تحول در خدمت‌رسانی با هوشمندسازی

ایمان صادق‌زاده-رئیس مرکز تهران هوشمند

 اسم هوشمندسازی که می‌آید ذهن‌ها به سمت حوزه‌های‌ آی‌تی یا آنلاین کردن خدمات می‌رود، استارت‌آپ‌ها و کارآفرینی و فضاهای موجود در شهر یک سوی دیگر قضیه است. اماتعریف ما از هوشمندسازی ارتباط زیادی به تحول در خدمت‌رسانی دارد. حالا منظورمان از تحول در خدمت‌رسانی چیست؟ برای تحول در خدمت‌رسانی، حتما بخشی از چیزی که مورد تمرکز قرار می‌دهیم همین استارت‌آپ‌ها، ‌آی‌تی و آنلاین‌سازی‌ است و یک بخش از این تحول هم کاری است که در شهر و در فرایند خدمات‌رسانی انجام می‌شود؛ مثلا شما فرض کنید برای مدیریت کردن شهر در حوزه آسفالت، از آسفالت‌های قیرپایه استفاده می‌کردید؛ این آسفالت‌ها ممکن است که هم استهلاک و هم هزینه بیشتری داشته باشد  اما استفاده از آسفالت‌های رزین‌پایه تحولی است؛ لذا تعریف ما در بحث هوشمندسازی شهری، تحول مبتنی بر فناوری و نوآوری است. بدیهی است که موضوعات و مدل‌های مربوط به حوزه‌‌های آی‌تی و آنلاین مثل سرویس‌های آنلاین‌سازی‌ و هوشمندسازی در شهر توسط شهروندان بهتر و بیشتر دیده شود، اما سرویس‌های تحول در خدمات و اتفاقات مربوط به این حوزه دیرتر دیده می‌شود که سعی می‌کنیم تمام آنها را انجام دهیم. در این دوره از مدیریت شهری چندحوزه و بخش را هدف‌گذاری کرده‌ایم که همان ترجمه ما از مفهوم هوشمندسازی است؛ گام اول تحول در سرویس‌های موجود است؛ یعنی سرویس‌هایی که در شهر ارائه می‌دهیم؛ برای مثال ما در شهر تهران 140میدان میوه‌و‌تره‌بار داریم که در آنها میوه و محصولات پروتئینی و... عرضه می‌شود تا کالای مصرفی و موردنیاز مردم را با قیمت ارزان‌تر به‌دست آنها برسانیم. حالا تحول در سرویس موجود فروش میوه‌وتره‌بار به صورت فروش آنلاین خواهد بود به همین ترتیب سبب تغییر در سرویس پرداخت شهر می‌شود پول یکپارچه‌ای که شما از طریق آن بتوانید بلیت مترو بخرید، بتوانید هزینه‌های خرید و خدمات آنلاین را پرداخت کنید و... . تحول در سرویس‌های موجود شامل موضوع جمع‌آوری زباله هم می‌شود؛ یعنی تفکیک زباله از درب منزل و جمع‌آوری زباله که همه این بسترها از جنس همان بخش اول هوشمند‌سازی‌ است؛ یعنی تحول آنلاین‌سازی‌ در بستری که شهرزاد نامگذاری شده است و یک سوپراپلیکیشن جامع شهروندی است و ان‌شاءالله به‌زودی رونمایی می‌شود. گام دوم این تحول و هوشمند‌سازی‌سبب تحول در سرویس‌هایی که ما تا به امروز در شهر تهران نداشته‌ایم می شود. فرض می‌کنیم که شهروندان متناسب با تغییرات تکنولوژی نیاز جدیدی در شهر احساس می‌کنند که تاکنون جزو سرویس‌های شهری نبوده است. پس این تحول در سرویس موجود متناسب با نیاز جدید هم باید اتفاق بیفتد. در نتیجه این می‌شود رسته اولی که می‌خواهیم در بحث هوشمند‌سازی‌ انجام دهیم؛ «تحول در سرویس. » تحول در رسته دوم هم شامل این می‌شود که شما وقتی می‌خواهید به شهر یک هویت فناورانه و نوآورانه بدهید، باید زیست فناوری را در شهر تسهیل کنید.
 ما آمده‌ایم نواحی نوآوری را حول دانشگاه‌ها مستقر کرده‌ایم که جزئیات مربوط به آن در خبرها منتشر شده است. ناحیه نوآوری شرق تهران با محوریت دانشگاه علم و صنعت، ناحیه نوآوری مرکز با محوریت دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر و تربیت مدرس و ناحیه غرب تهران با محوریت دانشگاه شریف به‌عنوان پایلوت اول برای حوزه نوآوری اتفاق افتاده است. در ناحیه نوآوری قرار است ما مجموعه فناوری‌هایی که تسهیل‌کننده زیست فردی است و نوآوری در اختیار دارد یا با فناوری در ارتباط است را افزایش دهیم. باید المان نوآوری و فناوری برای منظر شهری ایجاد شود تا مردم وقتی از نواحی نوآوری عبور می‌کنند بدانند که اینجا محل زیست نوآوران و فناوران در شهر است یا شما اگر می‌خواهید سرویسی ایجاد کنید، اگر اسکوتر اشتراکی یا اگر موتورسیکلت اشتراکی یا دوچرخه می‌آورید، اگر ایستگاه اتوبوس مجهز به وای‌فای می‌آورید و... باید از نواحی نوآوری که در حقیقت سرنیزه‌های حوزه فناوری و نوآوری در آنجا تردد دارند، شروع کنید. قسمت دیگر کار هم این است که ما در نواحی نوآور دارایی‌هایی به شهر اضافه کنیم که بتوانیم به این تسهیلگری کمک کنیم. در همین رابطه روی بوستان گفت‌وگو حساب کرده‌ایم تا زیستگاهی برای تجمیع نخبگان و فناوران باشد و آزمایشگاه‌هایی را به آن اضافه کنیم و مجموعه کاملی ایجاد شود که یک نوآور برای فکر کردن به مسائل شهری و فناورانه به آن نیاز دارد. به‌صورت کلی بوستان گفت‌وگو به‌عنوان یک هاب شهری بامحوطه 60تا70هزار مترمربعی و یک فضای حدود20، 15هزار مترمربعی مسقف در حال تجهیز است تا تبدیل به محل استقرار فناوران و نوآوران شهر شود و یک بخش نمادین دیگر به این حوزه اضافه کنیم. دسته سوم هم نحوه ارتباط بین شهروند و نوآوری است. در همه جای دنیا به این شکل است که شهروند ارتباطش با فناوری در یک ناحیه متمرکز شهری بسیار زیاد می‌شود که این کار باید در یک پروژه طولانی‌تر مثلا در یک افق 4ساله اتفاق بیفتد که تلاش می‌کنیم مجموع فناوری‌های شهری از آسفالت رزین پایه تا ایستگاه اتوبوس هوشمند و.... را در محدوده‌ای از شهر تهران متمرکز کنیم تا از این طریق ارتباط شهروند و نوآوری زیاد شود. پس اگر از افق زمانی بخواهم بگوییم این کار به 3بازه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شود. کوتاه‌مدت همان‌هایی بود که در ابتدا به آن اشاره شد. در بخش میان‌مدت، موضوع زیست نوآوران را در شهر داریم و در بلندمدت موضوع تمرکز ارتباط شهروند با فناوری را خواهیم داشت.