دوچرخه بهتر است یا تراموا؟

زینب زینال‌زاده-روزنامه‌نگار

ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت دچار عقب‌ماندگی ۱۰ساله است. اتوبوس‌های هوایی، راه‌اندازی تراموا، اتوبوس برقی و مترو باس و... مدهای حمل‌ونقلی هستند که تحقق آنها آرزوی مدیران شهری دوره پنجم است و بارها در مورد آنها اظهارنظر کرده‌اند؛ آرزوهایی که تحقق‌شان در حد مطالعه و حرف باقی ماند و تمام سعی و تلاششان در ایجاد مسیر دوچرخه خلاصه شد؛ مسیری که قرار بود در قالب طرح شبکه «بهراه» در پایتخت به هم متصل شود و پیوستگی داشته باشد، اما این شبکه هم تکمیل نشد. در راستای رویکرد توسعه دوچرخه‌سواری، ایستگاه‌های بیدود یا دوچرخه‌های اشتراکی احداث شدند که اواخر دوره مدیریت پنجم به‌دلیل مسائل مالی میان شهرداری و شرکت سرمایه‌گذار، بیدودهای نارنجی شکست خوردند و جمع‌آوری شدند؛ جدا از اینکه آیا با توسعه دوچرخه در پایتخت کوهستانی مشکل ترافیک حل می‌شود یا نه حالا در این دوره تلاش‌های مدیریت شهری منجر به تحقق برخی از مدهای حمل‌ونقل ازجمله تراموا و مترو باس شده است و کسانی که تا دیروز از ضرورت وجود این مدهای حمل‌ونقل دم می‌زدند، در مقابل تحقق آنها جبهه گرفته‌اند و گویا از این موضوع خوشحال نیستند. همین افراد تلاش می‌کنند با انتقادات بی‌پایه‌واساس مسیر تحقق و عملی‌شدن آرزوهای شهر و شهروندان در حوزه حمل‌ونقل را مسدود کنند و با عناوین و عبارت‌های ناپسند مانند سراب و غیرعقلانی و... سعی دارند تلاش‌های مدیریت شهری را بی‌نتیجه جلوه دهند. دیروز در جریان ارائه گزارش عملکرد 2‌ساله مدیریت شهری این دوره اعداد و ارقامی ذکر شد که نشان می‌داد عملکرد 2ساله بیشتر از عملکرد 4ساله دوره قبل بوده است؛ چرا که باور علیرضا زاکانی، شهردار تهران این است: «ما یاد گرفتیم هر کسی بیشتر حرف می‌زند، ما در مقابل بیشتر کار کنیم.»

کاهش ترافیک و آلودگی؛ اولویت‌های مهم شهر
شهردار تهران در جریان ارائه گزارش اقدامات ۲ساله در صحن پارلمان شهری، به رفع کمبودهای ناوگان حمل‌ونقل عمومی و تقویت و نوسازی و بازسازی این ناوگان اشاره و عنوان کرد: «موضوع حمل‌ونقل، موضوع اساسی است و در این حوزه برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا گام‌هایی برداشته‌ایم تا بتوانیم برای مردم جنبه‌های آسایش و آرامش را رقم بزنیم و نظم‌بخشی و ساماندهی عمومی در شهر را محقق کنیم.»

افزایش سهم حمل‌ونقل عمومی در تردد شهری
شهرداری تهران برای تحقق اهداف خود در حوزه حمل‌ونقل عمومی، 5گام دارد که با 5رویکرد، اهداف را پیگیری می‌کند. علیرضا زاکانی با بیان این مطلب گفت که امروز سهم حمل‌ونقل عمومی از ترددهای شهری 34درصد است و سعی می‌کنیم با توسعه زیرساخت‌ها و تقویت و افزایش ناوگان، این سهم را به 70درصد برسانیم.

توسعه خطوط مترو
زاکانی همچنین در تشریح وضعیت ناوگان ریلی تأکید کرد: «خطوط هفت‌گانه و ایستگاه‌های مترو که درگذشته احداث و فعال شده‌اند، امروز زمینه‌ای را فراهم کرده‌اند که می‌توان از ظرفیت مترو برای سفر‌ها استفاده کرد.» به‌گفته او ۱۴کیلومتر خط با ۱۰ایستگاه در 2سال گذشته شروع شده و به اتمام رسیده است و تا پایان سال‌جاری هم ۱۰کیلومتر خط در خطوط 6و 7 همراه با ۱۴ایستگاه به بهره‌برداری می‌رسد. همچنین مهرماه 22کیلومتر خط پرند افتتاح می‌شود. بهره‌برداری از 14ورودی جدید هم موضوع دیگری بود که شهردار تهران به آن اشاره کرد و گفت: «خط9 مترو امسال اجرایی می‌شود و خطوط 8 و 11 هم سال آینده عملیاتی خواهند شد.»

اورهال قطارهای دی‌سی و‌ ای‌سی
تهران 42رام قطار «دی‌سی» و ۱۲۹ رام قطار «ای‌سی» دارد. به‌عبارت‌دیگر، اکنون در خطوط متروی تهران 1197 واگن وجود دارد که فعال هستند، اما به‌گفته زاکانی تنها 20درصد قطارهای دی‌سی (قطارهای قدیمی) در خطوط خدمت‌رسانی می‌کنند و نیاز به بازسازی اساسی دارند. آنطور که شهردار تهران عنوان کرده: «در دوره قبل یک رام قطار دی‌سی و ۳۷رام قطار ‌ای‌سی بازسازی اساسی شد؛ درحالی‌که طی 2سال اخیر 2رام قطار دی‌سی و ۳۹رام قطار ‌ای‌سی را بازسازی کرده‌ایم.» البته هدف‌گذاری شهرداری تهران تا پایان برنامه چهارم بازسازی یا اورهال 35رام قطار دی‌سی و 108رام قطار ‌ای‌سی است.

فعال‌شدن یک قرارداد پس از 7سال
سال95 بود که موضوع قرارداد 630واگن چینی مطرح شد، اما اقدامی صورت نگرفت و قرارداد معطل ماند. شهردار تهران دیروز موضوع فعال‌شدن این قرارداد را مطرح و عنوان کرد: «با حمایت‌های دولت پیش‌پرداخت‌های قرارداد را پرداخت کردیم. همچنین با استفاده از ظرفیت افزایش 25درصدی قرارداد توانستیم با همین پیش‌پرداخت تعداد واگن‌ها را به 791واگن افزایش دهیم. 113واگن ملی هم توسط بخش خصوصی مپنا، جهاد دانشگاهی و واگن‌سازی تهران در حال ساخت است که یک رام قطار (7واگن) به اتمام رسیده و ساخت رام دوم شروع شده است.» زاکانی همچنین تأکید کرد که تهران علاوه بر واگن‌هایی که از سوی دولت تأمین می‌شود به ۲۵۹واگن دیگر نیز نیاز دارد که مذاکره با طرف خارجی در دستور کار قرار گرفته است.

حرکت تراموا در 3محور
نیمه اول دهه90 مطالعات مربوط به تراموا انجام شد. شهردار تهران در جریان ارائه گزارش به این موضوع هم اشاره و عنوان کرد: «همان مطالعات توسعه یافت و از 10محور پیشنهادی نهایتا 3محور انتخاب و پیشنهاد داده شد که در جلسه هم‌اندیشی گزارش نهایی مطالعات ارائه و با حضور شرکت مشاور، ابعاد این طرح برای اعضای شورای شهر تهران تشریح می‌شود.» به‌گفته زاکانی بودجه تراموا به‌صورت مشارکتی با سایر بخش‌ها تأمین می‌شود و امسال احداث تراموا قابلیت عملیاتی‌شدن دارد، اما مصوبه شورا لازم است.

توقف سیر سقوط ناوگان اتوبوسرانی
سکاندار پایتخت در ادامه به تشریح عملکرد ناوگان اتوبوسرانی پرداخت و با بیان اینکه سیر سقوط دوره قبل متوقف شده است، گفت: «۳۴۸۰دستگاه اتوبوس فعال به دوره پنجم مدیریت شهری تحویل داده شده و در انتهای دوره حدود ۱۸۷۶دستگاه اتوبوس فعال تحویل دوره ششم شد. در دوره پنجم هیچ اتوبوسی از سوی دولت به مدیریت شهری تحویل داده نشد و تنها ۱۳۳دستگاه اتوبوس توسط خود مدیریت شهری تأمین شد. در این دوره 271دستگاه اتوبوس توسط دولت و 293دستگاه هم توسط مدیریت شهری تامین شده است که نشان می‌دهد در این حوزه هم عملکرد بسیار بالایی داشته‌ایم.» آنطور که زاکانی عنوان کرده: «اکنون 2835دستگاه اتوبوس فعال وجود دارد و قرارداد تأمین 3هزار دستگاه اتوبوس هم منعقد شده است.»

نیاز شهر به 25هزار دستگاه ون
تأمین ون برای تهران ضرورت دارد. زاکانی با بیان این مطلب گفت که باید 25هزار دستگاه ون در پایتخت داشته باشیم و در حال انتخاب نوع ون‌ها هستیم. همچنین قرارداد تأمین 630دستگاه ون با شرکت ایران‌خودرو دیزل منعقد و پرداختی‌ها انجام شده و تعدادی از ون‌ها هم تحویل داده شده است.

برقی‌سازی تاکسی و موتورهای کار
به‌گفته علیرضا زاکانی حدود 72هزار دستگاه تاکسی در تهران وجود دارد که 70درصد آنها نیاز به نوسازی دارند. او ادامه داد: «در راستای نوسازی این ناوگان تفاهماتی با وزیر صمت برای برقی‌سازی تاکسی‌ها تا سقف 50هزار دستگاه انجام شده و مدل‌های مالی هم تعیین شده‌اند که می‌توان به تسهیلات بانکی، تسهیلات تبصره12 (بهینه‌سازی مصرف سوخت و...) و تسهیلات وزارت کشور اشاره کرد.» تفاهم با دولت برای برقی‌سازی موتورسیکلت‌های کار هم انجام شده و بنا بر‌گفته‌های شهردار تهران برقی‌سازی 400هزار دستگاه موتورسیکلت هدف‌گذاری شده است.

1700جایگاه شارژ برقی
برقی‌سازی حمل‌ونقل نیاز به زیرساخت‌های خاص ازجمله جایگاه شارژ دارد که به‌گفته سکاندار پایتخت تا پایان سال آینده 5هزار محل شارژ در 1700ایستگاه احداث می‌شود که بخش زیادی از برق آن هم از محل صرفه‌جویی برق در تهران تأمین خواهد شد.