
انسانها نور دارند
بیوفوتونها ذرات بسیار ریزی از نور هستند که توسط موجودات زنده ساطع میشوند

ساسان شادمان منفرد-روزنامهنگار
پژوهشهای علمی اخیر پرده از واقعیتی عجیب و شگفتانگیز برداشتهاست؛ بدن انسان واقعا درخشان است. مطالعهای از دانشگاه کلگری و شورای تحقیقات ملی کانادا نشان میدهد که موجودات زنده ازجمله انسانها، نوری بسیار ضعیف به نام «بیوفوتون» (Biophoton) از خود ساطع میکنند؛ نوری که با مرگ یا فشار شدید خاموش میشود.
بیوفوتون چیست؟
بیوفوتونها یا فوتونهای فوقالعاده ضعیف، ذرات بسیار ریزی از نور هستند که توسط موجودات زنده ساطع میشوند، اما این نور آنقدر ضعیف است که با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نیست و طبق ادعای دکتر وحید سالاری، فیزیکدان دانشگاه کلگری و تیمش، در زمان استرس شدید یا مرگ خاموش میشود. محققان دریافتند که میتوانند بیوفوتونهای ساطعشده از سلولهای موش را قبل و بعد از مرگ در باند مرئی نور ثبت کنند. بین تعداد این فوتونها در دوره قبل و بعد از مرگ موشها (مرگ بهصورت انسانی با یوتانایز کردن) تفاوت چشمگیری وجود داشت.
نگاهی فلسفی و عرفانی
از دیدگاه فلسفی، این یافته ما را به تفکر عمیقتری وامیدارد: «آیا درخشش انسان تنها فیزیکی است یا بازتابی از حقیقتی روحانی درون اوست؟ بسیاری از سنتهای عرفانی و دینی بهوجود نوری درون انسان اشاره کردهاند؛ نوری که برخی آن را «نور دل»، «نور فطرت» یا «نور حیات» نامیدهاند. همانگونه که مولانا میگوید: «چون چراغی درون خانهات، هست، بگذر از چراغ آن کویها.» آیا ممکن است این کشف علمی، پژواکی از همان نوری باشد که در شعرها و سلوک درونی حکیمان آمده؟
زیستتابی
یک مطالعه جداگانه در سال ۲۰۰۹ نیز پیشنهاد کرده بود که بدن انسان دارای زیستتابی (بیولومینسانس) است. نویسندگان آن مطالعه در آن زمان نوشتند: «بدن انسان بهمعنای واقعی کلمه میدرخشد. شدت نوری که بدن از خود ساطع میکند، هزار برابر کمتر از حساسیت چشم غیرمسلح ماست.» دکتر سالاری و تیمش بر این باورند که توانایی پایش این درخشش سالم میتواند در آینده ابزاری قدرتمند و غیرتهاجمی را برای پژوهش یا تشخیصهای پزشکی فراهم کند. این روش میتواند راهی نوین برای پایش از راه دور میزان استرس بافتهای مختلف در بدن انسان یا حیوانات زنده ارائه دهد. همچنین ممکن است در بررسی سلامت گیاهان زراعی یا نمونههای باکتریایی نیز کاربرد داشته باشد.
مطالعه روی گیاهان
این مطالعه همچنین روی گیاهانی مانند آرابیدوپسیس تالیانا (thale cress) و درختچه نانگیری (dwarf umbrella tree) انجام و نتایجی مشابه حاصل شد. قرار دادن گیاهان تحت فشار (مانند لهکردن برگها) نشان داد که گونههای واکنشپذیر اکسیژن (ROS) احتمالا منبع اصلی این درخشش نرم هستند. پژوهشگران در گزارش خود نوشتند: «نتایج ما نشان میدهد که نواحی آسیبدیده در تمام برگها در طول ۱۶ساعت تصویربرداری بهطور قابلتوجهی روشنتر از نواحی سالم برگها بودند.»
آیندهای درخشان برای بیوفوتونها
گرچه این علم هنوز در مراحل ابتدایی است، اما در آینده ممکن است بیوفوتونها همانند نبضی نوری، وضعیت سلولهای بدن را لحظهبهلحظه به پزشکان گزارش دهند. شاید روزی برسد که بیمارستانها دستگاههایی داشته باشند که بدون خونگیری یا اشعه، تنها با «دیدن» درخشش بدن، بیماری را تشخیص دهند.