گزارش
گفت‌و‌گو با معاون خدمات شهری شهرداری تهران
بازارچه‌های مجهز برای دستفروشان
باید دستفروشی در پایتخت را در چارچوب قانون به‌رسمیت بشناسیم
پریسا نوری-روزنامه‌نگار
زباله‌هایی که مستمر از در خانه‌مان جمع‌آوری می‌شود و همین‌که در برف و باران در میان انواع پسماند و روان‌آب‌ها گیر نمی‌افتد و بوستان‌های شهرمان آراسته‌اند، تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های معاونت خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری تهران است. جایی که وظایف، فعالیت‌ها و اختیارات بسیار وسیع دارد و از نظافت و زیباسازی شهر تا توسعه فضای سبز و ساماندهی فضاهای شهری، بازارهای تره‌بار و حوزه‌های مرتبط با خدمات آتش‌نشانی و بهشت زهرا و. . . را درمی گیرد؛ از این‌رو جنس خدمات این معاونت برای ما شهروندان ملموس‌تر است. با داوود گودرزی، معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهردار تهران و سکاندار این معاونت در بازدید از مؤسسه همشهری، اهم فعالیت‌ها و برنامه‌های پیش روی این حوزه را مرور کردیم.
پذیرفتن دستفروشی به‌عنوان شغل رسمی
حضور دستفروشان در نقاط مختلف شهر غیرقابل انکار است. عده‌ای از مردم به هر دلیل دستفروشی می‌کنند و در مقابل افرادی ترجیح می‌دهند وسایل مورد نیازشان را از آنها خریداری کنند. ما نباید و نمی‌توانیم این شغل را انکار و صورت مسئله را پاک کنیم، بلکه باید آن را در چارچوب قانون به‌رسمیت بشناسیم. درواقع به‌جای برخوردهای قهری و خشن باید آنها را ساماندهی و به‌عنوان یک فرصت به این مقوله نگاه کنیم. از آنجا که یکی از رویکردهای مدیریت شهری تقویت اقتصاد خانواده‌هاست، سامان دادن به دستفروشان در راستای کمک به اقتصاد خرد است.
اختصاص مکان به دستفروشان
برای دستیابی به این هدف، زمین‌هایی که امکان فعالیت دستفروشان وجود دارد را در نقاط مختلف شهر شناسایی کرده‌ایم تا با ایجاد بازارچه‌ها و روزبازارهای فاخر که مجهز به پارکینگ، سرویس بهداشتی، آب و سیستم گرمایش و سرمایش است این شغل را ساماندهی و از مزاحمت و سد معبر این افراد جلوگیری کنیم. البته لازمه این اقدامات رسمی شدن این فعالیت در چارچوب قانون است. به این منظور سامانه‌ای را طراحی کرده‌ایم که این افراد با ثبت‌نام در آن به فعالیتشان جنبه قانونی می‌بخشند. درست مثل رویکردی که در چهارراه ولیعصر و محوطه تئاتر شهر اجرا و دستفروشان این محدوده را به بازارچه سرمد منتقل کردیم. در گذشته 20نقطه حضور دستفروشان در شهر شناسایی شده بود که از این تعداد دستفروشان در 12نقطه ساماندهی شده‌اند و 8نقطه باقیمانده هم تا پایان سال ساماندهی می‌شوند.
بهبود زندگی مردم با تقویت اقتصاد خانواده‌ها
موضوع مهم دیگری که مدیریت شهری به آن تأکید دارد، اداره ارزان شهر است. برخلاف تصمیم عده‌ای در دهه90 مبنی بر اینکه با گران کردن تهران مهاجرت معکوس رخ دهد، ما معتقدیم شهر را باید ارزان کنیم و در عوض اقتصاد خانواده را تقویت و به بهبود زندگی مردم کمک کنیم. یکی از موضوعات برای کمک به اقتصاد خانواده ایجاد زیرساخت‌هایی برای ارائه اقلام با قیمت‌های مناسب و متناسب با جیب شهروندان است.
توسعه بازارهایی برای مردم
توسعه بازارهای میوه و تره‌بار در نقاط مختلف شهر یکی از فعالیت‌های اجرایی است. در این بازارها میوه وتره‌بار، کالاهای اساسی و گوشت و مرغ با قیمت دولتی و تا 50درصد ارزان‌تر از فروشگاه‌های داخل شهر به‌دست مصرف‌کنندگان می‌رسد. راه‌اندازی سامانه شهرزاد هم با هدف دسترسی آسان و ارزان مردم به این اقلام و ده‌ها خدمت دیگر در این سامانه ارائه می‌شود.
خدمات‌رسانی با کارگران ایرانی
به موضوع افزایش سرانه‌های رفاهی کارگران خدمات شهری و زیباسازی هم ورود کرده‌ایم و مصمم هستیم از کارگران ایرانی و اتباعی که مجوز دارند در این حوزه‌ها کمک بگیریم؛ از این‌رو قرار است مشوق‌هایی برای این افراد درنظر بگیریم یعنی حقوق این افراد را افزایش دهیم و شرایط بیمه و سایر مزایای آنها را بهبود ببخشیم. در واقع به‌زودی فقط کارگران ایرانی و اتباع مجاز می‌توانند در حوزه خدمات شهری و فضای سبز فعالیت کنند. این موضوع به اشتغال‌زایی و بهبود زندگی کارگران کمک می‌کند.
ضرورت مشارکت مردم در روزهای برفی
در موضوع برف‌روبی با همکاری پلیس راهور برنامه‌ریزی دقیق و مدونی داریم. با کمک 20هزار نیروی انسانی و به‌کارگیری یک‌هزارو550 ماشین‌آلات سبک و سنگین و تجهیزات برف‌روبی آماده به خدمت هستیم تا بدون کمترین مشکل از این فصل عبور کنیم. همچنین در نقاط مختلف شهر مخازن شن و نمک جانمایی کردیم تا مردم در صورت نیاز از آنها استفاده کنند و تا رسیدن نیروهای برف‌روب خدمات شهری حداقل کوچه و جلوی خانه خودشان را پاکسازی کنند. این جایی است که به رویکرد دیگر مدیریت شهری یعنی مشارکت مردم تأکید شده است. در واقع در ارائه همه خدمات اگر مشارکت مردم نباشد کار پیش نمی‌رود.
خدمات‌رسانی براساس اولویت معابر
ما سناریوی برفی را کامل چیده‌ایم که از پاکسازی مناطق به‌ویژه شمالی که برف‌گیرتر هستند شروع می‌شود و ابتدا بزرگراه‌ها، بعد معابر اصلی و در آخر به پاکسازی معابر فرعی و کوچه‌ها می‌رسیم. موضوعی که روی آن تأکید داریم این است که از گذشته تا امروز برف نشاط می‌آورد و روز برفی باید روز شادی و نشاط خانواده‌ها و به‌ویژه بچه‌ها باشد. بنابراین از مردم می‌خواهیم در حفظ این شادابی و نشاط مشارکت کنند و به جای کم‌حوصلگی و بداخلاقی کاری که از دستشان برمی‌آید را انجام دهند. یعنی سعی کنند در آن روز حداقل تا یکی‌دو ساعت اول که زمین پوشیده از برف است از خانه بیرون نیایند و درصورت امکان از وسایل نقلیه عمومی به جای ماشین‌های شخصی استفاده کنند تا با کمک هم از این مرحله به خوبی عبور کنیم.
فاز2 فرحزاد تا پایان این دوره تکمیل می‌شود
احیا و ساماندهی روددره فرحزاد ازجمله اقدامات مهم حوزه خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری است. این پروژه 3فاز دارد که فاز یک آن به بهره‌برداری رسیده و فازهای2 و 3 باقی مانده است. در فاز2 که تا آخر این دوره به سرانجام می‌رسد، مسیر پیاده‌روی خانواده‌ها توسعه پیدا می‌کند و تا نیایش و بوستان نهج‌البلاغه ادامه دارد. فاز3 هم که از پل خوشمرام شروع می‌شود طراحی‌اش در دست انجام است. در احیای این روددره طبیعی و تاریخی تلاش کردیم که از نمادها و تجهیزات طبیعی استفاده کنیم تا به
بکر بودن فضا آسیبی وارد نشود. این فضا در حال حاضر قابلیت جذب گردشگر را دارد و با اجرای فازهای2 و 3 به‌زودی تکمیل می‌شود.
ورود تمام‌قد شهرداری به جمع‌آوری تا تفکیک زباله‌ها
موضوع دیگری که اهمیت بسیاری دارد، جمع‌آوری زباله است. شهرداری در موضوع جمع‌آوری زباله، انتقال و تفکیک آن تمام‌قد ورود کرده اما کاری که باید انجام شود فرهنگسازی است که باز به مشارکت مردم نیاز دارد. در حال حاضر ما روزی 1500تن زباله جمع‌آوری می‌کنیم یعنی هر شهروند تهرانی روزانه 750گرم زباله تولید می‌کند که باید این رقم کم شود.
لزوم همراهی مردم در تفکیک زباله‌ها
موضوع دیگر اهمیت تفکیک در مبدا است. ما ظروفی به شهروندان می‌دهیم تا از همان خانه و زیر سینک ظرفشویی زباله‌های خشکشان را جدا و در قالب طرح «نوماند» زباله خشک را به پول تبدیل کنند و با ذخیره در کیف پول شهروندی، به ازای آن از خدمات شهری و فرهنگی مثل طرح ترافیک، عوارض و بلیت سینما و... بهره‌مند شوند. موضوع مهم دیگر گذاشتن زباله راس ساعت9 در مخازن است. اگر شهروندان در این موضوع مشارکت کنند، دیگر از صحنه‌های زشت ریختن زباله در اطراف مخزن خبری نیست، همچنین تعداد حیوانات موذی و به‌ویژه موش کم می‌شود و هزینه‌های اضافی جمع‌آوری زباله در طول روز کاهش پیدا می‌کند.
20نقطه برای حضور دستفروشان در شهر شناسایی شده است که در 12 نقطه آن، دستفروشان ساماندهی شده‌اند.
8 نقطه باقیمانده برای دستفروشی تا پایان سال ساماندهی می‌شود.
50هزار مخزن زباله در شهر وجود دارد.
1550ماشین‌آلات سبک و سنگین و تجهیزات برف‌روبی در روزهای برفی معابر را پاکسازی می‌کنند.