کنترل ترافیک با هوش مصنوعی

مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار

تحول حوزه حمل‌ونقل پایتخت در دوره فعلی مدیریت شهری بسیار مورد توجه بوده تا بلکه شهر از وضعیت آشفته‌ای که سال‌ها گرفتارش بوده، خارج شود؛ به‌طوری‌که همزمان با برقی‌سازی حمل‌ونقل عمومی، هوشمندسازی کنترل ترافیک، طرح‌ها و برنامه‌های دیگری نیز در دست طراحی و اجراست که می‌تواند نسخه‌هایی برای درمان بیماری صعب‌العلاج ترافیک پایتخت باشد. پوریا علیمردانی، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری، از آخرین وضعیت طرح ترافیک جدید و زمان اجرای آن، ساماندهی موتورسیکلت‌ها و بازنگری در خطوط بی.آر.تی شهر می‌گوید.



 اصلاحات طرح ترافیک جدید تهران به کجا رسید؟

شورای حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران، ایراداتی را به برخی موارد طرح ترافیک جدید وارد کرده است. البته انجام این اصلاحات زمان‌بر خواهد بود. بعد از یک تا 2ماه باید این موارد دوباره در شورای ترافیک مطرح شوند تا نظرات شورا درباره تغییرات ایجادشده مورد توجه قرار گیرد و ببینیم که اصلاحات انجام‌شده توسط اعضای شورا تأیید می‌شود یا خیر؟

موارد نیازمند اصلاح کدامند؟
یکی از موارد، تسهیلات برقی‌سازی است. باتوجه به اینکه شمار خودروها و موتورسیکلت‌های برقی رشد قابل‌توجهی دارد، باید تسهیلاتی برای این وسایل نقلیه اختصاص داده می‌شد که این موضوع همچنان در دستور کار طرح جدید ترافیک قرار دارد. همچنین در محدوده بازار و بخش مرکزی شهر باید برای موتورسیکلت‌های برقی مشوق‌هایی درنظر گرفته شود. موضوع بعدی، کنترل هوشمند و به‌کارگیری هوش مصنوعی در مدیریت ترافیکی تهران است. ابزارهایی که برای این منظور به شورای شهر تهران ارائه شده، نواقصی دارد که باید برطرف شود. درخصوص محدوده اجرای طرح هم بحث‌هایی وجود دارد که ممکن است یک لایه دیگر در خیابان‌های اطراف بازار به محدوده بپیوندد. این نظر برخی از اعضای شورای شهر است که این موضوع نیاز به دقت و مطالعه بیشتری دارد. بعد از انجام مطالعات بیشتر دوباره این 3مورد برای بررسی و احتمالا تصویب به شورای ترافیک شهر تهران می‌رود.

زمان اجرای طرح جدید
 امیدواریم تا پایان سال، طرح ترافیک جدید مصوب شود و درصورتی که این طرح تا قبل از پایان سال مصوب نشود، ابتدای سال آینده را با طرح جدیدی شروع نخواهیم کرد و تا تصویب و نهایی شدن طرح جدید، طرح موجود را ادامه خواهیم داد.

 راه‌اندازی قرارگاه ساماندهی موتورسیکلت در تهران

راه‌حل مشکل موتورسیکلت‌ها از مسیر ساماندهی، بهبود مقررات و ایمن‌سازی می‌گذرد. متأسفانه الان درصد کمی از موتورسیکلت‌سواران از کلاه ایمنی استفاده می‌کنند. آمارها نشان داده تنها حدود 25درصد موتور سواران  از کلاه‌ایمنی‌استفاده می‌کنند که فاجعه است! درحالی‌که حدود 80درصد تصادفات فوتی موتورسیکلت‌ها به‌دلیل ضربه به سر اتفاق می‌افتد. حل این مشکل هم، نیازمند عزم ملی و جدی در سطح مسئولان و خود مردم است. در همین راستا هدف نخست ما، ارتقای فرهنگ موتورسواری با برگزاری کمپین‌های مختلف در این حوزه و تأکید بر استفاده از کلاه ایمنی است. از طرفی رسیدگی به تخلف‌هایی مانند حرکت در خلاف جهت و خطوط ویژه و... به ایمن‌تر شدن تردد موتورسیکلت‌ها کمک می‌کند. از طرفی، موضوع برقی‌سازی موتورسیکلت‌ها نیز در دستور کار قرار گرفته است؛ به‌ویژه آنکه بانک‌ها و شرکت‌های تولیدکننده در حال حاضر، برای خرید موتورهای برقی تسهیلات زیادی ارائه می‌کنند. البته همزمان با اجرای طرح ترافیک جدید، محدودیت‌هایی برای موتورسیکلت‌های بنزینی ایجاد خواهد شد.

اولویت مدیریت شهری برای افزایش موتورهای برقی
شورای حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران قرارگاهی را به ریاست شهردار تهران با عنوان «قرارگاه ساماندهی موتورسیکلت» تشکیل داده که این قرارگاه 4کمیته استانداردسازی، مهندسی ترافیک، عملیات و ضوابط و مقررات دارد؛ به‌عنوان مثال، در بسته پیشنهادی پلیس راهور به قرارگاه، ضوابط و مقرراتی مانند داشتن گواهینامه برای خرید و کاهش حجم موتور پیش‌بینی شده است که امیدواریم این موضوع در نهایت منجر به نظم و انضباط‌بخشی به موتورسیکلت‌سواران شود و موتورسیکلت‌ها از این وضعیت خارج شوند. در این قرارگاه، موارد دیگری مثل مشکل پلاک‌خوانی موتورسیکلت‌ها نیز مطرح و راه‌حل‌هایی برای آن پیش‌بینی شده است.در آینده نزدیک، مردم نتایج تصمیمات این کمیته را می‌بینند. البته برخی از خروجی‌ها را ممکن است تا 2‌ماه دیگر ببینیم، اما چون اجرای بعضی تصمیم‌ها به زیرساخت‌هایی مانند نصب دوربین نیاز دارد، زمان اجرای آن هم طولانی‌تر خواهد بود.

10درصد
رفت‌وآمد سفرهای شهری با موتورسیکلت انجام می‌شود.

7درصد
سهم موتورسیکلت‌ها از حمل‌ونقل در سال 95بود.

80‌درصد
تصادفات فوتی موتورسیکلت‌ها به‌دلیل ضربه به سر اتفاق می‌افتد.

از طرح بازنگری در خطوط بی.آر.تی شهر تهران چه خبر؟
مطالعات بازنگری خطوط به پایان رسیده و طرح جامع حمل‌ونقل همگانی شهر تهران آماده شده است و در مرحله تصویب در وزارت کشور قرار دارد. امیدواریم مراحل باقیمانده نیز زودتر طی شود. طرح شبکه جدید بی.آر. تی شهر تهران تقریبا نهایی شده است. تجربه نشان داده، بی.آر.تی در معابری مانند خیابان انقلاب تأثیر خوبی داشته است، اما در محدوده‌هایی که معابر عریض و امکان ایجاد ایستگاه زیاد نیست، بی.آر.تی کارایی زیادی نخواهد داشت؛ مانند خط5بی.آر.تی که اغلب مسیر آن در بزرگراه رسالت قرار گرفته، تقاضای سفر در برخی از خطوط و ایستگاه‌های آن کم است؛ بنابراین برخی از این خطوط و ایستگاه‌ها نیاز به بازنگری و تغییر مد دارند؛ یعنی گاه با یک اتوبوس معمولی نیز کار راه می‎افتد. این بازنگری انجام شده و پس از نهایی شدن و تصویب، اجرا خواهد شد.

ایجاد خط ویژه در بزرگراه شهید همت
طرح خطوط ویژه خودروهای چند سرنشین موسوم به HOV تاکنون در برخی شهرهای دنیا اجرا شده و به زودی عملیات اجرایی آن با اندکی تغییرات برای اولین بار در بزرگراه شهید همت  آغاز خواهد شد. خط ویژه تردد خودروهای پرسرنشین مثل خط ویژه بی آرتی، قاعدتاً با وسایل کنترلی، نظارت خواهد شد ولی اینکه به ازای دریافت پول امکان تردد در بزرگراه باشد، درست نیست. در فاز نخست یک خط سرعت در بزرگراه همت برای تاکسی‌ها و ون و مینی‌بوس اختصاص می‌یابد و در فاز دوم امکان تردد سایر مسافربرها در صورت ریجستری در شبکه شهری وجود خواهد داشت. به ازای تردد در این مسیر شهروندان قرار نیست هزینه‌ای پرداخت کنند و نظارت هم جهت برخورد با تخلفات و ورود غیرمجاز صورت می‌گیرد.

2میلیون
موتورسیکلت روزانه در شهر تهران تردد دارند.