است.»
کیوسک اطلاع‌رسانی شهری
کیوسک اطلاع‌رسانی شهری یکی دیگر از خدماتی است که همین الان نیز در شهر تهران وجود دارند و انتظار می‌رود با هوشمندشدن شهر تهران خدمات بیشتری را نیز به شهروندان ارائه کند. این کیوسک‌ها که فعلا به‌صورت آزمایشی در بعضی مناطق تهران قرار داده شده‌اند، وضعیت آب و هوا و ترافیک را به‌صورت زنده نشان می‌دهند و امکان اتصال رایگان به اینترنت بی‌سیم نیز در آنها تعبیه شده است. این کیوسک‌ها در بسیاری از شهرهای جهان نیز وجود دارند و درباره خطوط اتوبوس و متروی منطقه، راهبندان‌های احتمالی و... اطلاعات ضروری به شهروندان ارائه می‌کنند. محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات روز گذشته با استقبال از طرح‌هایی مثل کیوسک شهری گفت: «انتظار می‌رود اطلاع‌رسانی بیشتری درباره ماهیت این کیوسک‌ها صورت بگیرد تا شهروندان آن را با سامانه‌های دیگری مثل عابربانک اشتباه نگیرند.»
خدمات مبتنی بر API
استارتاپ‌های گوناگونی همین الان نیز خدمات گوناگونی مثل تاکسی آنلاین، ارائه اطلاعات ترافیکی و... را در شهر ارائه می‌کنند. بعضی از این برنامه‌ها، کپی برنامه‌های خارجی هستند و برخی دیگر، در داخل کشور ساخته شده‌اند. لارس مینت، عضو شورای جهانی شهر هوشمند می‌گوید: «چون هر شهر ویژگی‌ها و مختصات خاص خودش را دارد، لزوما یک اپلیکیشن شهری برای همه مشکلات جواب نمی‌دهد.» برای ساخت برنامه‌های جدید بومی، اطلاعات آماری دقیقی مورد نیاز است که تا پیش از این با شرایط سختی در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌گرفت. اما اخیرا با راه‌اندازی سایت
API.Tehran.ir این مشکل برطرف شده است. از این اطلاعات می‌توان برای ساخت برنامه‌های مسیریاب، رزرو جای پارک، شارژ بلیت مترو و... استفاده کرد.
پرداخت عوارض جاده‌ای
پرداخت عوارض جاده‌ای با برچسب‌های دارای فناوری RFID بخش دیگری از شهر هوشمند است که هم‌اکنون در برخی مسیرهای جاده‌ای خدمات ارائه می‌کند. سهیل مظلوم، مدیرعامل شرکت سپندار روز گذشته در همایش تهران هوشمند با اشاره به اینکه از تابستان سال آینده پرداخت نقدی عوارض حذف می‌شود، تأکید کرد: روش‌های دیگری مثل برچسب غیرتماسی، کیف پول الکترونیک، بررسی ویدئویی و... جایگزین شیوه قدیمی می‌شوند. در این شیوه، راننده عوارض را از قبل پرداخت کرده یا حساب بانکی‌اش را به سامانه عوارض متصل می‌کند تا بعد از عبور از ایستگاه عوارض، پول به‌صورت خودکار از حسابش برداشت شود. در عوض، یک برچسب به راننده داده می‌شود که اطلاعات خودرو در آن درج شده و باید جلوی شیشه خودرو نصب شود.
