غرب تهران قطب گردشگری می‌شود

مهدی اسماعیل پور|خبرنگار

«علی نوذر‌پور» امیدوار است با توجه به امکاناتی که در منطقه 22 و حریم آن وجود دارد و همچنین برنامه‌ریزی‌های شهرداری برای جذب گردشگر و توریست، پازل بیست و دوم پایتخت در آینده به قطب اول و اصلی گردشگری تهران تبدیل شود. بخش مهمی از این برنامه در روستاهای حریم منطقه متمرکز شده است. شهردار منطقه22 تأکید می‌کند تا با توسعه گردشگری شرایطی فراهم می شود که هم روستایی‌ها سود کنند و هم یک فضای مناسب در اختیار علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی قرار گیرد. 


علی نوذر‌پور|شهردار منطقه 22

منطقه 22 به‌صورت بالقوه قابلیت بالایی برای جذب گردشگران و توریست‌ها دارد. چه اهداف و برنامه‌هایی برای تحقق این موضوع در نظر گرفته یا اجرا شده است؟ 

منطقه 22 یک محدوده تفریحی و تفرجگاهی به شمار می‌رود که قابلیت و ظرفیت آن را دارد تا به قطب گردشگری پایتخت تبدیل شود. به همین دلیل توسعه گردشگری از جمله مسائلی است که در دستور کار ما قراردارد و برای آن هدف‌گذاری کرده‌ایم و تلاش داریم تا تمام ظرفیت‌های موجود را شناسایی و از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کنیم. نیمی از مساحت منطقه را فضای سبز تشکیل می‌دهد و ما 2هزار و 850 هکتار فضای سبز، بوستان و بوستان جنگلی داریم. هدف ما حفظ و گسترش این فضای سبز است تا علاوه بر اثر‌گذاری در بحث کاهش آلودگی هوا و پاک کردن ریه‌های شهر، پاسخگوی نیاز گردشگران طبیعت و پر کردن اوقات فراغت شهروندان هم باشد. علاوه بر فضای سبز، ما دریاچه شهدای خلیج‌فارس را هم داریم که بیش از 250 هکتار مساحت دریاچه و محدوده آن است. این دریاچه یکی از مراکز مهم گردشگری تهران به شمار می‌رود و برای منطقه 22 هم حکم یک نقطه مهم و مرکزی را دارد.

علاوه بر اینها ما در منطقه کوه و کوهستان‌ها را داریم. کوه‌هایی که در حریم واقع شده است. این فضای کوهستانی می‌تواند گردشگران طبیعت را جذب کند. در این حوزه اداره گردشگری منطقه مسیر‌هایی را شناسایی کرده که مانند مسیر پیاده‌روی سنگان به تدریج معرفی می‌شوند. شهروندان تهرانی اعم از ساکنان منطقه 22 و دیگر محله‌های تهران می‌توانند از این طبیعت بسیار زیبا که از کوه و جنگل و رودخانه تشکیل شده، استفاده کنند. محدوده حریم منطقه 22 هم هوای خوبی دارد و هم ترافیک آن بسیار کمتر از معابر داخلی است. در مجموع روستاها و محدوده حریم منطقه 22 فضای بسیار مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت گردشگران در دل طبیعت به شمار می‌رود. 

 به‌ویژه 8 روستایی که از طبیعت و جاذبه‌های گردشگری متنوعی برخوردارند! 

در این منطقه روستاهای بسیار زیبایی برای گردشگری داریم که خیلی‌ها هنوز اسامی و نشانی آنها را هم نمی‌دانند. سال 1381 مسئول راه‌اندازی دهیاری‌ها در وزارت کشور بودم و در همان زمان بحث گردشگری روستایی را با همکاری سازمان میراث فرهنگی پایه‌گذاری کردیم که از جمله آنها روستای سنگان بود که در حریم منطقه22 قراردارد. به همه فرمانداران اعلام کردیم که تمام روستاهایی را که دارای قابلیت گردشگری هستند شناسایی و معرفی کنند. ملاک ما روستاهای دارای جاذبه‌های طبیعی، آثار تاریخی یا میراث معنوی بود. ظرف مدت 2 سال، 180 روستا شناسایی شد که امروز به 500 روستا افزایش پیدا کرده است. 

این روستاها برای قرار گرفتن در لیست روستاهای گردشگری باید چه ویژگی و امکاناتی داشته باشند؟ 

روستاهای هدف گردشگری، روستاهایی هستند که طبیعت خوبی داشته یا دارای بافت و بنای تاریخی و یا میراث معنوی آداب و رسوم باشند. با همین دید به روستاهای حریم منطقه ورود کردیم. 8 روستایی که در حریم منطقه 22 واقع شده‌اند، از ظرفیت خوبی در حوزه گردشگری برخوردارند. بر همین اساس شورایی تحت عنوان «شورای هماهنگی عمران و خدمات شهری و روستایی» تشکیل دادیم که علاوه بر خودم به‌عنوان شهردار منطقه معاونان شهرداری، بخشدار و دهیاران روستا‌ها و همچنین رؤسای شوراهای روستایی عضو آن هستند. در این شورا درباره ظرفیت‌های گردشگری روستا بحث و تبادل نظر می‌کنیم و درباره هرکدام که به جمع‌بندی برسیم، اجرای آن در دستور کار شهرداری قرار می‌گیرد. شکل‌گیری بازار باغ‌ها یکی از تصمیمات و خروجی‌های این شوراست. 
 
چه کارهایی می‌شود انجام داد که روستاهای منطقه از جمله سنگان به سرنوشت روستاهایی چون فرحزاد و دربند دچار نشده و هویت و ساختارش تغییر نکند؟ 

وقتی که در زمینه گردشگری طرح و برنامه‌ای را پیاده می‌کنید، باید به این نکته توجه داشته باشید که حتماً هویت روستا‌ها حفظ شود. هویت و میراث تاریخی و معنوی روستا نباید آسیب ببیند، معیشت و کسب و کار روستایی‌ها که باغداری و کشاورزی است نباید تغییر کند یا از بین برود. در نتیجه لازم است که با مطالعه و حساب شده گام برداریم و جلو برویم. این روستاها زیرساخت کم دارند. باید براساس راهبرد‌هایی که در شورای شهرسازی و معماری برای حریم تهران مشخص شده، طرح تهیه کنیم. بعد این طرح‌ها را به اداره کل حریم شهرداری می‌بریم و پس از اینکه تصویب شد به‌عنوان طرح‌های سرمایه‌گذاری و مشارکتی با بخش خصوصی به تدریج آنها را اجرا خواهیم کرد. منطقه 22 در آینده به قطب اول گردشگری تهران تبدیل می‌شود. این هدف استراتژیک مدیریت شهری در منطقه 22 است. محدوده 6 هزار هکتاری منطقه به اضافه 18 هزار هکتار حریم آنکه روی هم به 24 هزار هکتار می‌رسد، ظرفیت و پتانسیل بالایی دارد و با همکاری شهروندان شهری و روستایی منطقه می‌توانیم از این ظرفیت برای توسعه گردشگری و جذب توریست استفاده کنیم. این تعامل و همکاری باید به گونه‌ای باشد که فرد روستایی به جای ضرر و زیان احساس منفعت کند. نباید این حس به او دست بدهد که شهری‌هایی که به محل زندگی‌اش می‌آیند با خودشان دردسر، تخریب و آلودگی می‌آورند. 

 عمده مشکل شما برای توسعه گردشگری در منطقه به چه مورد یا مواردی بر می‌گردد؟ 

گردشگری موضوعی محلی است و این وظیفه باید از دولت به شهرداری‌ها منتقل شود. در همه جای دنیا اثبات شده است که شهرداری‌ها بهتر از دولت می‌توانند در زمینه گردشگری فعالیت کنند. در کشور ما هم قانون اساسی اجازه می‌دهد که این‌گونه وظایف و مسئولیت‌ها که عمدتاً محلی هستند به شهرداری‌ها واگذار شود. در این صورت نه تنها شهرداری تهران، بلکه تمام شهرداری‌ها می‌توانند مانند سازمان اتوبوسرانی یا تاکسیرانی، یک سازمان گردشگری هم تشکیل داده و به‌صورت تخصصی روی این موضوع کار کنند. اما انجام چنین ‌کاری مستلزم تصویب شدن قانونی آن در مجلس شورای اسلامی است. دولت هم می‌داند که توانایی انجام وظایفش در حوزه گردشگری را ندارد، چراکه سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به‌عنوان متولی اصلی بحث گردشگری، تشکیلات و منابع کافی برای انجام مأموریت‌های محول شده را در اختیار ندارد. واگذاری بحث گردشگری به مدیریت شهری، مطالبه جدی شهرداری‌ها از دولت است.