
مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری از افزایش همکاری این سازمان در دوره جدید مدیریت شهری خبر میدهد
احیای ارزشهای کالبدی وتاریخی پایتخت

سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری را میتوان ازجمله مهمترین شرکای اجتماعی مدیریت شهری پایتخت به شمار آورد که هم راستا با شهرداری میکوشد میراث گذشتگان را حفظ و آن را با کمترین دستانداز و خدشهای به آیندگان منتقل کند. همکاری این دو مجموعه با یکدیگر درست زمانی به اوج خود میرسد که شرکت توسعه فضاهای فرهنگی نیز با اعتبارات و تخصصی که در سالهای فعالیت خود بهدست آورده است بتواند در مسیرحفظ، مرمت وحتی تملک بناهای تاریخی گام بردارد و با راهاندازی موزهها و
خانهموزههای مختلف علاوه بر افزایش سرانههای فرهنگی پایتخت، زیرساختهای این حوزه را تقویت کند. در گزارش پیشرو با پرهام جانفشان، مشاور وزیر و مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درباره عملکرد ۳سال گذشته مدیریت شهری در این حوزه همکلام شدهایم.
همگرایی با مدیریت شهری برای رونق گردشگری
تاریخ ایران قدمت دیرینهای دارد اما باید برای به نظارهنشستن تکهای از این تاریخ، به کوچه پسکوچههای تهران سر زد تا گذشته پرشگفتی پایتخت را در آن پیدا کرد؛ هویت بناهای سالخورده درکوچههای تنگ و ترش روایتهای بسیاری برای بازدیدکنندگانشان دارد. ابنیههایی که عبور زمان از پیکرشان آنان را بیش از هر زمان دیگر به مراقبت و نگهداری نیازمند کرده است؛ مراقبتی که تنها از عهده وزارت میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری بهعنوان نهاد دولتی متولی این حوزه برنمیآید.پرهام جانفشان، مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری این موضوع را تأیید میکند و میگوید: «حفاظت و احیای بناهای تاریخی و مراکزگردشگری شهر تهران نیازمند تعامل و همکاری مجموعه مدیریت شهری و میراث فرهنگی است. شهرداری درزمینه توسعه فضاهای فرهنگی بهویژه در راهاندازی اماکنی مانند موزه در شهر تهران در دوره کنونی تلاشهای فراوانی داشته است. درگذشته نیز شاهد این تعامل بودهایم که ازمهمترین این موزهها میتوان به خانه موزه شهید چمران، باغ موزه هنر ایرانی، خانه موزه شهید بهشتی و خانه موزه بازار تهران اشاره کرد.» او نتیجه این تعامل را رونق گردشگری و دسترسی مردم به فضاهای فرهنگی و گردشگری شهر میداند: «با افزایش موزهها درسطح شهرتهران، میتوان به رونق گردشگری و معرفی این شهر به گردشگران داخلی و خارجی کمک بسزایی کرد. اکنون شاهد رشد حضور شهروندان در ابنیه تاریخی وگردشگری تهران هستیم. این مهم ناشی ازهمکاری ارکان مدیریت شهری و وزارت میراث فرهنگی در افزایش تاسیسات فرهنگی پایتخت است.»
عملیات نجات در همکاری مشترک
یکی از وظایف اصلی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران، مرمت، حفاظت و احیای بناهای تاریخی است. در شهر تهران با همکاری شهرداری تهران و مجموعه شرکت توسعه فضاهای فرهنگی، برنامهریزی مستمری برای احیا و مرمت ابنیه تاریخی پایتخت در دستور کار قرار دارد؛ اقداماتی که بدون همکاری شهرداری اجرای آن با مشکل روبهرو میشد. جانفشان درباره مهمترین آثارتاریخی که با مشارکت شهرداری و شرکت توسعه فضاهای فرهنگی عملیات نجات آنها از نابودی به انجام رسیده است میگوید: «آثار تاریخی مهمی همچون مرمت آشیانههای قلعهمرغی که سند هویت تاریخ هوانوردی کشور بهشمار میرود، مرمت خانه امین لشگردرمحله تاریخی پامنار و نیزمرمت عمارت وثوقالدوله یا باغ سلیمانیه درقالب همکاری مستقیم اداره کل میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان تهران و شرکت توسعه فضاهای فرهنگی به انجام رسیده یا در دست اجراست.»
استمرار رویکرد حمایتی از آثار تاریخی پایتخت
در دورههای گذشته مدیریت شهری، شهرداری بافت تاریخی در برخی مناطق تهران ایجاد کرد اما موضوعات مرتبط با مسائل مرمت و بازسازی مراکز تاریخی و فرهنگی در شهر از سوی معاونتهای دیگری در شهرداری دنبال و پیگیری میشد. در دوره مدیریتی کنونی شهرداری، حرکت به سمت تخصصی شدن فعالیت در این حوزه به شکل جدی دنبال شده است. مدیرکل نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری این رویکرد را اقدامی مثبت در شهرداری برای حمایت و حفاظت از ابنیه تاریخی و واجد ارزشهای فرهنگی میداند و میگوید: «تهران از منظر تاریخی دارای اهمیت بالایی است. در محدوده بافت تاریخی آن محلههای تاریخی مهمی همچون ارگ، میدان مشق، بازار تاریخی، عودلاجان و سنگلج قراردارد که نشاندهنده اهمیت آن از نظر میراث فرهنگی است. در این میان شهرداری و میراث فرهنگی همواره در راستای مرمت و حفاظت از ابنیه تاریخی شهر تهران با یکدیگر در ارتباط بودهاند. این ارتباط زمانی اثربخشتر میشود که مجموعههای تخصصی مانند شرکت توسعه فضاهای فرهنگی بتواند دانش، تجربه و امکانات مالی و فنی خود را با میراث فرهنگی نزدیک کند تا با همکاری دوجانبه بتوان آثار تاریخی را با کمترین آسیب در اختیار نسل آینده قرار دهیم.»
خانه موزهها؛ پاتوقهای فرهنگی شهر
مدیریت شهری هزینه زیادی برای تملک، مقاومسازی، مرمت و باززندهسازی ابنیه تاریخی پرداخت میکند و از اینرو، درصدد است با اجرای برنامههای مختلف و متنوع از فضاهای فرهنگی ایجاد شده به بهترین شکل بهرهبرداری کند. دراین راستا، در دوره جدید مدیریت شهری، برگزاری تورها و کارگاههای آموزشی و فرهنگی درخانه موزههای تحت مالکیت شرکت توسعه فضاهای فرهنگی برای گروههای مختلف سنی و جمعیتی را در دستور کار خود قرار داده است. براین اساس، برگزاری کلاسهای آموزشی برای دانشآموزان، دانشجویان، صاحبان کسبوکارهای خاص مانند پرستاران، اصحاب رسانه و... ازجمله اقداماتی است که در این زمینه از سوی شرکت درسالهای اخیر به انجام رسیده است. کلاسهای آموزشی در خانه موزههای سیمین و جلال، اخوان ثالث و نیما یوشیج برگزار و درآن ضمن ارائه شرح مختصری از تاریخچه تأسیس خانه موزه، اهمیت خانه موزهها، اشیای تاریخی، فرهنگی و ادبی ارائه میشود.
ساخت موزه تخصصی و تاریخی ری در ایوان ری
واحد نگهداشت و توسعه شرکت توسعه فضاهای فرهنگی درتعامل با میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری درتلاش است موزه تخصصی و تاریخی ری را با عنوان موزه ریشناسی در مجموعه ایوان ری راهاندازی کند. نزدیکی مجموعه فرهنگی ایوان ری به برج تاریخی طغرل، ابنبابویه و شیخ صدوق سبب شده است ایوان ری ظرفیتهای بسیاری برای تبدیلشدن به یکی از قطبهای گردشگری پایتخت داشته باشد. از اینرو، راهاندازی موزه ریشناسی پس از تکمیل سیستمهای امنیتی و حفاظتی که از سوی سازمان فناوری اطلاعات ارتباطات شهرداری تهران در حال اجراست در دستورکار قراردارد.